Του Βασίλη Ξυδιά
Σύμφωνα με πληροφορίες του Βηματοδότη (Το Βήμα 17/12/2015), σε μυστική σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μαξίμου, το απόγευμα της Τρίτης, με συμμετοχή του υπ. Εσωτερικών, Παν. Κουρουμπλή, συζητήθηκαν: α) η αλλαγή του εκλογικού νόμου και β) η αναθεώρηση του Συντάγματος.
Για το πρώτο θέμα φαίνεται πως αναζητείται μια μορφή «απλούστερης», αλλά όχι απολύτως απλής, αναλογικής, με περιορισμό του μπόνους του πρώτου κόμματος από τις 50 στις 20 έδρες και μείωση του πλαφόν εισδοχής στη Βουλή από 3% σε 2%. Επίσης, φαίνεται πως έγινε λόγος για κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών και καθιέρωση ενός μεικτού συστήματος λίστας και σταυρού.
Η σημαντική όμως είδηση αφορά τη συζητούμενη συνταγματική αναθεώρηση, για την οποία -σύμφωνα πάντα με τον Βηματοδότη- η κυβέρνηση μελετά σοβαρά το ενδεχόμενο αλλαγής πολιτεύματος, με μετατροπή της Δημοκρατίας από Προεδρευόμενη σε Προεδρική, κατά το γαλλικό πρότυπο: Πρόεδρος Δημοκρατίας με αυξημένες αρμοδιότητες, εκλεγόμενος απευθείας από τον λαό και ο οποίος διορίζει τον πρωθυπουργό(*).
Αν οι πληροφορίες ευσταθούν, σημαίνει ότι η κυβέρνηση έχει μετατοπιστεί σοβαρά από παλαιότερες θέσεις της (Επιτροπή Σοφών, με επικεφαλής τον Ν. Κωνσταντόπουλο το καλοκαίρι του 2013 και Πρόγραμμα ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 2014) οι οποίες εστίαζαν, έστω και δειλά, στην ενίσχυση της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας με θεσμούς λαϊκής συμμετοχής (π.χ. δημοψηφίσματα με λαϊκή πρωτοβουλία). Τώρα πρόθεση είναι ο υποβιβασμός του Κοινοβουλίου, με απώτερο στόχο τη δυνατότητα ομαλής, κατά το δυνατόν, διακυβέρνησης μέσα σε συνθήκες γενικής αστάθειας και ρευστότητας.
Γι’ αυτό και στη σύσκεψη διαπιστώθηκε η ανάγκη κατάλληλης «προετοιμασίας» βουλευτών και λαού μέσω της προγραμματιζόμενης στο επόμενο εξάμηνο δημόσιας διαβούλευσης. Για μια ακόμα φορά η κινηματική Αριστερά και το λαϊκό κίνημα κινδυνεύουν να πιαστούν στον ύπνο και να βρεθούν να υπερασπίζονται αμήχανα και με αμυντικά αντανακλαστικά ένα ήδη κουρελιασμένο και ανενεργό Σύνταγμα.
Η άλλη δυνατότητα θα ήταν να ανοίξει, επιτέλους, έστω και την τελευταία στιγμή, η συζήτηση για το θεσμικό-συνταγματικό πλαίσιο πραγματικής δημοκρατίας, που αποτελεί τη λαϊκή απάντηση στο πολιτικό σύστημα και μια από τις βασικές διαστάσεις της συνολικής στρατηγικής διεξόδου της χώρας από την κρίση.
(*) Στον αντίποδα της Προεδρικής Δημοκρατίας γαλλικού τύπου είναι το προεδρικό σύστημα που εφαρμόζεται στις ΗΠΑ και στην Κύπρο, όπου ισχύει η απόλυτη διάκριση των εξουσιών (χωριστές εκλογές για Εκτελεστική και Νομοθετική Εξουσία).
