Τρία επίπεδα με τις αντίστοιχες υποδομές
Στηρίζεται στις βασικές αρχές της εγγύτητας και της μικρής κλίμακας και πεδίο εφαρμογής της είναι μεγάλοι δήμοι ή ομάδες γειτονικών δήμων που συγκροτούν ενιαία διαχειριστική ενότητα, για τις ανάγκες της διαχείρισης των δικών τους αποβλήτων, στη βάση ενός τοπικού σχεδίου διαχείρισης, το οποίο διαμορφώνεται με διαδικασίες ουσιαστικής διαβούλευσης και κοινωνικής συμμετοχής.
Στην πλήρη ανάπτυξή του, το σύστημα της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης θα περιλαμβάνει τα παρακάτω τρία επίπεδα, με τις αντίστοιχες υποδομές.
1ο επίπεδο
Διαλογή στην πηγή (κατοικία-επιχείρηση-υπηρεσίες-γειτονιά-δήμος)
Η «καρδιά» της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης βρίσκεται στις υποδομές και τη διαχείριση που γίνεται στο πιο κοντινό στον πολίτη επίπεδο, με βασικό εργαλείο τη διαλογή στην πηγή. Σε αυτό το επίπεδο, επιδιώκεται η ανάκτηση της μέγιστης ποσότητας των ανακυκλώσιμων υλικών, με φυσικές διαδικασίες και τεχνικές. Οι δραστηριότητες μοιράζονται σε δύο βασικές κατευθύνσεις:
1.1 Δραστηριότητες στο επίπεδο της κατοικίας, της γειτονιάς, του εργασιακού χώρου, των υπηρεσιών, όπου το βάρος σηκώνουν οι ίδιοι οι πολίτες και οι φορείς, με την καθημερινή υποστήριξη και των δήμων. Με πληροφόρηση και ενημέρωση, με προγράμματα σε σχολεία και δημόσιες-δημοτικές υπηρεσίες και εγκαταστάσεις, με υλική υποστήριξη (διανομή μικρών κομποστοποιητών, σάκων για διαλογή και ανακύκλωση κλπ.), όσο και με την εξασφάλιση της υποδομής (κάδοι, «πράσινα σημεία») που θα υποδέχεται το αποτέλεσμα αυτής της δραστηριότητας.
1.2. Δραστηριότητες διαλογής στην πηγή, σε επίπεδο δήμου, οι οποίες περιλαμβάνουν, κυρίως:
• Ένα δίκτυο ξεχωριστών κάδων προδιαλεγμένων υλικών.
• Ένα επαρκές δίκτυο «πράσινων σημείων», για τη συγκέντρωση υλικών που δεν μπορούν (και δεν πρέπει) να κατευθύνονται στους κάδους των προδιαλεγμένων και δημιουργούνται σε χώρους, κατά προτίμηση μέσα ή κοντά στον οικιστικό ιστό.
• Ένα σύστημα μεταφοράς.
Με την αποκέντρωση των εγκαταστάσεων αναμένεται η σταδιακή εξάλειψη της ανάγκης για την ύπαρξη σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων (ΣΜΑ) και των αντίστοιχων οχημάτων μεταφοράς, που συμβάλλουν στην υποβάθμιση των χαρακτηριστικών των μεταφερόμενων υλικών.
2ο επίπεδο
Κομποστοποίηση-διαλογή-διαχωρισμός (δήμος-ομάδα δήμων)
Στο επίπεδο αυτό, οι διαδικασίες διαχείρισης αναπτύσσονται σε μια μικρή αποκεντρωμένη εγκατάσταση απλού εξοπλισμού, στο επίπεδο του δήμου ή των γειτονικών δήμων. Καθώς, προοδευτικά, θα αυξάνεται το ποσοστό της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή, αναμένεται να μειώνεται η ροή των σύμμεικτων απορριμμάτων. Ο σκοπός των δραστηριοτήτων σε αυτό το επίπεδο είναι:
• Να διαχωρίσει (όπου χρειάζεται), ταξινομήσει, αποθηκεύσει και διαθέσει στο εμπόριο τα υλικά ανακύκλωσης που συγκεντρώνονται από τους κάδους της ανακύκλωσης και από τα «πράσινα σημεία».
• Να κάνει την κομποστοποίηση των προδιαλεγμένων οργανικών υλικών (από τους αντίστοιχους κάδους) καθώς και των πράσινων των δήμων. Να συσκευάσει και να διαθέσει το παραγόμενο κομπόστ.
• Να συνεχίσει την ανάκτηση ανακυκλώσιμων και οργανικών υλικών από το «ρεύμα» των σύμμεικτων απορριμμάτων που μεταφέρονται με το περιεχόμενο των αντίστοιχων κάδων.
• Να αξιοποιήσει το τμήμα των αδρανών υλικών που έχουν «εισχωρήσει» στο σύστημα.
• Να επιδιορθώσει, να ανακατασκευάσει και να διαθέσει χρήσιμο εξοπλισμό, όπως έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές, ανταλλακτικά κ.λπ.
Επιπλέον δράσεις που μπορούν, κατά περίπτωση, να διερευνηθούν ως προς τη βιωσιμότητά τους, μπορεί να αφορούν περιφερειακές, ήπιες μορφές ανάκτησης ενέργειας, από την αξιοποίηση του βιοαερίου της αναερόβιας ζύμωσης προδιαλεγμένων (καθαρών) οργανικών ή από την παραγωγή πελετών.
3ο επίπεδο
Υγειονομική ταφή υπολείμματος (ΧΥΤΥ)
Στο επίπεδο αυτό έχουμε να κάνουμε με τη διάθεση σε ΧΥΤΥ του υπολείμματος των προηγούμενων σταδίων. Οι ΧΥΤΥ, στο πλαίσιο μιας εκτεταμένης εφαρμογής της λογικής της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης, αφενός θα είναι μικρότερου μεγέθους και, αφετέρου, θα υποδέχονται υπολείμματα με χαρακτηριστικά αδρανών υλικών. Οι ΧΥΤΥ αποτελούν τμήμα των περιφερειακών υποδομών και η χωροθέτησή τους, με δεδομένο τον κορεσμό (από κάθε άποψη) της Φυλής, πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ευρύτερης συνεννόησης, που θα γίνει έγκαιρα και θα συνυπολογίσει το βαθμό υιοθέτησης της λογικής της αποκεντρωμένης διαχείρισης.
Πρωτοβουλία συνεννόησης
για τη διαχείριση των απορριμμάτων
prosynat.blogspot.com – [email protected]
