Ανθολόγος ο Λουκάς Αξελός
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (1859-1943)
Ανατολή
Γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,
μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,
λυπητερά,
πώς η ψυχή μου σέρνεται μαζί σας!
Είναι χυμένη από τη μουσική σας
και πάει με τα δικά σας τα φτερά.
Σας γέννησε και μέσα σας μιλάει
και βογγάει και βαριά μοσκοβολάει
μια μάνα καίει το λάγνο της φιλί,
κι είναι της Μοίρας λάτρισσα και τρέμει,
ψυχή όλο σάρκα σκλάβα σε χαρέμι,
η λαγγεμένη Ανατολή.
Μέσα σας κλαίει το μαύρο φτωχολόι,
κι όλα σας, κι η χαρά σας, μοιρολόι
πικρό κι αργό·
μαύρος, φτωχός και σκλάβος και ακαμάτης,
στενόκαρδος, αδούλευτος – διαβάτης,
μ’ εσάς κ’ εγώ.
Στο γιαλό που του φύγαν τα καΐκια
και του μείναν τα κρίνα και τα φύκια,
στ’ όνειρο του πελάου και τ’ ουρανού,
άνεργη τη ζωή να ζούσα κι έρμη,
βουβός, χωρίς καμιάς φροντίδας θέρμη,
με τόσο νου,
όσος φτάνει σα δέντρο για να στέκω
και καπνιστής με τον καπνό να πλέκω
δαχτυλιδάκια γαλανά
και κάποτε το στόμα να σαλεύω
κι απάνω του να ξαναζωντανεύω
τον καημό που βαριά σας τυραννά
κι όλο αρχίζει, γυρίζει, δεν τελειώνει.
Και μια φυλή ζει μέσα σας και λιώνει,
και μια ζωή δεμένη σπαρταρά,
γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,
μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,
λυπητερά.
Πάει το ταξίδι
Πάει το ταξίδι, φτάσαμε. Τ’ ωραίο νησάκι νάτο!
Διπλά ακρογιάλια. Τ’ ανοιχτό, φως όλο, το χιονάτο
Με τα γραμμένα ερείπια και με τα μαυροπούλια·
Και τάλλο, ω δάση από μυρτιές, ω κήποι από ζουμπούλια,
και κάτω από της νεραντζιάς της φουντωτής τα κλωνιά
ω ίσκιοι! οι έρωτες μιλούνε, αντιμιλούν τ’ αηδόνια.
To έν’ ακρογιάλι Εδώ! μας λέει, τάλλο ακρογιάλι Να με!
Βαρκούλα, πού θ’ αράξουμε; βαρκάρη, πού θα πάμε;
Αγνάντια στο παράθυρο
Αγνάντια στο παράθυρο· στο βάθος
Ο ουρανός, όλο ουρανός, και τίποτ’ άλλο·
Κι ανάμεσα ουρανόζωστον ολόκληρο
Ψηλόλιγνο ένα κυπαρίσσι· τίποτ’ άλλο.
Και ή ξάστερος ο ουρανός ή μαύρος είναι,
Στη χαρά του γλαυκού, στης τρικυμιάς το σάλο,
Όμοια και πάντα αργολυγάει το κυπαρίσσι,
Ήσυχο, ωραίο, απελπισμένο. Τίποτ’ άλλο.
