Του Ηρόστρατου
Από τα παιδικά βιβλία στη… Χαλκιδική
Χριστουγεννιάτικες γιορτές και τα παιδιά έχουν την τιμητική τους. Εκατοντάδες βιβλία είναι απλωμένα στους πάγκους των βιβλιοπωλείων, για κάθε γούστο και κάθε ηλικία. Πολλές και οι βιβλιοπαρουσιάσεις σε μια προσπάθεια εκδοτικοί οίκοι και συγγραφείς να μπορέσουν να προσελκύσουν περισσότερο τον ενδιαφέρον γονιών και παιδιών.
Ωστόσο, συνεχίζοντας τον προβληματισμό που αναπτύξαμε σε προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας σχετικά με το «happy end», αναρωτιέμαι τι συμβαίνει με τα «μηνύματα» που θέλουν να περάσουν τα βιβλία στα παιδιά. Δεν μιλώ για τα παραμύθια, αλλά για παιδικά και νεανικά βιβλία που συχνά διατείνονται ότι θα μας μιλήσουν για τον εκφοβισμό, τον ρατσισμό, τα ναρκωτικά, την ανεργία κι ένα σωρό κοινωνικά προβλήματα. Και βεβαίως μιλάνε. Σε πρώτο επίπεδο τα όσα γράφονται είναι απολύτως θετικά. Φυσικά και είμαστε εναντίον των διακρίσεων, θέλουμε να εξαλείψουμε την πείνα και τους πολέμους, να έχουμε σχολεία και δασκάλους που να ανοίγουν δρόμους στη σκέψη των παιδιών, να μην υπάρχει ενδοοικογενειακή βία κ.λπ.
Το πρόβλημα είναι ότι τα περισσότερα βιβλία που θέλουν να μιλήσουν για κοινωνικά προβλήματα στρογγυλεύουν τόσο την γενικότερη πραγματικότητα και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που καταλήγουν να τη διαστρεβλώνουν ή να παρουσιάζουν μια εικόνα της που δεν έχει σχέση με ό,τι καθημερινά αντιμετωπίζουμε όλοι.
Φυσικά υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις και εξαίρετα βιβλία, που δεν διστάζουν να βάλουν το δάχτυλο στην πληγή. Να μιλήσουν αληθινά, ακόμη κι αν χρησιμοποιούν τον μύθο γι’ αυτόν τον σκοπό.
Αφορμή γι’ αυτό το σχόλιο ένα εξαίρετο παιδικό βιβλίο που κυκλοφορεί από έναν μικρό εκδοτικό οίκο (Φαίδρα). Πρόκειται για την Συμμορία των ξένων, του Κωνσταντίνου Μπουτόπουλου, που μας μεταφέρει στην Άγρια Δύση σε έναν ξεχασμένο τόπο που λυμαίνεται η εταιρία Silver & Gold, η οποία μάλιστα για να εξασφαλίσει υποταγμένους πολίτες χρησιμοποιεί την… εκπαίδευση. Έναν δάσκαλο που επί είκοσι χρόνια κάνει κόλαση τη ζωή των παιδιών και τα πειθαρχεί. Μέχρι που τα παιδιά αποφασίζουν να αντιδράσουν…
Νομίζω πως το βιβλίο θα έπρεπε να μοιραστεί κάπου στη Χαλκιδική, εκεί που μια άλλη εταιρία με κοντινό όνομα (λείπει το ασήμι) έχει καταφέρει με άλλες μεθόδους να υποτάξει πολιτικούς και εργαζομένους στις θελήσεις της. Και η μέγιστη υποκρισία: Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος απένειμε στην εν λόγω εταιρία το βραβείο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης – μεταξύ άλλων για την «υπεύθυνη και ασφαλή λειτουργία του έργου σε σχέση με τους ανθρώπους και το περιβάλλον»(!).
Η υποκρισία κεφαλαίου και ΜΜΕ είναι άνευ προηγουμένου: με τυμπανοκρουσίες υποδέχθηκε τη βράβευση η ελευθέρως διανεμόμενη φυλλάδα γνωστού ευρωβουλευτή της Ν.Δ., η οποία είναι γεμάτη διαφημίσεις τραπεζών. Ηθική επιχειρηματικότητα που επενδύει κυρίως στους ανθρώπους τον τόπο και το περιβάλλον.
Στο μύθο μας, όταν η γυναίκα του προέδρου της Εταιρίας (όπως κάνουν οι διάφοροι «φιλάνθρωποι» στις γιορτές) πάει να μοιράσει γλυκά στα παιδιά, ο μικρός μαθητής τα αρνείται, λέγοντας:
«Τι θα λέγατε να κρατήσετε τα γλυκά και να δώσετε σε εμάς τα χρυσάφια και τα ασήμια που κερδίζετε τόσα χρόνια, πάνω στις πλάτες των πατεράδων μας;».
Η κυρία του κυρίου μένει άναυδη και φυσικά η Εταιρία ετοιμάζεται να δώσει ένα μάθημα στους μικρούς «αντιδραστικούς».
Να πω ότι το φτωχαίνω έτσι το βιβλίο, που μας παρουσιάζει χαρακτήρες σε βάθος, αλλά αναδεικνύει και τη δύναμη της συλλογικής δράσης, μέσα από μια συναρπαστική αφήγηση που θυμίζει γουέστερν για παιδιά με όλες τις κοινωνικές αναφορές.
Μαγείρεψα την… Κυριακή!
Την Κυριακή, 27 Δεκεμβρίου, στις 9 το βράδυ στη Βιβλιοθήκη Βολανάκη (Στουρνάρα 11), παρουσιάζεται το ποιητικό συνταγολόγιο της -πάντα ανήσυχης- συνεργάτιδας του Δρόμου Μαρίας Πετρίτση, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Bibliotheque.
Όπως αναφέρεται στην πρόσκληση, «θα μαγειρέψουμε, θα μιλήσουμε, θα σβήσουμε κεράκια, θα χορέψουμε και θα γιορτάσουμε μαζί σας την εξαιρετικά καλαίσθητη έντυπη έκδοση του Μαγείρεψα που θα σας εντυπωσιάσει, μα κι έναν ακόμη χρόνο στην πλάτη του γενεθλιάζοντος εκδότη μας».
Μαγείρεψα με σάρκα και οστά και με χάρτινες σελίδες.
Τη Δευτέρα σπάω… Κούπες
Και τη Δευτέρα σας καλώ όλους τους φίλους και συνεργάτες του Δρόμου σε μια διαφορετική παρουσίαση του βιβλίου μου Η κούπα του Πτολεμαίου-Περιπέτεια στο Πόρτο Ράφτη (Εκδόσεις Ιπτάμενο Κάστρο). Για το βιβλίο θα μιλήσει η συγγραφέας Αργυρώ Μουντάκη, ενώ ετοιμάζονται και ζωντανές μουσικές εκπλήξεις με τα τραγούδια του βιβλίου.
Όλα αυτά θα συμβούν στην αγαπημένη «Σβούρα» στη Νίκαια στις 28 Ιανουαρίου στις 7 το απόγευμα (Π. Τσαλδάρη 123 & Καισαρείας, Νίκαια).
