Άλλα λέει στη Βουλή και στα δελτία Τύπου του για την υπόθεση της Ελληνικός Χρυσός ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταθάκης και άλλα πράττει ο ίδιος και το υπουργείο του ή τουλάχιστον οι υπηρεσίες του. Στη δημόσια ρητορική του ο Υπουργός συνδέει την αδειοδότηση του μεταλλείου των Σκουριών με την απόδειξη, εκ μέρους της εταιρείας, ότι είναι σε θέση να προβεί στην απαιτούμενη από τη Σύμβαση και την ΑΕΠΟ μεταλλουργική καθετοποίηση της παραγωγής. Η θέση όμως αυτή δεν αποτυπώνεται στις ενέργειες του Υπουργείου. Η ασυνέπεια αυτή υποσκάπτει τη δυνατότητα υπεράσπισης των θέσεων του Δημοσίου στο Συμβούλιο Επικρατείας όπου έχει προσφύγει η εταιρεία και διακινδυνεύει το δημόσιο συμφέρον. Και θεωρούμε ότι επιτέλους κάποιος πρέπει να πει την αλήθεια.
Οι υποθέσεις στο ΣτΕ
Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο εκκρεμούν έξι υποθέσεις σχετικές με την Ελληνικός Χρυσός, η εκδίκαση των οποίων αναβλήθηκε για τις 6 Φεβρουαρίου 2019. Πρόκειται για: α) την προσφυγή της εταιρείας για το ζήτημα της μεταλλουργίας (τελευταία απορριπτική απόφαση Σκουρλέτη 2/11/2016), β) τις τέσσερις προσφυγές της εταιρείας για εκκρεμείς άδειες και γ) την προσφυγή πολιτών για τον ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα.
Η πρώτη εξ’ αυτών, η υπόθεση της «μεταλλουργίας flash smelting», αναβλήθηκε για τον ίδιο λόγο που έκανε δύο ολόκληρα χρόνια να προσδιοριστεί: το ΣτΕ αδυνατεί να πάρει απόφαση υπέρ της εταιρείας, αφού το ζήτημα είναι καθαρά τεχνικό. Η τεχνική κρίση του ΥΠΕΝ –δηλαδή οι τεχνικοί και περιβαλλοντικοί λόγοι εργασιακής και δημόσιας υγείας και ασφάλειας για τους οποίους επιστράφηκε στην εταιρεία η μελέτη της μεταλλουργίας– δεν είναι αντικείμενο του ακυρωτικού ελέγχου και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από το ΣτΕ. Το ΣτΕ μπορεί να κρίνει μόνο τη νομική αιτιολόγηση της απόφασης και έχουμε τη βεβαιότητα ότι αν υπήρχαν νομικές ατέλειες στην απόφαση Σκουρλέτη, το ΣτΕ θα την είχε ήδη ακυρώσει. Υπενθυμίζουμε ότι σε άλλες περιπτώσεις προσφυγών της Ελληνικός Χρυσός το ΣτΕ είχε εκδικάσει, αποφασίσει και καθαρογράψει την απόφαση μέσα σε μόλις τρεις μήνες. Έχουμε επίσης την απόλυτη βεβαιότητα (και την έχουμε εκφράσει ήδη από τον περασμένο Μάιο) ότι αυτή η υπόθεση θα αναβληθεί εκ νέου στις 6 Φεβρουαρίου και θα συνεχίσει να αναβάλλεται μέχρις ότου δημιουργηθούν κατάλληλες συνθήκες ώστε το ΣτΕ να αποφασίσει υπέρ της εταιρείας ή η εταιρεία να αποσύρει την προσφυγή.
Αλλά όπως ξεκάθαρα λέει το ΥΠΕΝ στο από 18/9/2018 δελτίο τύπου: «Η ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας είναι, σύμφωνα με τους όρους της Σύμβασης, μια ενιαία επένδυση. Ως εκ τούτου, βασική προϋπόθεση για την έναρξη και λειτουργία των επιμέρους τμημάτων αυτής, είναι η προσκόμιση, εκ μέρους της Εταιρείας, των απαραίτητων εγγυήσεων για την υλοποίηση της υποχρέωσης παραγωγής καθαρών μετάλλων.»
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν τηρεί τις νόμιμες διοικητικές διαδικασίες για τις άδειες στις Σκουριές με αποτέλεσμα η εταιρία Ελληνικός Χρυσός να έχει νομικά «πατήματα» στο Συμβούλιο Επικρατείας για να τις πάρει – πράγμα που είναι ισοδύναμο με το να τις δίνει ο ίδιος ο υπουργός
Τα ίδια ακριβώς είπε ο υπουργός στη Βουλή στις 25/9/2018: Χωρίς μεταλλουργία, που είναι το «δικαιοπρακτικό θεμέλιο» της Σύμβασης, δεν υπάρχει δημόσιο όφελος. Και αν δεν υπάρχει δημόσιο όφελος δεν πρόκειται να εκδοθούν άδειες για τις Σκουριές.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, κάθε αίτηση της Ελληνικός Χρυσός για νέα άδεια θα έπρεπε να της επιστρέφεται, με νομίμως αιτιολογημένη επιστολή κατά τις διατάξεις του ΚΜΛΕ. Η νομική βάση για την απόρριψη δίνεται από τη Σύμβαση, την ΚΥΑ 201745/2011, αλλά και τις αποφάσεις του ΣτΕ 1492/2013 και 223/2016.
Περίεργες καθυστερήσεις
Η επιστροφή ως απαράδεκτων των αιτήσεων της εταιρείας για αδειοδότηση, μέχρις ότου ξεκαθαριστεί το ζήτημα της μεταλλουργίας, είναι αυτονόητη ενέργεια για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος. Αλλά το υπουργείο κρατάει τις αιτήσεις της εταιρείας χωρίς ούτε να τις εγκρίνει ούτε να τις επιστρέφει, όπως ορίζει ο ΚΜΛΕ, αφού καμία σχετική απόφαση, είτε θετική είτε αρνητική, δεν έχει αναρτηθεί στη Διαύγεια.
Η πρακτική αυτή είναι παράνομη, τόσο ως προς τον ΚΜΛΕ όσο και διοικητικά. Υπάρχει υποχρέωση της διοίκησης για έγγραφη απάντηση στα αντίστοιχα αιτήματα των πολιτών εντός ορισμένης προθεσμίας, η οποία ρυθμίζεται με τις διατάξεις του άρθρου 4, του Ν.2690/1999[2] Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας. Ειδικότερα προβλέπεται ότι οι δημόσιες υπηρεσίες, όταν υποβάλλονται αιτήσεις, οφείλουν να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις των ενδιαφερομένων και να αποφαίνονται για τα αιτήματά τους μέσα σε προθεσμία 50 ημερών, εφόσον από ειδικές διατάξεις δεν προβλέπονται διαφορετικές προθεσμίες (στη συγκεκριμένη περίπτωση προβλέπεται προθεσμία 60 ημερών).
Εάν κάποια υπόθεση δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί λόγω αντικειμενικής αδυναμίας, ειδικά αιτιολογημένης, η αρμόδια υπηρεσία οφείλει, εντός πέντε τουλάχιστον ημερών πριν από την εκπνοή των προθεσμιών, να γνωστοποιήσει εγγράφως στον αιτούντα: α) τους λόγους της καθυστέρησης, β) τον υπάλληλο που έχει αναλάβει την υπόθεση και τον αριθμό τηλεφώνου του, για την παροχή πληροφοριών και γ) κάθε άλλη χρήσιμη πληροφορία.
Ασφαλώς η εταιρεία θα το εκμεταλλευτεί για να πάρει τις άδειες που θέλει μέσω του ΣτΕ, ενώ η μεταλλουργία θα συνεχίσει να παραπέμπεται στις καλένδες.
Παράλληλα, το υπουργείο ναι μεν ζητάει από την εταιρεία να διορθώσει και να συμπληρώσει τις μελέτες της μεταλλουργίας και να δώσει «εγγυήσεις» για την καθετοποίηση της παραγωγής αλλά χωρίς καμία βιασύνη, χωρίς χρονοδιάγραμμα, γιατί «δεν έχουμε μια διάθεση εκβιασμού της επιχείρησης»! (Φάμελλος, συνέντευξη 26/10/2018). Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ «χαϊδεύει» την εταιρεία που όχι μόνο έχει παραβεί όλα τα χρονοδιαγράμματα που της έχουν επιβληθεί για τη μεταλλουργία από το 2012 μέχρι σήμερα, αλλά και αρνείται προκλητικά να παράσχει περαιτέρω τεκμηρίωση της εφαρμογής της ακαριαίας τήξης σε πυρίτες με >8% Αs – που μέχρι στιγμής, παγκοσμίως, βρίσκεται στη σφαίρα της βιομηχανικής και επιστημονικής φαντασίας.
Πώς λοιπόν θα υπερασπιστεί ο κ. Σταθάκης ενώπιον του ΣτΕ τη σωστή απόφασή του να μην εκδώσει άδειες για τις Σκουριές όταν δεν έχει τηρήσει τις νόμιμες διοικητικές διαδικασίες;
Οι συγκεκριμένες τέσσερις «άδειες» δεν είναι παρά δευτερεύουσες εγκρίσεις και δεν επαρκούν για να ξαναξεκινήσει και να τελειώσει η κατασκευή του μεταλλείου των Σκουριών. Παραμένει συνολικά χωρίς αδειοδότηση, περιβαλλοντική και τεχνική, η ριζική τροποποίηση του υποέργου Σκουριών που ανακοίνωσε μονομερώς η Eldorado Gold στο τέλος Μαρτίου – και αφορά τον επανασχεδιασμό της εξόρυξης, συντομότερα χρονοδιαγράμματα, αλλαγές στο κύκλωμα του εργοστάσιου εμπλουτισμού, διαφορετική τεχνική απόθεσης τελμάτων εμπλουτισμού. H πιθανή «δικαίωση» της εταιρείας από το ΣτΕ για τις άδειες ίσως να είναι μόνο επικοινωνιακού χαρακτήρα. Παρεμπιπτόντως, μαζί με την ανακοίνωση των τροποποιήσεων στις Σκουριές, στην Τεχνική Έκθεση της 29/3/2018 η Eldorado Gold ξεδιάντροπα ομολόγησε ότι δεν υπάρχει μέθοδος μεταλλουργίας και ότι παραβιάζει τη Σύμβαση.
Υπονόμευση δημοσίου συμφέροντος
Ωστόσο, εξ’ αιτίας της αβελτηρίας του κ. Σταθάκη ανοίγει ο δρόμος σε πολύ επικίνδυνες εξελίξεις, όχι μόνο για τη Χαλκιδική αλλά και για το δημόσιο συμφέρον που ο υπουργός υποτίθεται ότι υπηρετεί. Πριν από ένα χρόνο το ΥΠΕΝ έδωσε στην Ελληνικός Χρυσός όλες τις απαραίτητες άδειες για να λειτουργήσει το μεταλλείο Ολυμπιάδας και να εξάγει συμπυκνώματα από τα οποία το Ελληνικό Δημόσιο δεν παίρνει ούτε ένα ευρώ ως φορολογία. Δεν ήταν δίκαιο αφού η μεταλλουργία είναι στον αέρα, αλλά έγινε πράξη. Εν συνεχεία ο κ. Σταθάκης αρνήθηκε να δώσει τις άδειες για τις Σκουριές επικαλούμενος το ενιαίο και αδιαίρετο του Επενδυτικού Σχεδίου της Χαλκιδικής, το οποίο ο ίδιος προηγουμένως είχε σπάσει για να δώσει τις άδειες για την Ολυμπιάδα. Δεν επέστρεψε όμως νομίμως, όπως όφειλε, τις μελέτες στην Ελληνικός Χρυσός, δίνοντας της έτσι νομικά πατήματα για να τις διεκδικήσει και πιθανότατα να τις πάρει μέσω του ΣτΕ – πράγμα που είναι ισοδύναμο με το να τις δίνει ο ίδιος. Εν τω μεταξύ συνέχισε να λέει κούφια λόγια για «προστασία του δημοσίου συμφέροντος», τη στιγμή που ο ίδιος με τις παραλείψεις του το υπονόμευε.
Διαβάστε και το σχετικό κείμενο στην ιστοσελίδα antigoldgr.org: «Τα αναμενόμενα αποτελέσματα της αλλοπρόσαλης πολιτικής Σταθάκη σχετικά με τις Σκουριές». Μένουν λιγότερο από δύο μήνες για τη συζήτηση του θέματος των αδειών στο ΣτΕ. Και ξαναρωτάμε: Έστω και τώρα, θα σοβαρευτεί ο υπουργός;
Πηγή: Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων (antigoldgr.org)
