Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Το ευρωρωσικό σκάφος Exo Mars Trace Gas Orbiter (ΤGO), μια κοινή αποστολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας (Roscosmos), το οποίο βρίσκεται εδώ και χρόνια σε τροχιά γύρω από τον Άρη, εντόπισε μεγάλη ποσότητα νερού κρυμμένο λίγο κάτω από την επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη.
Το σκάφος είναι εξοπλισμένο με το ειδικό όργανο TREND, και χάρη σε αυτό εντοπίστηκε η ποσότητα νερού. Από το Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας, ο επικεφαλής Ιγκόρ Μιτροφάνοφ είπε: «Το όργανο FREND αποκάλυψε μια περιοχή με ασυνήθιστα μεγάλη ποσότητα υδρογόνου στο κολοσσιαίο σύστημα φαραγγιών Valles Marineris. Υποθέτοντας ότι το υδρογόνο αυτό είναι δεσμευμένο σε μόρια νερού, εκτιμάμε ότι έως το 40% της έκτασης λίγο κάτω από την επιφάνεια του εδάφους σε αυτή την περιοχή φαίνεται να είναι νερό».
Ενώ ο ερευνητής του Ινστιτούτου Αλεξέι Μαλάκοφ το επιβεβαίωσε: «Βρήκαμε ότι ένα κεντρικό τμήμα της Valles Marineris είναι γεμάτο νερό, πολύ περισσότερο νερό από ό,τι περιμέναμε». Μάλιστα όπως λένε οι επιστήμονες το νερό αυτό είναι πιθανόν να βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια σε μορφή πάγου. Οι ειδικοί μελετούν τώρα τις συνθήκες που επικρατούν στα συγκεκριμένα φαράγγια και οι οποίες επιτρέπουν στο νερό να διατηρείται και να ανανεώνεται.
Από την πλευρά του ο ερευνητής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) Χάκαν Σβέντχεμ είπε: «Το εν λόγω εύρημα είναι ένα εκπληκτικό πρώτο βήμα, αλλά χρειαζόμαστε περισσότερες παρατηρήσεις για να ξέρουμε με σιγουριά με τι ακριβώς μορφή νερού έχουμε να κάνουμε.
Δεν είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται νερό στον πλανήτη Άρη. Είναι όμως η πρώτη φορά που το νερό αυτό είναι σε μεγάλες ποσότητες και κυρίως μπορεί με τα κατάλληλα μηχανήματα να αξιοποιηθεί.
Παλαιότερα το σκάφος Mars Express είχε εντοπίσει και εκείνο νερό στον πλανήτη, το οποίο όμως δεν μπορεί να αξιοποιηθεί καθώς βρίσκεται σε βάθος μερικών χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια. Η ποσότητα νερού που υπολογίζουν οι επιστήμονες ότι βρέθηκε τώρα είναι ίση με μια περιοχή σαν την Ολλανδία.
Επόμενο βήμα της αποστολής Exo Mars είναι να στείλουν οι Ευρωπαίοι ένα ρόβερ, το Rosalind Franklin, που θα έχει συνδεθεί με τη ρωσική συσκευή προσεδάφισης με το όνομα Kazachok. Το σκάφος Exo Mars Trace Gas Orbiter εκτοξεύθηκε το 2016 και είναι μέχρι σήμερα σε τροχιά γύρω από τον Άρη.
Πηγή: in.gr
Επικίνδυνοι αστεροειδείς και κομήτες
Μια διαδραστική εφαρμογή της NASA απεικονίζει σε τρισδιάστατο διαστημικό χάρτη τη θέση και την πορεία χιλιάδων αστεροειδών και κομητών που κινούνται σε επικίνδυνα μικρή απόσταση από τη Γη.
Μέχρι σήμερα η αμερικανική διαστημική υπηρεσία έχει αναγνωρίσει 28.000 αστεροειδείς και κομήτες που διασταυρώνονται με την τροχιά της Γης, γνωστούς ως «κοντινά στη Γη αντικείμενα», ή NEO, προκειμένου να υπολογίσει τον κίνδυνο πρόσκρουσης τα επόμενα χρόνια.
Κανένας δεν αναμένεται να πέσει στα κεφάλια μας, ορισμένοι όμως πλησιάζουν σε απόσταση μερικών χιλιάδων χιλιομέτρων.
Αστεροειδείς με διάμετρο άνω του ενός χιλιομέτρου θα μπορούσαν να καταστρέψουν ολόκληρες ηπείρους, ενώ διαστημικοί βράχοι με μέγεθος μερικών δεκάδων μέτρων θα αρκούσαν για να εξαερώσουν μεγάλες πόλεις.
Στην εφαρμογή Eyes on Asteroids, ο χρήστης μπορεί να δει τη θέση των απειλητικών αστεροειδών τόσο στο παρόν όσο και στο παρελθόν και το μέλλον.
Εμφανίζονται επίσης οι διαστημικές αποστολές που έχουν επισκεφθεί και φωτογραφίσει αστεροειδείς από μικρή απόσταση.
Η καρτέλα «Asteroid Watch» δείχνει τις επόμενες πέντε πλησιέστερες προσεγγίσεις, επιτρέποντας στον χρήστη να δει πόσο κοντά θα περάσουν οι αδέσποτοι διαστημικοί βράχοι.
Άγγιξε τον Ήλιο!
Το σκάφος Parker Solar Probe της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) «άγγιξε» για πρώτη φορά τον Ήλιο, καθώς πέρασε πέντε ώρες μέσα στην ανώτερη ηλιακή ατμόσφαιρα, γνωστή ως στέμμα.
Είναι η πρώτη φορά που ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα διέσχισε τα εξωτερικά όρια του Ήλιου και έκανε τις πρώτες άμεσες παρατηρήσεις για φαινόμενα (σωματίδια, μαγνητικές δυνάμεις κ.ά.) για τα οποία έως τώρα οι επιστήμονες μόνο εκτιμήσεις μπορούσαν να κάνουν.
Το Parker αποτελεί το alter ego των δίδυμων σκαφών Voyager της NASA. Τα τελευταία είναι τα ανθρώπινα κατασκευάσματα που έχουν ταξιδέψει πιο μακριά από τον Ήλιο (και τη Γη) από κάθε άλλο σκάφος μέχρι σήμερα, αφήνοντας πίσω τους την ηλιακή «επικράτεια», δηλαδή την περιοχή του διαστήματος μέχρι την οποία φθάνει η «ανάσα» του Ήλιου, ο ηλιακός άνεμος. Αντίθετα, το Parker Solar Probe έχει πλησιάσει την «καρδιά» του ηλιακού συστήματός μας περισσότερο από κάθε άλλη ανθρώπινη μηχανή.
Το επίτευγμα, που χαρακτηρίστηκε ιστορικό από τη NASA, συνέβη στις 28 Απριλίου 2021 και ανακοινώθηκε τώρα –χρειάστηκε πολύς χρόνος για τη λήψη και την ενδελεχή ανάλυση των στοιχείων– από τους επιστήμονες, σε συνέντευξη Τύπου στο συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης (AGU) και με σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Physical Review Letters».
«Φθάσαμε τελικά. Η ανθρωπότητα άγγιξε τον Ήλιο. Όπως η προσεδάφιση στη Σελήνη επέτρεψε στους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς αυτή σχηματίστηκε, έτσι και το άγγιγμα του Ήλιου αποτελεί ένα γιγάντιο βήμα για την ανθρωπότητα, το οποίο θα μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε κρίσιμες πληροφορίες για το κοντινότερο σε μας άστρο και για την επιρροή του στο ηλιακό σύστημα», ανέφερε η δρα Νίκολα Φοξ, διευθύντρια του Τμήματος Επιστήμης Ηλιοφυσικής της NASA.
Το σκάφος είχε εκτοξευθεί το 2018 με στόχο να μελετήσει τον Ήλιο από πιο κοντινή απόσταση από κάθε άλλη διαστημοσυσκευή στο παρελθόν, κάτι που έχει καταφέρει μετά από διαδοχικές ολοένα πιο κοντινές διελεύσεις (θα κάνει συνολικά 24). Η είσοδός του στο στέμμα, πέρα από το λεγόμενο «όριο Alfven», σε ύψος περίπου 13 εκατομμυρίων χιλιομέτρων πάνω από την ορατή επιφάνεια του Ήλιου (τη φωτόσφαιρα), επιτεύχθηκε κατά την όγδοη κοντινή διέλευσή του από το άστρο μας. Το κόστους 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων Parker, που εκτός των άλλων είναι το πιο γρήγορο αντικείμενο που έχουν κατασκευάσει οι άνθρωποι, καθώς κινείται με ταχύτητα άνω των 500.000 χιλιομέτρων την ώρα, ήδη έχει κάνει αρκετές σημαντικές ανακαλύψεις.
Τελικά, το 2025 το Parker προγραμματίζεται να φθάσει σε απόσταση μόνο 6,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από την ίδια τη φωτόσφαιρα. Οι πληροφορίες που θα συλλέξει, θα βοηθήσουν, μεταξύ άλλων, να γίνεται στο μέλλον καλύτερη πρόβλεψη του διαστημικού καιρού και των μαγνητικών «καταιγίδων» που προκαλεί ο Ήλιος, ο οποίος, αντίθετα με τη Γη, δεν έχει καθόλου στερεά επιφάνεια.
Έμβρυο δεινοσαύρου!
Βρετανοί και Κινέζοι επιστήμονες ανακάλυψαν στη νότια Κίνα ένα άψογα διατηρημένο έμβρυο δεινοσαύρου μέσα σε ένα απολιθωμένο αυγό. Το έμβρυο, που ήταν έτοιμο να βγει από το αυγό του και έχει ηλικία περίπου 66 εκατομμυρίων ετών, βαφτίστηκε «Μωρό Γινγκλιάνγκ» και ανήκει σε ένα είδος φτερωτού θηρόποδου δεινόσαυρου χωρίς δόντια, του οβιραπτορόσαυρου. Είναι το πιο πλήρες έμβρυο δεινοσαύρου που έχει ποτέ βρεθεί στη Γη και αποδεικνύει ότι οι εν λόγω δεινόσαυροι έπαιρναν στάση πουλιού κατά την επώαση τους, παρόμοια με αυτή που παίρνουν τα έμβρυα των σύγχρονων πουλιών.
Οι ερευνητές, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό «iScience», υπολόγισαν ότι το μήκους 27 εκατοστών έμβρυο είναι κουλουριασμένο μέσα σε ένα αυγό μήκους 17 εκατοστών, ενώ ένα ενήλικο άτομο του είδους του πιθανώς έφθανε τα δύο μέτρα.
Οι δίποδοι οβιραπτορόσαυροι ζούσαν στην Ασία και στη Βόρεια Αμερική κατά την Ύστερη Κρητιδική περίοδο, πριν 100 έως 66 εκατομμύρια χρόνια και ήταν τόσο φυτοφάγοι όσο και σαρκοφάγοι.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
