«Aλεπούδες» στην Κεντρική Σκηνή του Επί Κολωνώ. Γράφει η Χριστίνα Ανδρέου
Είναι ανατριχιαστικό και συνάμα συγκινητικό πως ένα θεατρικό έργο που γράφεται σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο -αν έχει τα κατάλληλα εχέγγυα- μπορεί να εκτοξευθεί στη σφαίρα της διαχρονίας και να λειτουργήσει εις το διηνεκές συμβολικά και παραδειγματικά. Προφανώς, η ιστορία επαναλαμβάνεται και το ανθρώπινο είδος διαπράττει τα ίδια λάθη με τα ίδια πάθη… Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι: Το έργο της Βρετανίδας Dawn King Αλεπούδες, βραβευμένο με το Α’ Βραβείο Papatango στο διαγωνισμό νέων συγγραφέων σε συνεργασία με το Θέατρο Finborough, δείχνει να είναι ένα τέτοιο έργο. Πρόκειται για μια σκοτεινή παραβολή σχετικά με τον φόβο που προκαλούν στους ανθρώπους τα αυταρχικά καθεστώτα. Ένα φόβο, κακό σύμβουλο και σύμμαχο του παραλόγου, ένα φόβο που απειλεί την καθαρή σκέψη και υποτάσσει τους ανθρώπους -ψυχικά και σωματικά- στις κατευθυνόμενες βουλές τις εξουσίας με στόχο τη διαιώνιση της κυριαρχίας της… Έτσι, λοιπόν, σε ένα αγρόκτημα της βρετανικής υπαίθρου, ξεχασμένο από τον Θεό, καταφθάνει ένας ειδικά εκπαιδευμένος «ανιχνευτής», σταλμένος από την κεντρική εξουσία, για να διερευνήσει μία υπόνοια προσβολής… από αλεπούδες. Η γη ανήκει στο Σαμουήλ και στην όμορφη γυναίκα του Ιουδίθ που σχεδόν έντρομοι υποδέχονται το όργανο της εξουσίας και προσπαθούν να το βοηθήσουν να εντοπίσει το «κόκκινο θηρίο» ή αλλιώς τον φανταστικό εχθρό προ των πυλών. Και λέμε φανταστικό, γιατί όπως θα αποδειχθεί στη συνέχεια οι αλεπούδες που απειλούν τη συνοχή του κοινωνικού ιστού(!) έχουν εκλείψει από την περιοχή εδώ και πολλά χρόνια… Ο ειδικός απεσταλμένος -μια φιγούρα ασκητική, σεξουαλικά καταπιεσμένη και ουσιαστικά υποχείριο των ανωτέρων του- είναι ένα άτομο βυθισμένο σε παράλογες ιδεοληψίες και ακραία συμπλεγματικό που θα οδηγήσει το ζευγάρι, αλλά και τη γύρω κοινωνία, σε ένα εφιαλτικό αδιέξοδο… Γραμμένο το 2011 το έργο της King είναι εξαιρετικά σύγχρονο, άρα και τρομακτικά επίκαιρο. Σε κάνει να ανατρέχεις σε δεκάδες παραδείγματα του πρόσφατου παρελθόντος και παρόντος φυσικά, όπου διάφορες παράλογες υποθέσεις και αδόκιμα σενάρια των μεγάλων δυνάμεων περί φοβερών εχθρών της δημοκρατίας συνέθλιψαν βασικές ανθρώπινες αξίες και οδήγησαν σε καταστροφικές για την κοινωνία συνέπειες. Όταν άκουσα από το στόμα του ανιχνευτή Ουίλιαμ πως: «Η πιο τρανταχτή απόδειξη πως υπάρχουν αλεπούδες είναι ακριβώς η απουσία τους», δεν μπόρεσα παρά να σκεφτώ τα εν γένει παράλογα αυτού του κόσμου, αλλά κυρίως τον πόλεμο στο Ιράκ το 2003, που άρχισε εξαιτίας ενός φανταστικού εχθρού πάλι. Εξαιτίας των υποτιθέμενων θαμμένων –κάπου, κάπως, κάποτε- όπλων μαζικής καταστροφής που ποτέ δεν βρέθηκαν και που όμως η αμερικανική προπαγάνδα είχε φροντίσει τότε να πείσει κόσμο και κοσμάκη πως είναι μια ορατή -και όχι αόρατη όπως αποδείχθηκε- απειλή. Μια υπαρκτή απειλή που δικαιολογούσε τον βομβαρδισμό μιας χώρας και τον αφανισμό άμαχου πληθυσμού…
Τα της παράστασης
Η Ομάδα Νάμα, με σταθερή βάση το Θέατρο Επί Κολωνώ, για μια ακόμη φορά εποίησε θέατρο ουσίας. Επιλογή ενός σύγχρονου, δυνατού έργου και πραγμάτωσή του επί σκηνής χωρίς εκπτώσεις. Η μετάφραση του Γιώργου Χατζηνικολάου ανέπνευσε σωστά το βρετανικό γλωσσικό ήθος, ενώ η σκηνοθεσία της Ελένης Σκότη -τριγυρισμένη από το άδειο, αλλά επιβλητικό σκηνικό του Γιώργου Χατζηνικολάου- έδωσε πλεονάζοντα χώρο στο ερμηνευτικό κομμάτι, αφήνοντας λίγο στην άκρη τους σκηνοθετικούς εντυπωσιασμούς. Οι φωτισμοί του Αντώνη Παναγιωτόπουλου αντίστοιχα έντυσαν τις ερμηνείες και καθοδήγησαν διακριτικά την πλοκή. Η Ιωάννα Παππά πέρασε ένα βήμα μπροστά από τους υπόλοιπους της ομάδας, κάνοντας τη διαφορά. Από την αρχή της παράστασης μέχρι και το τέλος -το χειροκρότημα- «έβραζε» συγκινησιακά μέσα στο ρόλο της μεταδίδοντας αυτούσια στους θεατές την ένταση των συναισθημάτων της. Και ο Δημήτρης Λάλος ως Σαμουήλ έπαιξε με θαυμαστή ισορροπία ανάμεσα στο στιβαρό και εύθραυστο στοιχείο του ρόλου του. Τέλος, ο Χάρης Χιώτης «κούμπωσε» φυσιογνωμικά και ερμηνευτικά στο νοσηρό χαρακτήρα του ανιχνευτή επιδεικνύοντας όμως έναν υπερβάλλοντα ζήλο σε σημεία και ξεφεύγοντας λίγο τονικά, ενώ η Ιωάννα Κολλιοπούλου κατάφερε να εξελίξει και να διανθίσει με διακυμάνσεις το σχετικά σύντομο ρόλο της.
To tip του θεατή
Το Θέατρο Επί Κολωνώ αξίζει μια επίσκεψη. Εκτός από τις αξιόλογες εναλλασσόμενες θεατρικές παραστάσεις στις δύο σκηνές του, παράλληλες εικαστικές εκθέσεις, μουσικές βραδιές, σεμινάρια υποκριτικής κ.ο.κ. λαμβάνουν χώρα σε όλο το τρέχον έτος. Συν τις άλλοις, είναι ένας χώρος εξαιρετικά φιλόξενος που εντάσσει τον επισκέπτη σε ένα παράλληλο σύμπαν καλλιτεχνικής διάδρασης.
