«Οι ανατολικές χώρες είναι οι πραγματικοί εκσυγχρονιστές της Ευρώπης. Μπορούν να τινάξουν στον αέρα τη γραφειοκρατία και τη λογική του κράτους πρόνοιας που λειτουργεί ανασχετικά στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και ν’ αφήσουν ελεύθερες τις αγορές να λειτουργήσουν όπως πρέπει». (D. Ignacious, Washington Post, 2002.)
Μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, η Δύση είδε τις μετασοβιετικές οικονομίες ως αγορές για τις εξαγωγές της και ως αγορές πιστώσεων από τις τράπεζές της. Δεν ήθελε, βεβαίως, να βοηθήσει να αναπτυχθούν με τον ίδιο τρόπο που αναπτύχθηκαν οι χώρες της, με τη δασμολογική προστασία, τις κρατικές επιδοτήσεις στη βιομηχανία και την αγροτική οικονομία, τις δαπάνες για υποδομές, τις οικονομικές ρυθμίσεις και τη φορολογία ανάλογα με το εισόδημα.
Η στρατηγική των παγκόσμιων πολυκλαδικών ομίλων ήταν να αγοράσουν ακίνητα, και των ευρωπαϊκών τραπεζών να επεκτείνουν το δανεισμό και να νέμονται τους υπέρογκους τόκους. Αυτή η πολιτική απέδιδε όσο διογκωνόταν η φούσκα των ακινήτων. Όταν, όμως, έσκασε με την παγκόσμια οικονομική κρίση, οι ενυπόθηκοι δανειζόμενοι δεν μπορούσαν πια να αποπληρώνουν τις σκανδιναβικές, αυστριακές κ.λπ. τράπεζες. «Η ιστορία (του Τρίτου Κόσμου) επαναλήφθηκε στα ερείπια της σοβιετικής αυτοκρατορίας», έγραφε προβλεπτικά ο Ν. Τσόμσκι, το 2002, εν μέσω της ευφορίας της φούσκας ακινήτων.
Τα ιδιωτικά ενυπόθηκα χρέη στις μετασοβιετικές οικονομίες δημιουργούν ακόμη πιο κρίσιμη κατάσταση απ’ ό,τι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας. Παρόλο που αυτές οι χώρες δεν είναι στην ευρωζώνη, τα περισσότερα χρέη τους είναι σε ευρώ. Το 87% του χρέους της Λετονίας είναι σε ευρώ ή άλλα ξένα νομίσματα και οφείλεται σε σουηδικές τράπεζες, ενώ η Ουγγαρία και η Ρουμανία έχουν χρέη σε ευρώ προς αυστριακές τράπεζες. Οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών δανείζονται χρήματα εκτός ευρωζώνης για να στηρίξουν την ισοτιμία, ώστε να πληρώνουν τις ξένες τράπεζες. Μετατρέπουν τους εργαζόμενους σε δουλοπάροικους των τραπεζών.
Όμως, αυτά τα χρέη είναι αδύνατον να πληρωθούν, αφού οι περισσότερες απ’ αυτές τις χώρες έχουν μεγάλα εμπορικά ελλείμματα και βυθίζονται στην ύφεση, ακριβώς γιατί αντί να αναπτύξουν την οικονομία τους έγιναν οι εξαγωγικές αγορές της Δύσης.
Τον περασμένο χρόνο στήριξαν τη συναλλαγματική τους ισοτιμία με το ευρώ, παίρνοντας δάνεια από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ. Οι όροι αυτού του δανεισμού είναι απαράδεκτοι: Απότομες και μεγάλες περικοπές του δημόσιου προϋπολογισμού, υψηλότερη έμμεση και άμεση φορολογία σε ήδη υπερφορολογημένους εργαζόμενους και πακέτα λιτότητας, που συρρικνώνουν τις οικονομίες και οδηγούν όλο και περισσότερους πολίτες στη μετανάστευση. Τα πακέτα λιτότητας που επιβάλλουν Ε.Ε. και ΔΝΤ, θεσμοί που κυριαρχούνται από τα χρηματοπιστωτικά συμφέροντα, είναι η τεχνική ορολογία για τη μείωση του προσδόκιμου ζωής και του θανάσιμου αντίκτυπου στο εισόδημα, στις κοινωνικές υπηρεσίες, στις δαπάνες για σχολεία και νοσοκομεία και άλλες βασικές ανάγκες.
Οι πολίτες τους θα πληρώνουν για τα πάντα: δρόμους, εκπαίδευση, ιατρική φροντίδα και άλλες κοινωνικές ανάγκες που ο πολιτισμός είχε εξασφαλίσει να επιδοτούνται από την προοδευτική φορολογία.
Μια μάχη ζωής και θανάτου εξελίσσεται στην Ευρώπη: είτε θα πεθάνουν οι κοινωνίες, όπως τις έχουμε γνωρίσει, είτε θα χάσουν οι τραπεζίτες τα υπερκέρδη τους. Και αυτό ακόμη δεν έχει κριθεί…
