Τα τελευταία χρόνια παρατηρώ μια εντυπωσιακή άνοδο της ζήτησης του τραγουδιού Το Δικό σου Αμάρτημα ή Τα Δάχτυλα, σε στίχους και μουσική Γιάννη Πάριου. Το τραγούδι απολαμβάνει πλατιάς αποδοχής από τις πιο ετερόκλητες ηλικιακές ομάδες, σε βαθμό που τείνει πλέον να κανονικοποιηθεί ως «κλασικό» στο χώρο της νυχτερινής διασκέδασης. Κάποιες στιγμές μάλιστα, θα έλεγα ότι φτάνει στο σημείο να υποσκελίσει ακόμα και το Μερτικό μου απ’ τη Χαρά. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι το πράγμα δεν σηκώνει χωρατά –ειδικά όταν ο βαρύμαγκας το ζητάει παραγγελιά, για να χορέψει ζεϊμπέκικο.
Δεν θα προβώ σε αισθητική αποτίμηση του τραγουδιού. Ποιος είμαι άλλωστε εγώ, για να κρίνω τον «αιώνια ερωτευμένο» βάρδο και τον Στελάρα τον αθάνατο; Στο περιορισμένο πλαίσιο της παρούσας στήλης, θα ήθελα μονάχα να αναδείξω την ιδιαίτερη χρήση του τραγουδιού –και πιο συγκεκριμένα, τη διαρκή επίκλησή του ως ζεϊμπέκικο της ερωτικής αυτοδικαίωσης κατ’ εξοχήν. Κάποτε σε αγάπησα, και ίσως ακόμα να σ’ αγαπώ. Αλλά εσύ φταις που χωρίσαμε –όχι εγώ. Διότι εγώ έκανα λιγότερα λάθη από σένα: τέσσερα, πέντε το πολύ. Ενώ εσύ, έκανες τόσα λάθη, που για να τα μετρήσω χρειάζονται κυριολεκτικά όλα τα δάχτυλα του κόσμου.
Μακάρι τα πράγματα να ήταν τόσο απλά. Κάτι τέτοιο όμως ελάχιστα συμβαίνει –αν μη τι άλλο, διότι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα ίδια ακριβώς ισχυρίζεται και η άλλη πλευρά. Κανείς ποτέ δεν έβγαλε άκρη με τα φταιξίματα του έρωτα. Και ίσως να μην υπάρχει τίποτε πιο ψυχοφθόρο αφότου μια σχέση τελειώσει, από το να προσπαθεί κανείς να αποδώσει δικαιοσύνη. Η άποψή μου είναι ότι θα ήταν πολύ πιο γόνιμο να σταματήσουμε να ασχολούμαστε με τα λάθη του άλλου, και να επικεντρωθούμε αυστηρά στα δικά μας λάθη. Μονάχα με αυτόν τον τρόπο πιστεύω ότι υπάρχει ελπίδα να βγούμε σοφότεροι μέσα από έναν χωρισμό, και να μην μεταφέρουμε τα λάθη της προηγούμενης σχέσης, στην επόμενη.
Αλλά να προβαίνει κανείς σε μικρολογιστική λαθών, εκτός από πράξη χονδροειδούς υποκρισίας (επιτέλους, ποιος σε διόρισε λογιστή της σχέσης;) συνιστά επιπλέον και μία πράξη απίστευτης εννοιολογικής ρηχότητας. Αυτό συμβαίνει, διότι η μικρολογιστική ποσοτικοποιεί εξ ορισμού την ερωτική σχέση, συρρικνώνοντας την περιπλοκότητά της σε ένα απλό ισοζύγιο κερδών και ζημιών: τόσα έβαλα στη σχέση, τόσα ζημιώθηκα. Τόσα λάθη έκανα, τόσα σωστά. Στη βάση μιας τέτοιας κατανόησης, το μόνο που απομένει είναι να μετρήσουμε το σκορ.
Υπάρχει όμως κι ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο θεωρώ τα Δάχτυλα ένα τραγούδι εξαιρετικά χαμηλού επιπέδου: ότι εκλαμβάνει τον εραστή ως αθώα περιστερά, η οποία έτυχε να πέσει πάνω στον «λάθος» άνθρωπο. Λες και υπάρχουν πράγματι «αθώες περιστέρες» στον έρωτα. Λες και η στιγμή που ενδίδεις στα θέλγητρα του άλλου, δεν σηματοδοτεί αυτόχρημα τη στιγμή της πιο βαθειάς και αμετάκλητης συνενοχής.
Τουλάχιστον εγώ, παρηγοριέμαι με τη σκέψη ότι για την καταμέτρηση των λαθών μου απαιτούνται μονάχα επτά δάχτυλα. Όσα τα εφτά θανάσιμα αμαρτήματα.
