Αναγκαστικά, ο όποιος σχολιασμός στηρίζεται στο εξαιρετικά φειδωλό δελτίο τύπου του δήμου Λαυρεωτικής (https://attikanea.blogspot.com/2011/04/blog-post_4141.html#more), στο λίγο πιο φλύαρο δελτίο τύπου του ΥΠΕΚΑ (https://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=362&sni[524]=960&language=el-GR) και στις, ελεγχόμενης εγκυρότητας διαρροές στα μέσα ενημέρωσης και στα διάφορα blogs. Με την όποια επιφύλαξη, επαναλαμβάνω, επιβάλλει αυτή η κατάσταση, μπορούμε να συμπεράνουμε τα παρακάτω.
Πράγματι, στην πρόταση των εκπροσώπων της Λαυρεωτικής συμπεριλαμβάνεται μονάδα θερμικής επεξεργασίας – αεριοποίησης – ενεργειακής αξιοποίησης. Το ΥΠΕΚΑ και η κυβέρνηση δεν εγκαταλείπουν τη λογική της κεντρικής διαχείρισης, αφού μιλούν για διαχείριση ποσοτήτων πολλαπλάσιων αυτών που αντιστοιχούν στις περιοχές της Λαυρεωτικής και του Σαρωνικού. Οπότε, η ιδέα της αποκεντρωμένης διαχείρισης «πάει περίπατο».
Καταρρίπτεται το μοναδικό «ατού» αυτής της πρότασης, η υποτιθέμενη, δηλαδή, εξάλειψη της ανάγκης για διαχείριση υπολειμμάτων και εξεύρεσης Χώρου Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ). Το θέμα τίθεται με απόλυτη σαφήνεια από την πλευρά του ΥΠΕΚΑ.
Όχι μόνο τίθεται θέμα κατασκευής ΧΥΤ, αλλά, από την πλευρά του ΥΠΕΚΑ, δεν έχει καθόλου εγκαταλειφθεί η χωροθέτησή του στο Οβριόκαστρο, ενδεχομένως με κάποιες επουσιώδεις αλλαγές στο μέγεθος και τη χωρητικότητα.
Μπαίνει με έμφαση το θέμα του κόστους, γεγονός που επιβεβαιώνει την εκτίμηση για το υψηλό κόστος τέτοιων σύνθετων μονάδων και για την αναμενόμενη σημαντική μετακύλισή του στα δημοτικά τέλη.
Για τον ίδιο λόγο αφήνει ορθάνοιχτο το δρόμο για την εκχώρηση της διαχείρισης σε ιδιωτικά συμφέροντα. Για ενδεχόμενη συμμετοχή του δήμου μιλά το ΥΠΕΚΑ. Το ίδιο «χρυσωμένο χάπι», δηλαδή, που σερβίρει ο «δήθεν» αγανακτισμένος δήμαρχος Φυλής.
Σημειώνεται, τέλος, η αθόρυβη μετατόπιση του δήμου Λαυρεωτικής, από την απόρριψη του περιφερειακού σχεδιασμού, στη θέση «για επιλογή μεθόδου διαχείρισης των στερεών αποβλήτων των Δήμων Λαυρεωτικής και Σαρωνικού, φιλικής προς το περιβάλλον, σύμφωνης με την ισχύουσα νομοθεσία και σε έκταση του ΒΙΟ.ΠΑ. Κερατέας» Τι να σημαίνει, άραγε, αυτή η δήλωση νομιμοφροσύνης; Άλλα ακούγαμε, μέχρι πρότινος.
Δεν αποτελεί λύση η ενεργειακή αξιοποίηση
Θα το λέμε, συνεχώς, και με όσο γίνεται μεγαλύτερη σαφήνεια. Η ενεργειακή αξιοποίηση (σε όλες της τις εκδοχές), ως κεντρική επιλογή στη διαχείριση των απορριμμάτων αντιστρατεύεται αυτό που όλος ο κόσμος αντιλαμβάνεται ως πρώτη προτεραιότητα. Τη μείωση του όγκου των σκουπιδιών, τη διαλογή και την ανακύκλωση, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης, που, ιδιαίτερα, για τα Μεσόγεια και τη Λαυρεωτική, έχει τεράστια σημασία. Η ενεργειακή αξιοποίηση απαιτεί, σε σταθερή βάση, πολλά σκουπίδια, κατά προτίμηση, αδιάλεχτα. Και έχει μηδαμινό ενεργειακό αποτέλεσμα. Για όσους σερβίρουν ενεργειακά παραμύθια, αξίζει να πούμε πως μια μονάδα θερμικής επεξεργασίας, της τάξης των 30.000 τόνων/χρόνο, θα συνδυαστεί, πιθανότατα, με μια μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ενεργειακά αντίστοιχης με το 1/500, το πολύ, των γειτονικών μονάδων της ΔΕΗ στο Λαύριο. Την οποία, στο τέλος, θα την επιδοτήσουμε κι από πάνω, σαν ΑΠΕ.
Ταυτόχρονα, είναι αντιπεριβαλλοντική και ακριβή, χωρίς κανένα κοινωνικό ανταποδοτικό όφελος. Και, ταυτόχρονα, ναρκοθετεί την αποκεντρωμένη διαχείριση και τον κοινωνικό έλεγχο στη διαχείριση των σκουπιδιών.
Για όλους αυτούς τους λόγους η επιλογή, που φαίνεται ότι έχει γίνει από το δήμο Λαυρεωτικής και όσους συντάσσονται μαζί του, πάσχει σοβαρά. Και με αυτό τον τρόπο, έχει εγκλωβιστεί σε μια διαδικασία που το «πάνω χέρι» το έχει η κυβέρνηση και το υπουργείο, με τους κατοίκους της περιοχής σε ρόλο θεατή. Η επιλογή μιας συμβιβαστικής λύσης, κακής μάλιστα, που θα μπορούσε, ενδεχομένως, να χωρέσει στον υφιστάμενο περιφερειακό σχεδιασμό είναι αδιέξοδη. Και δεν βοηθά, για δύο λόγους. Αφενός, γιατί λύνει τα χέρια της κυβέρνησης στην απρόσκοπτη εκτέλεση των υπόλοιπων εγκαταστάσεων του σχεδιασμού της και, αφετέρου, γιατί βάζει τεράστια εμπόδια στον αγώνα που δίνουν και έχουν να δώσουν χιλιάδες κάτοικοι άλλων περιοχών, ιδιαίτερα της δυτικής Αθήνας και του Θριασίου, απέναντι στο τεράστιο φορτίο που σηκώνουν δεκάδες χρόνια και καλούνται και στο μέλλον να συνεχίσουν να το κάνουν.
Υπάρχει διέξοδος
Επιλογή υπάρχει και έχει διατυπωθεί δημόσια και με τον πιο σαφή τρόπο. Είναι η συμπαράταξη όλων σε ένα παναττικό μέτωπο διεκδίκησης ριζικής ανατροπής και επανασχεδιασμού από μηδενική βάση του περιφερειακού σχεδιασμού, στη βάση μιας εναλλακτικής πρότασης, που περιλαμβάνει τα παρακάτω.
Σοβαρές πολιτικές πρόληψης, μείωσης των αστικών απορριμμάτων και επαναχρησιμοποίησης υλικών. Ένα ευρύ και ισχυρό δίκτυο διαλογής στην πηγή, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, σε οικιακό, εργασιακό και στενό τοπικό επίπεδο. Ένα σύστημα αποκεντρωμένων εγκαταστάσεων ολοκληρωμένης διαχείρισης, σε επίπεδο μεγάλων δήμων ή ομάδων δήμων.
Η Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων, καθώς και ένα υπό διαμόρφωση παναττικό μέτωπο συλλογικοτήτων και ενεργών πολιτών θα συνεχίσουν να δίνουν τη μάχη τους με βάση αυτές τις βασικές αρχές. Θα είναι εξαιρετικά ωφέλιμο για όλους, οι πολίτες, πρωτίστως, της Κερατέας και της ευρύτερης Λαυρεωτικής, αλλά και ο δήμος Λαυρεωτικής, να μην επιλέξουν θέση αποστασιοποίησης από αυτό το κοινό μέτωπο. Χρόνος υπάρχει. Θέληση υπάρχει;
* Ο Τάσος Κεφαλάς συμμετέχει στην Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων, [email protected].
