Μια φορά κι έναν καιρό, από τη Μεταπολίτευση κι εντεύθεν μιλώντας, οι εφημερίδες (ο «αστικός Τύπος» κατά το τότε λεγόμενο) είχαν πολιτικό στίγμα, κι αυτό ήταν μάλλον έντιμο εκ μέρους τους, διότι έτσι απέφευγαν την υποκρισία της αντικειμενικότητας, παρ’ ότι συχνά την επικαλούνταν:
Στις μεγάλες αστικές εφημερίδες και, έως έναν βαθμό στα υπόλοιπα ΜΜΕ που ακολούθησαν («ελεύθερη» ραδιοφωνία, ιδιωτική τηλεόραση) υπήρχε χώρος για διαφορετικές απόψεις, ενίοτε αντίθετες ή συγκρουόμενες, υπήρχε δηλαδή ένας σχετικός αλλά πάντα ελεγχόμενος πλουραλισμός.
Σε αυτό το πλαίσιο άνθησαν γραφιάδες και στήλες, μερικοί από τους οποίους μάλιστα κατάφεραν να υπερκεράσουν τον ρόλο του «άλλοθι» και να δώσουν το δικό τους «στίγμα» – πράγμα το οποίον με τη σειρά του ενδιέφερε τις εφημερίδες, διότι αυτό το «στίγμα» ενδιέφερε (κι έφερνε) αναγνώστες.
Η ισχύς του γραφιά ήταν η αγάπη του αναγνώστη.
Έτσι, για ένα σύντομο διάστημα εμφανίστηκε μια ταλαντούχα γενιά νέων δημοσιογράφων (που επωνομάσθηκε «νέα δημοσιογραφία») η οποία έδειξε ικανή να αρπάζει τις καταιγίδες από τα νέφη τους, και η οποία απέκοψε τις εφημερίδες από το κομφορμιστικό τους παρελθόν• τις έκαμε πιο ενδιαφέρουσες – (οι εφημερίδες δεν ήταν πια οι ο καθρέφτης των γεγονότων, δεν έπαιζαν πλέον μόνο τον ρόλο τους στο παρασκήνιο, αλλά συμμετείχαν στη διαμόρφωση των γεγονότων δημοσίως). Με έναν λόγο, οι τρεις εξουσίες πλησίασαν επικίνδυνα την τέταρτη και το αντίστροφο. Κι αυτό δεν συνέβαινε πλέον μόνο σε επίπεδο εκδοτών, αλλά και σε επίπεδο δημοσιογράφων.
……………………………………………………………………………
Η εμφάνιση και η κυριαρχία του «εκσυγχρονισμού» στην πολιτική ζωή συνοδεύθηκε από την εμφάνιση του life style στον Τύπο, καθώς και από την ωρίμανση του φαινομένου της διαπλοκής (εξουσίας, Τύπου, χρήματος). Το σύντομο έαρ της «νέας δημοσιογραφίας» χάθηκε μέσα στον επιμερισμό των ρόλων στη νέα εποχή. Πολλοί απ’ όσους στη συνέχεια ονομάσθηκαν μεγαλοδημοσιογράφοι έλκουν την καταγωγή τους από κάποιους «επαναστάτες» που έρχονταν για να αλλάξουν τα πάντα κι άλλαξαν οι ίδιοι στα πάντα. Για πάντα.
Οι τύποι αυτοί έγιναν και ήταν πλέον οι κήνσορες και οι θεράποντες της προπαγάνδας ενός συστήματος που γινόταν όλο και πιο ολοκληρωτικό, κάλπικο και διεφθαρμένο. Τα σκαιά «ντόπερμαν της ενημέρωσης» από το Mega και κάθε ίδιου τύπου ΜΜΕ, μονοπώλησαν τη διαμόρφωση του γίγνεσθαι στα κόμματα (με μια αμφίδρομη σχέση), στα ΑΕΙ, στα νοικοκυριά, παντού…
…………………………………………………………………………
Οι όποιοι υπάρχοντες ακόμα Λακεδαιμόνιοι πνίγονταν μέσα στο πλήθος των Συβαριτών, των Αβδηριτών και των Κλαζομενίων (που δρούσαν υπό την υψηλή προστασία των Μήδων). Ήταν η εποχή, που για τους χρήσιμους διανοούμενους (πολλοί απ’ τους οποίους σήμερα πεινάνε) οι δαρεικοί πήγαιναν σύννεφο!
Χωρίς τους μεγαλοδημοσιογράφους και διαπεπλεγμένους εκδότες, τα Μνημόνια δεν θα μπορούσαν να επιβληθούν ποτέ σ’ αυτήν τη χώρα.
Βεβαίως, πολλοί απ’ αυτούς που έσκαψαν τον λάκκο του λαού, έπεσαν και οι ίδιοι μέσα – αυτό όμως αφορά τη Νέμεσιν κι ελάχιστα στην Κάθαρση.
Ένα λοιπόν από τα θεμελιώδη αιτήματα που κυκλοφόρησαν στους δρόμους, τις πλατείες και τους καφενέδες της επικράτειας κατά το διάστημα 2010-2015 και τροφοδότησαν την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ προς την εξουσία ήταν και το αίτημα της εξυγίανσης του Τύπου.
Συνέβαινε από την πρώτη αρχή αυτής της πορείας, αλλά έγινε προφανές μετά την Kolotumpa του 2015, ότι τα πράγματα πήγαιναν και πήγαν ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η διαπλοκή του Τσίπρα και της ομάδας του με τη Διαπλοκή ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Ο επιλεγόμενος και «αρχισυντάκτης» στον στενό του κύκλο, Αλέξης Τσίπρας, έφερε στα πράγματα του Τύπου τα χειρότερα από τριακονταετίας – όπως σε όλα άλλωστε!
Με αποκορύφωμα την ταύτιση δημοσιογράφων-εκδοτών. Άπαξ και δούλευες στα ΝΕΑ, φερ’ ειπείν, ανήκες στον Μαρινάκη! Όθεν ο Τσίπρας κατήργησε στα μάτια της κοινής γνώμης ακόμα και το προσωπικό «στίγμα» που με τόσο κόπο επί τόσα χρόνια κατόρθωσαν να καθιερώσουν σημαντικοί δημοσιογράφοι.
…………………………………………………………………………………
Όλα έγιναν οπαδικά. Στη δυστοπία του Τσίπρα η δυσανεξία αποθεώθηκε, η «δολοφονία χαρακτήρων» καθ-ιερώθηκε, οι επαγγελματικές διώξεις επανεμφανίσθηκαν – τα πάντα προσαρμόσθηκαν στον εμφυλιοπολεμικό και διχαστικό λόγο τύπου Πολάκη.
Η επικούρηση αυτής της διαδικασίας μέσα απ’ το διαδίκτυο με την άνθηση των τρολ και των fake news έχει κάνει αυτή τη διαδικασία ασφυκτική για την κοινωνία…
…και μέσα σ’ αυτήν την ασφυξία ο Τύπος καταρρέει.
***
Η εργασία των δημοσιογράφων διεξάγεται πια σε συνθήκες γαλέρας, ενώ η σχέση των εκδοτών και των καναλαρχών με την εκάστοτε κυβέρνηση είναι πλέον απενοχοποιημένη και παραδόξως… διαφανής. Ένα φόρα-παρτίδα αλισβερίσι που ενοχλεί όλο και λιγότερο, δηλητηριάζοντας τα πάντα όλο και περισσότερο.
***
Πραγματικά ζούμε πια μέσα στην «ερημιά του πλήθους» των πληροφοριών. Και εναπόκειται στο «φιλότιμο» των πολιτών, δηλαδή στην κριτική τους ικανότητα να ξεχωρίζουν την ήρα απ’ το στάρι, χωρίς ταυτοχρόνως να υπάρχουν σε επάρκεια εκείνες οι δυνάμεις που θα βοηθούσαν σε κάτι τέτοιο…
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
22•IV•2020
