του Ηλία Φιλιππίδη*
-
Ο πολύμορφος χαρακτήρας του ελληνικού προβλήματος
Η αντιμετώπιση του σημερινού ελλαδικού προβλήματος έχει αποκτήσει έναν καθολικό και πολύμορφο χαρακτήρα για δύο λόγους:
α) Λόγω του γενικού χαρακτήρα της κρίσεως που περνάμε, που ως πυρκαϊά δεν περιορίσθηκε σε ένα τμήμα της κρατικής μας υποστάσεως π.χ. τράπεζες, δημοσιονομική πολιτική, διαπραγματεύσεις για την διαχείριση του δημοσίου χρέους, κόστος λειτουργίας του Δημοσίου, κόστος συστήματος υγείας, ασφαλιστικά ταμεία. Δυστυχώς η πυρκαϊά με λάθη, με σκοπιμότητες και με καθυστερήσεις αφέθηκε να απλωθεί σε ολόκληρο το σώμα της δημόσιας λειτουργίας και του κοινωνικού χώρου του κράτους μας.
β) Λόγω του πολύμορφου χαρακτήρα και του ιστορικού βάθους του Διαχρονικού πολιτισμού μας. Η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη είχε χαρακτηρίσει τον πολιτισμό μας ως την βαρειά βιομηχανία της Ελλάδας. Δυστυχώς αποδειχθήκαμε ανίκανοι να επεξεργαστούμε και να αξιοποιήσουμε τον τεράστιο αξιακό και πολιτισμικό πλούτο του πολιτισμού μας.
Γι΄ αυτούς τους λόγους απαιτείται μία πολύπλευρη στρατηγική αξιοποιήσεως των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων και διασφαλίσεως του ελληνικού μέλλοντος.
Ένα εναλλακτικό, επαναστατικό πρόγραμμα πρέπει να συσπειρώνει ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, συλλογικότητες, πολλαπλασιαστές και διανοητές. Γι’ αυτό και πρέπει να κτίζεται από κάτω προς τα επάνω και όταν λέμε «κάτω» εννοούμε την κοινωνία και όχι κάποια δογματική θεωρία, διότι τα δόγματα γίνονται και αυτά ιδέες και κατατάσσονται πλέον στα «άνω» και όχι στο «κάτω». Δεν είναι επίσης σπάνιες οι περιπτώσεις, όπου τα δόγματα χάνουν την επαφή τους με το εξελισσόμενο «κάτω» και μένουν μετέωρα
-
Το τρίστρατο μιας ελληνικής στρατηγικής
Χρειαζόμαστε μία γενική επιστράτευση των δυνατοτήτων μας και πολλαπλές παράλληλες ταχύτητες, για να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο και να καλύψουμε την απόσταση που μας χωρίζει από τις ανεπτυγμένες χώρες.
Οι δρόμοι του ελληνικού μέλλοντος είναι :
α) Ο δρόμος της πνευματικής αναγεννήσεως του λαού μας. Γι΄αυτό χρειαζόμαστε:
- Τον διαχωρισμό στη συνείδηση του καθενός μας των ευθυνών και του τι μπορεί να κάνει το πολιτικό μας σύστημα από το τι μπορούμε να κάνουμε εμείς ως λαός, ως τοπικές κοινωνίες και ως άτομα.
- Την αναπαραγωγή και τη διαμόρφωση μιας σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας μέσα σε ένα υλοκρατούμενο και επιθετικό κόσμο. Μία ταυτότητα, η οποία να έχει ως βάση τον άνθρωπο και τον πολιτισμό.
- Τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου ελληνικού συστήματος αξιών, το οποίο θα αποτελέσει μία παγκόσμια πρόταση και θα λειτουργεί ως βάθρο της πνευματικής συγκλίσεώς μας μεταξύ παραδόσεως, κοινωνίας, εκπαιδευτικού συστήματος και πολιτικού συστήματος. Αυτό που ζούμε σήμερα δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση αλλά η κατάρρευση του αξιακού μας συστήματος από τη Χούντα και μετά.
β) Ο δρόμος της θεσμικής οργανώσεως της κοινωνίας. Το ελλαδικό κράτος δομήθηκε με δυτικά πρότυπα χωρίς συνέχεια με τις παραδοσιακές δομές κοινωνικής και αυτοδιοικητικής οργανώσεως.
Δημιουργήθηκε ένα συγκεντρωτικό και γραφειοκρατικό κράτος, το οποίο λειτούργησε κατά ένα πελατειακό και μεταπρατικό τρόπο από κόμματα με ευκαιριακό και αρχηγικό χαρακτήρα.
Έτσι το πολιτικό σύστημα έμεινε μετέωρο χωρίς το υπόβαθρο ενός γενικού κοινωνικού και πολιτικού πολιτισμού.
Αυτό που χρειάζεται να γίνει, είναι η αναβίωση του ελληνικού κοινοτισμού για κοινωνικούς, πολιτικούς και αναπτυξιακούς λόγους.
Ο κοινοτισμός αποτελεί το κύριο γνώρισμα κοινωνικής και πολιτικής οργανώσεως του Ελληνισμού. Λειτουργούσε ως ο διαχρονικός άξονας στηρίξεως, αναπαραγωγής και δημιουργικότητας του Ελληνισμού από τα αρχαία χρόνια (πόλεις, κοινόν) μέχρι τις ελληνικές κοινότητες επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Σήμερα, ενώ ακμάζουν οι ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού αλλά και ο Κυπριακός ελληνισμός, ο ελλαδικός Ελληνισμός έχει συρθεί μέσα σε ένα τέλμα παρακμής.
Πρέπει να αναβιώσει το ελληνικό χωριό ως κύτταρο δημογραφικής αναπαραγωγής, ως πυρήνας του πρωτογενούς τομέα και ως εστία βιώσεως του ελληνικού τρόπου ζωής.
γ) Ο δρόμος της πολιτικής ανασυγκροτήσεως. Ο τρίτος δρόμος του ελληνικού μέλλοντος είναι η αντιμετώπιση του πολιτικού προβλήματος. Χρειάζεται μία ριζική ανασύνταξη του πολιτικού μας συστήματος, με νέο σύνταγμα. Χρειάζεται η διαμόρφωση ενός πολιτικού πολιτισμού, ο οποίος θα στηρίζεται στις αρχές της αξιοκρατίας, διαφάνειας και απολύτου σεβασμού του δημοσίου χρήματος και της δημόσιας περιουσίας.
Χρειαζόμαστε μία ουσιαστική δημοκρατία, ένα Κοινοβούλιο 180 βουλευτών, οι οποίοι θα αισθάνονται υπόλογοι απέναντι στον πολίτη και οι πολίτες δεν θα αισθάνονται δουλοπάροικοι του κομματισμού αλλά θα μετέχουν στην άσκηση της εξουσίας.
Επίσης χρειάζεται μία Γερουσία από καταξιωμένους πολιτικούς, πρώην δικαστές και προσωπικότητες, η οποία θα ελέγχει τα οικονομικά των βουλευτών, καθώς και τη συμπεριφορά τους.
-
Για ένα εναλλακτικό επαναστατικό πρόγραμμα
Το κλίμα της κρίσεως ευνοεί την εμφάνιση διαφόρων πρωτοβουλιών και συλλογικοτήτων, πέρα από τις ήδη υπάρχουσες με βασικό σκοπό τη σωτηρία της πατρίδας.
Αυτό είναι θετικό, με την έννοια, ότι ο Έλληνας αρχίζει να ξεπερνά το σοκ των πρώτων συνεπειών της κρίσεως όσο και αυτό της απογοητεύσεως μετά τη διάψευση των ελπίδων που είχε αποθέσει στον ΣΥΡΙΖΑ.
Όμως, για να προκύψει ένα θετικό αποτέλεσμα, πρέπει να διαμορφώσουμε ένα γενικό κριτήριο συγκλίνουσας αποτελεσματικότητας πάνω σε μία αξιολογική κλίμακα στόχων με υπέρτατο σκοπό την διεκδίκηση της εθνικής ανεξαρτησίας.
Έτσι μπορούμε να μιλήσουμε για μία νέα επαναστατικότητα, που είναι δρόμος και όχι ημερολόγιο, διότι κλιμακώνεται σε στόχους, ενέργειες και προϋποθέσεις.
Ένα εναλλακτικό, επαναστατικό πρόγραμμα πρέπει να συσπειρώνει ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, συλλογικότητες, πολλαπλασιαστές και διανοητές. Γι’ αυτό και πρέπει να κτίζεται από κάτω προς τα επάνω και όταν λέμε «κάτω» εννοούμε την κοινωνία και όχι κάποια δογματική θεωρία, διότι τα δόγματα γίνονται και αυτά ιδέες και κατατάσσονται πλέον στα «άνω» και όχι στο «κάτω». Δεν είναι επίσης σπάνιες οι περιπτώσεις, όπου τα δόγματα χάνουν την επαφή τους με το εξελισσόμενο «κάτω» και μένουν μετέωρα.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα ένας εναλλακτικός επαναστατικός δρόμος μπορεί να χωρισθεί στα επόμενα στάδια:
α. Νέες πολιτικές δυνάμεις. Συντακτική Συνέλευση, νέο Σύνταγμα
β. Αποκατάσταση του κοινωνικού κράτους
γ. Επαναδιαπραγμάτευση ανοικτού αποτελέσματος με το διεθνές θεσμικό πλαίσιο της χώρας. Αναζήτηση συμμαχιών. Πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική.
δ. Επαναδιαπραγμάτευση του «επενδυτικού» καθεστώτος των πολύ-εθνικών.
ε. Έλεγχος των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, κατάργηση των φόρο-απαλλαγών και πάταξη της φοροδιαφυγής.
στ. Αναδιάρθρωση του κοινωνικού καθεστώτος της χώρας με στόχο την κοινωνικοποίηση και ουσιαστικοποίηση της δημοκρατίας και την αρχή της επικουρικότητας και του παραδοσιακού ελληνικού κοινοτισμού.
ζ. Ανάδειξη της Ελλάδας σε παγκόσμιο κέντρο πολιτισμού με αντίστοιχο εκπαιδευτικό σύστημα.
Το γενικό συμπέρασμα είναι, ότι οι αρχές της εθνικής ενότητας καθώς και της πολιτικής και κοινωνικής αντιπαραθέσεως εντάσσονται σε ένα στρατηγικό πλαίσιο σκοπών και μέσων κατά τρόπον αλληλοσυμπληρωματικό και όχι αποκλειστικό.
* Ο Ηλίας Φιλιππίδης έχει διατελέσει πανεπιστημιακός καθηγητής κοινωνιολογίας και νομικός. filippidis103@yahoo.gr
