του Ηρόστρατου
Σε βρίσκει η ποίηση
«…εκεί που βλέπεις ότι δεν μιλάς με τον κόσμο όπως νόμιζες
Ότι μιλάς μόνο με τον εαυτό σου, οπότε λες να τα παρατήσεις…
Εκεί απάνω σε βρίσκει η ποίηση»
Τίτος Πατρίκιος, Σε βρίσκει η ποίηση
Αυτήν την εβδομάδα, κινούμενος μέσα σε πολλαπλά αδιέξοδα και μετά την πορεία και τις συζητήσεις που προς το παρόν δεν φαίνεται να οδηγούν πουθενά, με βρήκε η ποίηση!
Και φυσικά στο μυαλό μου ήρθε ο Τίτος Πατρίκιος. Αλλά πριν απ’ αυτό προηγήθηκαν δύο συναντήσεις.
Η πρώτη σε ένα καφέ, μιλώντας για βιβλία, όπου να· ξανά το όνομα του Τάσου Λειβαδίτη, που τον είχα διαβάσει ελάχιστα και σκόρπια. Σχεδόν καθόλου. Αυτή τη φορά πήγα στη βιβλιοθήκη της γειτονιάς κι έφυγα με τον πρώτο τόμο των ποιημάτων του (1950-66) στην έκδοση του «Κέδρου» (τώρα τα ποιήματα κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Μετρονόμο).
Κι άρχισα την ανάγνωση. Συγκλονιστικό να διαβάζεις σήμερα ποιήματα όπως Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας. Να θυμάσαι τι ήταν αυτό που σε οδήγησε στην Αριστερά. Να πικραίνεσαι με τον σημερινό ευτελισμό. Να οργίζεσαι με όσους αναθεωρούν την Ιστορία. Αλλά να παίρνεις και δύναμη:
«…Κι όταν πεθάνουμε, αγαπημένη μου, εμείς δεν θα πεθάνουμε.
Αφού οι άνθρωποι θα κοιτάζουν το ίδιο αστέρι που κοιτάξαμε
Αφού θα τραγουδάνε το τραγούδι που αγαπήσαμε
Αφού θ’ ανασαίνουν σε έναν κόσμο, που εγώ κι εσύ τον ονειρευτήκαμε
Ε, τότε, αγαπημένη, θα ‘μαστε πιο ζωντανοί από κάθε άλλη φορά….»
Γράφει ο Μιχάλης Γκανάς, αναφερόμενος στην εποχή των Λαμπράκηδων, όταν πρωτοκυκλοφόρησε συγκεντρωτικός τόμος με ποιήματα του Λειβαδίτη:
«…Διαβάζαμε μανιωδώς κατά μόνας ή σε παρέες, εκστασιασμένοι από τον πληθωρικό λόγο του ποιητή, απαγγέλαμε παθιασμένα, τσιτάραμε συνέχεια στίχους του, αντιγράφαμε ολόκληρα ποιήματα, μερικοί τα παρουσίαζαν για δικά τους μάλιστα, με το αζημίωτο… Δεν ξέρω άλλον Έλληνα ποιητή που να διαβάστηκε με τόσο πάθος από τη νεολαία…» (Τ’ αγαπημένα του Μιχάλη Γκανά, Εκδόσεις Μεταίχμιο)
Και σκέφτομαι πόσο δεν υπάρχει η ποίηση στη ζωή μας σήμερα. Ακόμη και νέοι ανήσυχοι με τους οποίους έχω τη χαρά να βρίσκομαι συχνά σε επαφή, εκεί δηλώνουν ευθαρσώς άγνοια.
Και πώς να γίνουν, να ανδρωθούν κινήματα χωρίς την ποίηση τους; Η πολιτική ανάλυση, οι «αντικειμενικές συνθήκες», η αγωνιστική διάθεση, η κριτική, δεν επαρκούν, αν δεν σε βρίσκει και η ποίηση.
Σκεφτείτε τι θα ήταν η ελληνική Αριστερά χωρίς τους ποιητές της.
Θυμηθείτε τον λόγο του Σικελιανού στην κηδεία του Παλαμά και την διαδήλωση στην κηδεία του Σεφέρη μέσα στα σκοτεινά χρόνια της δικτατορίας…
Η δεύτερη συνάντηση ήταν στην οικογενειακή βιβλιοθήκη, όπου ψαχούλευα όπως κάνω συχνά, λες και θα ανακαλύψω κάτι που δεν ήξερα. Κι όμως. Το ήθελαν οι μέρες κι αυτή τη φορά ήμουνα τυχερός. Δήμητρα Σίμου, Τοπία μουσικής (Καλειδοσκόπιο) διαβάζω στο εξώφυλλο. Προσέχω τα μοβ αφαιρετικά σχέδια της Αλεξάνδρας Μπάκαλου που το έχει εικονογραφήσει.
Και μετά. Ποιήματα αφιερωμένα το καθένα σε έναν μεγάλο συνθέτη. Brahms, Schumann, Mozart, Bach κι άλλοι. Και κλείνοντας, Χατζιδάκις.
Διάβαζα όρθιος κι απορροφημένος. Λες κι άκουγα τη μουσική στ’ αφτιά μου. Λες και μπορούσα τώρα να δω με διαφορετικό μάτι όλους αυτούς τους μάγους:
C.Debussy
Στην πύλη των παραμυθιών
σταματημένος
ο χρόνος
γνέφει με ουρές χελιδονιών
μια καληνύχτα.
Αν δεν ψιθύρισες ποτές ου πριν
Τώρα είν’ η ώρα
Διαβάζω και ξαναδιαβάζω τους στίχους. Ακούω πάλι τις μουσικές.
Στο τέλος όλα αυτά γίνονται ένα και προσγειώνομαι στην πραγματικότητα. Που αν θέλουμε να την αλλάξουμε, πρέπει να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι. Και δεν θα αλλάξουμε με θεωρίες. Θα αλλάξουμε δρώντας. Και η ποίηση μπορεί να γίνει η δική μας κινητήριος δύναμη. Αρκεί να τη μοιραστούμε….
Μην τρως ό,τι σου σερβίρουν
Έχει σημασία να λέμε την αλήθεια στα παιδιά. Είναι καλό να μπορούμε – με απλό τρόπο να τα βοηθήσουμε να ανακαλύπτουν αυτό που συμβαίνει γύρω τους. Να μάθουν ποια είναι τα δικαιώματά τους ώστε να τα διεκδικήσουν. Να μην αποφασίζουν άλλοι για εκείνα.
Η σειρά της Παιδικής Νομικής Βιβλιοθήκης μέσα από μια σειρά καλών βιβλίων εξοικειώνει τα παιδιά με τους νόμους και τη λειτουργία της Δικαιοσύνης. Ένα από τα βιβλία είναι και αυτό της Ελένης Σβορώνου με τίτλο Μην τρως ό,τι σου σερβίρουν.
Η συγγραφέας, σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 12 το μεσημέρι στον Ιανό, θα μας γνωρίσει τους νόμους για να μπορούμε να διεκδικήσουμε τροφή που να σέβεται την υγεία μας και τον πλανήτη. Ήρωας του βιβλίου που κυκλοφορεί υπό την αιγίδα της WWF Ελλάς είναι ο κύριος Φρικασές, γευσιγνώστης και φιλόσοφος.
