Όπως οι εκάστοτε νόμοι που ψηφίζονται δεν είναι αποτέλεσμα μόνο των κοινοβουλευτικών συσχετισμών, αλλά εκφράζουν γενικότερους συσχετισμούς στην κοινωνία και αντανακλούν και την κατάσταση στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις δεν ξεφεύγουν από αυτόν τον κανόνα. Έτσι, το 1990 όταν οι Παπανδρέου, Μητσοτάκης και Φλωράκης συγκυβερνούν τη χώρα με την περίφημη «οικουμενική» κυβέρνηση Ζολώτα κι έχει δημιουργηθεί ένα κλίμα γενικότερης «συναίνεσης» ψηφίζεται ο νόμος 1876, για τις ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και δημιουργείται ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ).
Ο ΟΜΕΔ έρχεται να συμβάλει στην «κοινωνική ειρήνη και τον διάλογο» και να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση του «ουδέτερου» οργανισμού. Είναι σίγουρο, όμως, ότι αν οι συσχετισμοί στο εργατικό κίνημα ήταν άλλοι, κανένα μαζικό και ισχυρό σωματείο, δεν θα προσέτρεχε στις «υπηρεσίες» του ΟΜΕΔ για υπογραφή συλλογικής σύμβασης, αλλά θα «επέβαλε» με τις όποιες κινητοποιήσεις του στην εργοδοσία τους όρους του. Η αγωνιστική διεκδίκηση των εργατικών αιτημάτων (ως μέρος της ταξικής πάλης) δεν μπορεί να υποκατασταθεί με αιτήσεις σε κανέναν ΟΜΕΔ. Το ό,τι πάρα πολλά σωματεία καταφεύγουν εκεί, το κάνουν μετά από σειρά αντικειμενικών (ή και υποκειμενικών) αδυναμιών, όπως η μη μαζικότητα των συνδικάτων, η ύπαρξη μικρών επιχειρησιακών σωματείων, η απασχόληση σε κατακερματισμένους εργασιακούς χώρους, κ.λπ.
Η ζωή (στη δική μας περίπτωση)…
Στα επτά χρόνια ζωής του μικρού μας σωματείου έχουμε συνάψει έξι συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Όλες είχαν έμμεση ή άμεση σχέση με τον ΟΜΕΔ. Οι δύο (και μάλιστα η πρώτη) υπεγράφησαν με την «απειλή» μας προς τη διοίκηση για προσφυγή στον ΟΜΕΔ. Άλλες δύο με αποδοχή της πρότασης της μεσολάβησης, μία λίγο πριν την έκδοση διαιτητικής απόφασης αποδεχόμενη η διοίκηση τις προτάσεις του διαιτητή και μία με έκδοση διαιτητικής απόφασης (με ευθύνη της διοίκησης). Η αποδοχή της όποιας πρότασης του μεσολαβητή από την πλευρά των εργαζομένων, καθίσταται «υποχρεωτική» κατά κάποιον τρόπο, αφού σε αντίθετη περίπτωση αν δεν γινόταν αποδεκτή η πρόταση και από τον εργοδότη οι διαπραγματεύσεις θα σταματούσαν και η σύμβασή μας θα ήταν στον αέρα. Οι προτάσεις ή αποφάσεις του ΟΜΕΔ «συμμορφώνονται» σημαντικά με την εκάστοτε εισοδηματική πολιτική, όσον αφορά τα οικονομικά αιτήματα, στα δε θεσμικά καταπιάνονται με επί μέρους θέματα, όπως π.χ. άδειες. Μέχρι σήμερα περιείχαν όμως πάντα μια καλυτέρευση της αμοιβής και των όρων εργασίας, παρότι υπολείπονταν σημαντικά από τα αιτήματά μας, ξεκινώντας την αμέσως επόμενη διαπραγμάτευσή μας με νέους όρους. Πρέπει να είναι καθαρό και να μη μας διαφεύγει ότι οι όποιες «παραχωρήσεις» προς τους εργαζόμενους γίνονται μέσω του ΟΜΕΔ, είναι στο πλαίσιο της ύπαρξης και της φιλοσοφίας του ως οργανισμού επιρροής της συνείδησης των εργαζομένων, επιδιώκοντας την εμπέδωση πνεύματος ταξικής συμφιλίωσης και συνεργασίας.
Κι ο θάνατος…
Ακόμα όμως κι αυτά τα ελάχιστα επιχειρείται σήμερα να καταργηθούν και οδηγούν τον ΟΜΕΔ στο θάνατό του. Η πλήρης εναρμόνισή του με τις επιταγές των εργοδοτών ξεκίνησε με την απαγόρευση στον ΟΜΕΔ να δίνει αυξήσεις (τροπολογία Λοβέρδου) με αναδρομική ισχύ μάλιστα και συνεχίζεται με το σχέδιο Π.Δ., που ήδη έχει δοθεί στη δημοσιότητα και ικανοποιεί τις απαιτήσεις των εργοδοτών.
