Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
H υποθαλάσσια ηφαιστειακή έκρηξη του Ιανουαρίου ’22 στο αρχιπέλαγος της Τόνγκα ήταν η ισχυρότερη που έχει καταγραφεί ποτέ με σύγχρονα όργανα, επιβεβαιώνει ερευνητική αποστολή στον Ειρηνικό. Το υποβρύχιο ηφαίστειο Χούνγκα Τόνγκα-Χούνγκα Χα’απάι εξερράγη με ισχύ εκατοντάδων πυρηνικών βομβών και προκάλεσε τσουνάμι 15 μέτρων που σκότωσε τρία άτομα στο νησιωτικό κράτος πριν εξαπλωθεί σε όλο τον Ειρηνικό.
Η μελέτη του Εθνικού Ινστιτούτου Υδατικής και Ατμοσφαιρικής Έρευνας της Νέας Ζηλανδίας εκτιμά ότι η έκρηξη εκτόξευσε 10 κυβικά χιλιόμετρα υλικού, όγκος που αντιστοιχεί σε 2,6 εκατομμύρια πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων.
Η τέφρα έφτασε μέχρι το ύψος 50 χιλιομέτρων, πιο ψηλά από οποιαδήποτε άλλη έκρηξη στη σύγχρονη ιστορία, ενώ το ωστικό κύμα της έκρηξης έκανε τον γύρο του κόσμου.
«Ήταν η πρώτη έκρηξη που είδαμε να φτάνει στη μεσόσφαιρα» δήλωσε σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Κέβιν Μακέι, μέρος της ερευνητικής αποστολής. «Ήταν σαν πυροβολισμός κατευθείαν στον ουρανό».
Η έκρηξη της Τόνγκα, εκτιμούν οι ερευνητές, συναγωνίζεται σε ισχύ τη διαβόητη έκρηξη του Κρακατόα που σκότωσε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στην Ινδονησία το 1883, πριν από την εφεύρεση των σύγχρονων οργάνων μέτρησης. Ο κώνος του ηφαιστείου κατέρρευσε και σήμερα ο κρατήρας του Χούνγκα Τόνγκα-Χούνγκα Χα’απάι βρίσκεται 700 μέτρα χαμηλότερα από ό,τι πριν από την έκρηξη.
Λάβα και βαριά ηφαιστειακή τέφρα σχημάτισαν «πυροκλαστικές ροές», πύρινους χείμαρρους που φτάνουν σε θερμοκρασία τους 1.000 βαθμούς Κελσίου και κινούνται με ταχύτητα έως 700 χιλιόμετρα την ώρα. Οι πυροκλαστικές ροές δεν σταμάτησαν όταν έφτασαν στον ωκεανό και συνέχισαν να κινούνται στον βυθό, χάρη σε ένα στρώμα ατμού που μείωσε την τριβή με το νερό.
Η ερευνητική αποστολή ανακάλυψε πως οι ροές αυτές σάρωσαν τα πάντα στον βυθό σε εντυπωσιακή ακτίνα άνω των 80 χιλιομέτρων από τον κρατήρα.
Πιθανότατα αυτός ήταν ο λόγος που καταστράφηκαν τα υποβρύχια καλώδια επικοινωνιών, με αποτέλεσμα να αποκοπεί η Τόνγκα από τον υπόλοιπο κόσμο για διάστημα αρκετών εβδομάδων.
Η δε σκόνη της έκρηξης έφτασε μέχρι τη Νέα Ζηλανδία, την Αυστραλία και την Ανταρκτική, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Τόνγκα, και έβαψε το ηλιοβασίλεμα σε ένα απόκοσμο βαθυκόκκινο χρώμα.
Οι άνθρωποι ως ξενικό είδος
Εκτός από τη θεμελιώδη αλλαγή του πολιτικού, οικονομικού, γεωγραφικού και κοινωνικού ιστού μεγάλου μέρους του κόσμου, η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία μεταμόρφωσε τη φύση «δημιουργώντας νέα τοπία, νέες οικολογίες και νέες σχέσεις μεταξύ ανθρώπινης και μη ανθρώπινης φύσης». Η Φυσική Ιστορία, η πρώιμη σύγχρονη Βοτανική κι αυτό που θα γινόταν αργότερα Οικολογία, υποστήριξε και επωφελήθηκε στενά από την ευρωπαϊκή αποικιοκρατία, της οποίας σημαντικές εκφράσεις ήταν η επανεξέταση και η αναδιάταξη του φυσικού κόσμου.
Με την εισαγωγή των όρων αυτών ο άνθρωπος προσπάθησε να υποστηρίξει και να νομοθετήσει μια νοσταλγική επιστροφή σε μια φανταστική προαποικιακή εποχή, όπου όλα και όλοι είναι «στη θέση τους». Με τον όρο «επεκτατικά/εισβολείς» τίθενται οι γραμμές διάκρισης όχι μόνο ανάμεσα στο ανθρώπινο και το μη ανθρώπινο αλλά και ανάμεσα σε ανθρώπους και ζώα διαφορετικής καταγωγής, ως μη κανονικών πληθυσμών. Οι ίδιες ρατσιστικές πολιτικές χρησιμοποιούνται για τα ζώα και για τους ανθρώπους, ενώ η μετανάστευση ανθρώπων και ζώων είναι πραγματικότητα. H μεταχείριση των μινκ και άλλων ζώων ως μιασμάτων, ως πληθυσμών υπό συνεχείς διωγμούς εκθέτει μια θανατοπολιτική που έχει ενσταλάξει σε έναν κρυφό οικοφασισμό.
Αυγή, Χ. Βασιλοπούλου, Κ. Λύρα
Νέο νησί στον Ειρηνικό
Το ηφαίστειο «Χόουμ Ριφ» ψήλωσε απότομα και σχημάτισε ένα νέο μικρό νησί έπειτα από έκρηξη που απελευθέρωσε μεγάλη ποσότητα λάβας στις 10 Σεπτεμβρίου. Μέσα σε πέντε ημέρες, το νησί είχε φτάσει τα 10 μέτρα σε ύψος και τα 24 στρέμματα σε έκταση, ανακοίνωσε η Γεωλογική Υπηρεσία της Τόνγκα.
Πιθανότατα όμως θα χαθεί και πάλι κάτω από την επιφάνεια λόγω της διάβρωσης από τα κύματα του ωκεανού.
Δεν είναι εξάλλου η πρώτη φορά που το ηφαίστειο του Χόουμ Ριφ ανεβαίνει πάνω από την επιφάνεια. Παρόμοια εφήμερα νησιά είχαν εμφανιστεί για λίγο έπειτα από ηφαιστειακές εκρήξεις το 1852, το 1857, το 1984 και το 2006.
Μάλιστα το νησάκι του 2006 ήταν μεγαλύτερο από το σημερινό και χρειάστηκε έναν χρόνο μέχρι να διαβρωθεί και να χαθεί στα νερά. Η έκρηξη του 2006 είχε επίσης απελευθερώσει μεγάλες ποσότητες ελαφρόπετρας που εξέπληξαν όσους τις είδαν να επιπλέουν στον Νότιο Ειρηνικό.
Το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Χόουμ Ριφ βρίσκεται πάνω στη λεγόμενη ζώνη υποβύθισης Τόνγκα-Κάρμαντεκ, εκεί όπου η τεκτονική πλάκα του Ειρηνικού γλιστρά κάτω από τις πλάκες της Τόνγκα και του Κάρμαντεκ και σχηματίζει τη δεύτερη βαθύτερη τάφρο του πλανήτη, βάθους περίπου 10 χιλιομέτρων.
Το τόξο αυτό, το οποίο εκτείνεται από το αρχιπέλαγος της Τόνγκα μέχρι τη Νέα Ζηλανδία, φιλοξενεί τη μεγαλύτερη πυκνότητα υποθαλάσσιων ηφαιστείων σε παγκόσμιο επίπεδο, σημείωσε σε ανακοίνωσή της η NASA, η οποία απαθανάτισε με δορυφόρο το εφήμερο νησί στις 14 και τις 18 Σεπτεμβρίου.
Πανεπιστήμιο Βερολίνου: Αυστηρά επιστημονική έρευνα για την αστρολογία
«Η μοναδική αυτή έρευνα θα επικεντρωθεί στην προέλευση της γνώσης για τον ζωδιακό κύκλο, για ποιο λόγο χρησιμοποιείται και γιατί γίνεται κατάχρησή του», τόνιζε ο πρόεδρος του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου (Freie Universität Berlin/FU) Γκιούντερ Τσίγκλερ στα εγκαίνια του νέου «Ινστιτούτου Ιστορίας της Γνώσης της Αρχαιότητας» τον περασμένο Ιούνιο.
Μπορεί μεν κατά τους αστρολόγους, η ημερομηνία «γέννησης» του Ινστιτούτου να έχει ζώδιο Δίδυμο με ωροσκόπο Παρθένο, το ότι ο Ήλιος ήταν στον 9ο και ο Ερμής στον 8ο οίκο να υποδηλώνει «ιδιαίτερο προσανατολισμό στην κατανόηση των πραγμάτων» και ο Δίας στον 6ο οίκο να παραπέμπει σε «υψηλό επιστημονικό επίπεδο», ο επικεφαλής του προγράμματος Mατιέ Όσεντραϊβερ, αστροφυσικός και καθηγητής Ασυριολογίας, έχει όμως διαφορετική γνώμη.
Σε ραδιοφωνική συνέντευξή του στο ARD απαντώντας σε σχετική ερώτηση είπε: «Ανοησίες. Τέτοιες προβλέψεις και ωροσκόπια βασίζονται κυρίως σε αναλογικά εφαρμοσμένα προκαθορισμένα δεδομένα, ότι λ.χ. ο ένας πλανήτης έχει θετική και ο άλλος αρνητική επίδραση. Πρόκειται για ψευδοεπιστημονικά κριτήρια.»
Εξάλλου, σύμφωνα με τον Ίππαρχο (190-120π.Χ), –και τη NASA– ο άξονας της Γης μετατοπίζεται λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, όπως ο άξονας μιας περιστρεφόμενης σβούρας. Δεδομένου ότι έτσι οι αστερισμοί «μετακινούνται» περίπου ανά 2000 χρόνια με τον ρυθμό ενός ζωδίου προς τα πίσω, η χρήση του ζωδιακού κύκλου όπως τον θεμελίωσαν οι Βαβυλώνιοι, είναι πλέον λανθασμένη. Επομένως, η προαναφερθείσα πρόβλεψη είναι εκτός τόπου και ιδίως εκτός… αστρικού χρόνου.
Κατά τον Όσεντραϊβερ για να μπορέσουν οι Βαβυλώνιοι να εφεύρουν τα ζώδια και να συντάξουν ωροσκόπια πριν από 2500 χρόνια έπρεπε να συντρέξουν: «Πρώτον, μια μακρά παρατήρηση και καταγραφή των κινήσεων των ουράνιων σωμάτων και δεύτερον, η ανάπτυξη μαθηματικών τεχνικών και εργαλείων ώστε να υπολογίζουν τις τροχιές των πλανητών και των αστεριών. Ο ζωδιακός κύκλος που επινόησαν είναι μια λωρίδα ουρανού που εκτείνεται μερικές μοίρες κάτω και μερικές πάνω από τη φαινομενική τροχιά του Ήλιου (εκλειπτική) κατά τη διάρκεια του έτους. Επινόησαν έτσι μια μαθηματική κατασκευή: τη χώρισαν σε δώδεκα τομείς των 30 μοιρών τον καθένα, που περιελάμβαναν ισάριθμους αστερισμούς (δεν συμπεριέλαβαν τον Οφιούχο, μεταξύ Σκορπιού και Τοξότη) για να αντιστοιχούν στους δώδεκα μήνες και τους απεικόνισαν με μια μορφή, ένα όνομα και μια συγκεκριμένη σημασία.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
