Πρωτοκαθεδρία στο μαζικό κίνημα, υποβοηθητική η κοινοβουλευτική δράση
Σε μια στιγμή κρίσιμη για το ισπανικό κράτος, με τη δεξιά κυβέρνηση Ραχόι να στηρίζεται στο σπαρασσόμενο «σοσιαλιστικό» κόμμα για να αντιμετωπίσει ένα τεράστιο εύρος προβλημάτων (από τη συνεχιζόμενη κρίση και την κοινωνική δυσαρέσκεια ως την προσπάθεια απόσχισης των Καταλανών, Βάσκων κ.ά.), ολοκληρώθηκε το περασμένο Σάββατο το συνέδριο του Sortu – δηλαδή του κόμματος της Πατριωτικής Αριστεράς στη Χώρα των Βάσκων. Το κεντρικό σύνθημά του ήταν Gora Herria («Ζήτω ο Λαός»), συμπληρωμένο από το «Ναι! Βασκική Δημοκρατία!». Ακριβώς λόγω των κεντρόφυγων δυνάμεων που απειλούν το καθεστώς της Μαδρίτης, ήταν ένα συνέδριο που συγκέντρωσε το ενδιαφέρον όχι μόνο της βασκικής κοινωνίας (στην οποία το Sortu είναι η δεύτερη πολιτική δύναμη) αλλά και της ισπανικής άρχουσας τάξης, και φυσικά και των άλλων λαών και εθνοτήτων που ασφυκτιούν μέσα στο στενό κοστούμι του Βασιλείου της Ισπανίας. Ήταν όμως και ένα συνέδριο διόλου τυπικό, που καταπιάστηκε ουσιαστικά με τη σκιαγράφηση της νέας γραμμής που θα ακολουθήσει η βασκική Πατριωτική Αριστερά στα επόμενα χρόνια.
Αυτοκριτική και νέος προσανατολισμός
Τρία ήταν τα βασικά σημεία της αυτοκριτικής για την προηγούμενη περίοδο: 1) Εσφαλμένη εκτίμηση, ότι το ισπανικό κράτος θα ανταποκριθεί έστω και δειλά στην αλλαγή στρατηγικής της Πατριωτικής Αριστεράς. 2) Υποτίμηση των επιπτώσεων της κρίσης και των μνημονίων και στη Χώρα των Βάσκων, που άλλαξαν την ίδια την κοινωνία και τις προτεραιότητες του μέσου πολίτη. 3) Ο ενθουσιασμός για τη νομιμοποίηση μετά από χρόνια απαγόρευσης της Πατριωτικής Αριστεράς προκάλεσε την είσοδο του Sortu στην επίσημη πολιτική σκηνή σε μια στιγμή που έφτανε στο απόγειο η απέχθεια των πολιτών για τους «θεσμούς», γεγονός που επίσης υποτιμήθηκε. Αυτές οι διαπιστώσεις ήταν που οδήγησαν στην επιλογή ενός «συνεδρίου επανίδρυσης», δηλαδή διόρθωσης της τακτικής και αποσαφήνισης της στρατηγικής της Πατριωτικής Αριστεράς.
Έτσι, περνά πλέον σε δεύτερη μοίρα η ως τώρα κυρίαρχη κοινοβουλευτική δράση και επιδιώκεται η επανασυσπείρωση της βάσης και η προσέλκυση νέων ριζοσπαστικών κοινωνικών τομέων στο μαζικό κίνημα, με τελικό σκοπό την ανακήρυξη της ανεξάρτητης Βασκικής Δημοκρατίας με φεμινιστικό, οικολογικό και σοσιαλιστικό πρόταγμα. Στη διαδικασία αυτή ήταν εμφανής ο πρωταγωνιστικός ρόλος του χαρισματικού Αρνάλντο Οτέγκι, του ηγέτη της Πατριωτικής Αριστεράς που απελευθερώθηκε μόλις πριν λίγους μήνες, αφού εξέτισε πλήρως ποινή 5ετούς κάθειρξης με γελοίες κατηγορίες («απολογητής της τρομοκρατίας», «προσβολή του βασιλιά» κ.λπ.). Ο νέος αυτός προσανατολισμός (όπως και η εκλογή πρώην πολιτικών κρατούμενων στην καθοδήγηση του Sortu) προκάλεσε φυσική την οργή της Μαδρίτης και των παραδοσιακών ισπανικών πολιτικών κομμάτων, όπως και των συστημικών ισπανικών ΜΜΕ – που για μια ακόμη φορά καλούν τη «δικαιοσύνη» να επέμβει…
«Θα το κάνουμε με χαμόγελο!»
Ο επικεφαλής του Sortu, στην πολυαναμενόμενη ομιλία του με την οποία ολοκληρώθηκε το συνέδριο, δεν μάσησε τα λόγια του σε σχέση με τα πρόσφατα λάθη: «Πρώτον, δεν υπολογίσαμε ότι η κρίση ήρθε για να μείνει, αλλάζοντας τα πάντα. Δεύτερον, πέσαμε με τα μούτρα στους θεσμούς τη στιγμή ακριβώς που ο κόσμος, αγανακτισμένος από την άγρια λιτότητα και την προκλητική διαφθορά, τους γυρνούσε την πλάτη. Τέλος, αργήσαμε πολύ να αλλάξουμε την καθετοποιημένη δομή του κινήματός μας. Την ίδια στιγμή, δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε δοκιμασμένες και αποτελεσματικές αρχές. Πήραμε λοιπόν όλοι μαζί και όχι δι’ αντιπροσώπων τις αποφάσεις μας, και τώρα είναι η ώρα της πειθαρχίας στην εφαρμογή τους».
Και κατέληξε τονίζοντας: «Αφού φέρουμε τους φυλακισμένους συντρόφους μας πίσω στα σπίτια τους και τερματίσουμε την κατοχή, αιτήματα που ξαναβάζουμε στο τραπέζι σαν απαραίτητες προϋποθέσεις για δημοκρατική λύση, στόχος μας είναι να οικοδομήσουμε τη Βασκική Δημοκρατία. Για να το πετύχουμε, θα χρειαστούμε ένα ανεξάρτητο λαϊκό σοσιαλιστικό ρεύμα. Θα δώσουμε τα πάντα για να το δημιουργήσουμε, και θα το κάνουμε με χαμόγελο! Δεν πιστεύουμε στο δόγμα ΤΙΝΑ. Αλλά είναι αναγκαίο να μελετήσουμε και να σχεδιάσουμε τη διέξοδο. Δεν θα λυγίσουμε μπροστά στις τεράστιες δυσκολίες, επειδή ξέρουμε από πού ήρθαμε, πού είμαστε και προς τα πού βαδίζουμε. Ζήτω ο Λαός! Ζήτω μια ελεύθερη και σοσιαλιστική Χώρα των Βάσκων!»
Ερρίκος Φινάλης
