Γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο, με αφορμή το ξέσπασμα οργής των εργατών υφαντουργίας και άλλων κατοίκων των φτωχογειτονιών στη Χαϊζού ενάντια στο παρατεταμένο λοκντάουν, ότι «σε αντίθεση με ό,τι πιστεύεται στη Δύση, κάθε χρόνο μετριούνται σε χιλιάδες οι λαϊκές διαμαρτυρίες που ξεσπούν στην Κίνα ενάντια στη διαφθορά αξιωματούχων, την ακραία εκμετάλλευση των εργαζομένων κ.ά. προβλήματα». Δεν πρόλαβαν να περάσουν λίγα 24ωρα και έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο άλλη μια πληβειακή «ανταρσία»: αυτή τη φορά ξεσηκώθηκαν οι εργάτες στο μεγαλύτερο εργοστάσιο κατασκευής iPhone στην Τσεντσόου, ιδιοκτησίας της ταϊβανέζικης Foxconn (διότι καλή η κόντρα Πεκίνου-ΗΠΑ για την Ταϊβάν, που είναι «αναπόσπαστο τμήμα της μίας Κίνας», ή «υπέρμαχος της δημοκρατίας ενάντια στον ολοκληρωτισμό του Πεκίνου», διαλέγετε και παίρνετε, αλλά οι μπίζνες είναι μπίζνες).
Την Τετάρτη οι εργάτες, αρκετοί εξ αυτών οπλισμένοι με καδρόνια, συγκρούστηκαν με κινεζικές αστυνομικές δυνάμεις όταν επιχείρησαν να εισβάλουν σε κτίριο της Foxconn, καταστρέφοντας κάμερες παρακολούθησης και σπάζοντας παράθυρα. Διαμαρτύρονταν για τις άθλιες συνθήκες εργασίας, την κακή ή και κατά διαστήματα καθόλου(!) διατροφή τους από την εταιρία, και τη μη καταβολή των συμφωνημένων αμοιβών, ενώ είναι υποχρεωμένοι να διαβιούν σε τεράστιους κοιτώνες δίπλα στο εργοστάσιο λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας. Αυτό –ο εγκλεισμός δηλαδή σε κοιτώνες υπό καραντίνα– είναι το σύστημα στο οποίο έχουν συμφωνήσει οι πολυεθνικές και οι κινεζικές αρχές προκειμένου να μην επηρεάζεται η παραγωγή από τον Covid-19…
Τα ζητήματα που αναδεικνύει η νέα διαμαρτυρία
Επρόκειτο για νέα φουρνιά εργατών, αφού χιλιάδες είχαν εγκαταλείψει την εταιρία αφότου εκδηλώθηκε, παρά τα μέτρα, κύμα πανδημίας στους κοιτώνες. Η ταϊβανέζικη Foxconn είναι υπεργολάβος της Apple και κράτος εν κράτει στην Τσεντσόου, όπου θησαυρίζει εκμεταλλευόμενη εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες. Για να προσελκύσει νέους στη θέση όσων έφυγαν, είχε υποσχεθεί καλές συνθήκες εργασίας, διαμονής και διατροφής, καθώς και υψηλότερους μισθούς – αλλά δεν τήρησε καμία από τις δεσμεύσεις της, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει η «ανταρσία». Η Apple ανακοίνωσε ότι λόγω των διαμαρτυριών οι προσεχείς παραδόσεις του νέου iPhone14 θα είναι χαμηλότερες των προσδοκώμενων. Η Foxconn ζήτησε συγγνώμη, δηλώνοντας ότι όλα τα προβλήματα οφείλονταν σε «τεχνικά σφάλματα» που θα διορθωθούν. Το πρόβλημα έλυσαν πάντως, προσώρας, οι κινεζικές αρχές, αποφασίζοντας την επιβολή… αυστηρότερου λοκντάουν λόγω Covid!
Πέρα από την τελική έκβαση της συγκεκριμένης διαμαρτυρίας, αναδεικνύονται για μια ακόμη φορά γενικότερα ζητήματα. Το πρώτο έχει να κάνει με τις άθλιες συνθήκες ζωής και δουλειάς αυτών που παράγουν με μηδαμινό κόστος, για λογαριασμό κινεζικών και ξένων πολυεθνικών, ακόμη και προϊόντα-σύμβολα του καπιταλισμού – τα οποία έπειτα πωλούνται πανάκριβα σε όλη την υφήλιο. Το δεύτερο ζήτημα αφορά το πώς χρησιμοποιούνται τα μέτρα κατά της πανδημίας ως πρόσχημα, είτε για την ένταση της εκμετάλλευσης των εργατών, είτε για την «πειθάρχησή τους» σε περίπτωση που αντισταθούν – όπως συνέβη την περασμένη εβδομάδα στη Χαϊζού και τώρα στην Τσεντσόου. Υπάρχει κι ένα τρίτο ζήτημα: για ποιο λόγο τα Δυτικά ΜΜΕ, που για χρόνια και συστηματικά απέκρυπταν τις λαϊκές διαμαρτυρίες στην Κίνα (είπαμε, οι μπίζνες είναι μπίζνες…), ξαφνικά κόπτονται για έναν εργατικό ξεσηκωμό; Προφανώς έχει να κάνει με την όξυνση της αντιπαράθεσης Δύσης-Κίνας. Η πρώτη κρίνει ότι αποκτά προτεραιότητα η αντικινεζική «ζύμωση» της διεθνούς κοινής γνώμης, και η δεύτερη επιχειρεί εξίσου προπαγανδιστικά να ρίξει το φταίξιμο στην «κακή ταϊβανέζικη εταιρία». Που όντως είναι χείριστος εργοδότης, με τον οποίο όμως οι κινεζικές αρχές συνεργάζονταν ως τώρα αρμονικά. Για το κοινό καλό… της Apple;
