Αναζητώντας την αλληλοστήριξη και την αυτο-οργάνωση σε έναν από τους πιο φτωχούς δήμους της χώρας. Συνέντευξη στην Νατάσσα Ακριβάκη
Σε έναν από τους φτωχότερους δήμους της Ελλάδας, σε μια εργατούπολη με τεράστιο ποσοστό ανεργίας, με το πρόβλημα της χωματερής να παραμένει άλυτο εδώ και 40 χρόνια, απλώνεται ένα δίκτυο αλληλεγγύης. Κάτοικοι της περιοχής έχουν οργανωθεί σε μια ομάδα που προσπαθεί να αγκαλιάσει τους πιο ευάλωτους, να αντιμετωπίσει αρχικά το επιτακτικό ζήτημα της επιβίωσης, να κινητοποιήσει, να δώσει ελπίδα, να αποδείξει στην πράξη ότι η αυτοοργάνωση του κόσμου μπορεί ν’ αλλάξει τα πράγματα, να δώσει τελικά στον κόσμο τη χαμένη του αξιοπρέπεια.
Άνθρωποι, αν και άνεργοι, υποαπασχολούμενοι, απλήρωτοι και φτωχοί, ίδρυσαν την Κίνηση Αλληλεγγύης Εργαζομένων και Κατοίκων του Δήμου Φυλής και μιλούν για τον αγώνα τους, ώστε να μην ακούγεται η περιοχή τους μόνο για τα άσχημα, τα ναρκωτικά ή τις κλοπές, όπως λέει η Άννα Κουμερτά, άνεργη μητέρα 3 παιδιών, αλλά και «για τα παιδιά που περνάνε πρώτα στο Πανεπιστήμιο… για το Πνευματικό Κέντρο όπου γίνεται εκπληκτικό έργο, για τις εκδηλώσεις αλληλεγγύης από διάφορες ομάδες».
Ποιοι είστε και για ποιους λόγους αναλάβατε αυτή την πρωτοβουλία;
Χρυσούλα Ψιμούλη, εκπαιδευτικός: Ξεκινήσαμε τον Νοέμβρη του 2011 ως Πρωτοβουλία Εργαζομένων και Κατοίκων του Δήμου Φυλής Ενάντια στα Χαράτσια, όπου συμμετείχαν μέλη του συλλόγου των εκπαιδευτικών και μέλη της επιτροπής για το οριστικό κλείσιμο της χωματερής, αλλά και αρκετός ανένταχτος κόσμος. Αργότερα, μέσα από συζητήσεις και σκεφτόμενοι την αναγκαιότητα αποφασίσαμε να δώσουμε ένα πιο πολιτικό στίγμα στην κίνησή μας, έτσι ιδρύσαμε την Αντιμνημονιακή Κίνηση Εργαζομένων και Κατοίκων της Φυλής και σαν τέτοια κινηθήκαμε στην περιοχή μας. Όταν εμφανίστηκε το «κίνημα της πατάτας» αποφασίσαμε να προχωρήσουμε κι εμείς σε ένα Κίνημα Χωρίς Μεσάζοντες.
Το Κίνημα Χωρίς Μεσάζοντες που εκδηλώθηκε σε όλη την Ελλάδα εξέφρασε την ανάγκη του ελληνικού λαού για ποιοτική τροφή από Έλληνες παραγωγούς και σε πολύ χαμηλότερη τιμή από τα σουπερμάρκετ. Μέσα από το κίνημα αυτό αποδείχθηκε ότι υπάρχει ένας τεράστιος πλούτος προϊόντων μέσα στην Ελλάδα που παράγεται από τους Έλληνες και μπορεί να διατεθεί χωρίς κερδοσκόπους απευθείας στο λαό για να μπορεί να αντιμετωπίσει κάτω από αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες που μας έχουν επιβάλει αυτές οι πολιτικές, το πολύ απλό πράγμα, την τροφή του, για να σταθεί στα πόδια του και να παλέψει με αξιοπρέπεια.
Ο στόχος μας ήταν, εκτός από το Κίνημα Χωρίς Μεσάζοντες, να δημιουργήσουμε Κοινωνικό Ιατρείο στην περιοχή μας.
Νίκη Πανάγου, συνταξιούχος εκπαιδευτικός: Το Κοινωνικό Ιατρείο για τους ανασφάλιστους λειτουργεί εδώ και 2 εβδομάδες, σε μια αίθουσα μέσα στο κτήριο που στεγάζεται ο ΕΟΠΥΥ, με εθελοντές γιατρούς και φαρμακοποιούς και εθελοντές πολίτες. Είναι εξαιρετικά μεγάλη ευκολία να είμαστε μέσα σε ένα χώρο υγείας και όλοι εκεί μας έχουν αγκαλιάσει. Οι ελλείψεις του Ιατρείου είναι ακόμα μεγάλες, χρειαζόμαστε κι άλλες ειδικότητες γιατρών και περισσότερα φάρμακα, κυρίως εμβόλια. Θα ήθελα να τονίσουμε το γεγονός ότι εμείς δεν διαχειριζόμαστε χρήματα, δεν έχουμε κανενός είδους χρηματοδότηση, δεν έχουμε καμία σχέση με κρατικές δομές ή με ΜΚΟ.
Πώς δίνετε το πολιτικό στίγμα της κίνησής σας στον κόσμο;
Κατερίνα Ματρακούκα, ελεύθερη επαγγελματίας: Για μένα κάθε πράξη είναι πολιτική, πλέον, έτσι όπως εξελίσσεται η κατάσταση. Δεν μπορείς να αγνοείς μια πραγματικότητα, η οποία δεν δημιουργήθηκε τυχαία και όλες οι κινήσεις ξεκινούν αντιλαμβανόμενες τις ανάγκες που υπάρχουν και γι’ αυτό ανατροφοδοτείται κάθε κίνηση. Δεν είναι τυχαίο ότι στο Κοινωνικό Ιατρείο έχουμε εθελοντές που ήρθαν ως ασθενείς, είδαν την κίνηση ως κάτι πολύ θετικό και δήλωσαν και οι ίδιοι συμμετοχή.
Το Κοινωνικό Ιατρείο το ξεκινήσαμε με τον Σύλλογο Δύναμη Ελπίδας και άμεσα εντάχθηκε ο Σύλλογος Νέων, είμαστε σε επαφή με πολλούς συλλόγους που έχουν εκφράσει τη θέληση να συμμετέχουν. Υπάρχει ένα κενό από την πλευρά του δήμου. Δεν έχουμε καταλάβει τις διαθέσεις του, υπάρχουν δράσεις που θα μπορούσαν να έχουν γίνει. Θεωρώ ότι αν εμείς μπορέσαμε, μετά από συζητήσεις μηνών, να συνεννοηθούμε με τον ΕΟΠΥΥ και να οργανώσουμε το Ιατρείο, σαφώς θα ήταν πιο εύκολο για το δήμο.
Τι σας ώθησε στο να συμμετάσχετε στην κοινωνική αυτή δράση;
Αγγελική Δρακοπούλου: Είμαι από τα πιο πρόσφατα μέλη και αυτό που με τράβηξε σ’ αυτή την κίνηση ήταν ότι υπάρχουν άνθρωποι που ενδιαφέρονται για το συνάνθρωπό τους και μπορούμε να βοηθήσουμε χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να ανήκουμε σε κάποιο κόμμα. Και πρέπει να γίνονται τέτοιες κινήσεις για να βοηθάμε, όσο μπορεί ο καθένας, το κοινωνικό σύνολο.
Αργύρης Βασιλείου, συνταξιούχος: Πριν από ενάμιση χρόνο εντάχθηκα στην κίνηση γιατί είδα κόσμο ενεργό. Είμαι το λιγότερο ενεργό μέλος γιατί μια ισχαιμία με έκανε να μαζευτώ λίγο… Κάνουμε όμως και άλλα πράγματα εκτός από τα τρόφιμα και το Ιατρείο, ζητάμε να περνάει το λεωφορείο μέσα από το Ζεφύρι. Εγώ δεν λέω, όπως λένε στην αποτοξίνωση, «είμαι ο Αργύρης και είμαι καλά», λέω «είμαι ο Αργύρης και δεν είμαι καλά». Είμαι 2 χρόνια στην αναμονή, είμαι υποψήφιος συνταξιούχος… και να ήμουν υποψήφιος βουλευτής καλά θα ήταν… Εδώ δε με ρώτησε κανείς τι ψηφίζω και γι’ αυτό συμμετέχω.
Δημήτρης Δάλης, ελεύθερος επαγγελματίας: Παλεύουμε σε πολλά μέτωπα, για το λεωφορείο, για τα χαράτσια της ΔΕΗ, για τη χωματερή. Δεν είχαμε καμιά στήριξη από το δήμο, σε σύγκρουση ήρθαμε και με την τοπική Λαϊκή και αλλάξαμε τη μέρα της διανομής τροφίμων, από Σάββατο σε Κυριακή, για να μην τους δημιουργούμε πρόβλημα.
Κωνσταντίνα Ταραξόγλου, συνταξιούχος: Η περιοχή μας έχει πολλά ταξικά προβλήματα, μας έχουν στο περιθώριο. Έχουμε το πρόβλημα της χωματερής που είναι πάρα πολύ σοβαρό… επιδιώκουμε να το μάθει ο κόσμος ότι ζούμε μια κατάσταση τριτοκοσμική, παίζονται πολλά οικονομικά συμφέροντα.
Γιώτα Πίκουλη, καθαρίστρια: Αυτό που μου άρεσε πιο πολύ είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που αντιδρούν. Και επειδή κι εγώ ήμουν ένας από αυτούς, μπήκα για να προσφέρω όσο μπορώ. Προσπαθώ να εμπνέω και τους γύρω ότι υπάρχει λύση σε κάθε πρόβλημα. Αυτό που μ’ αρέσει περισσότερο είναι ότι αυτό το κίνημα δεν δέχεται να παίρνει χρήματα. Επίσης το ότι οι παραγωγοί μας αφήνουν κάποια από τα προϊόντα τους για τις άπορες οικογένειες, το θεωρώ πραγματική κίνηση αλληλεγγύης.
Άννα Κουμερτά, άνεργη: Το έχω στο αίμα μου να βοηθάω, είμαι άνεργη 18 μήνες με 3 παιδιά και είμαι άλλη μια μητέρα με όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μητέρες σήμερα.
Πώς ανταποκρίθηκε ο κόσμος στην κίνησή σας;
Μαρία Αρναουτάκη, άνεργη: Θα πω για την περίπτωση ενός φαρμακοποιού που μας έδωσε φάρμακα, όχι απ’ αυτά που του είχαν επιστρέψει, αλλά καινούργια φάρμακα και μας είπε ότι μας τα δίνει γιατί κι αυτός μπορεί αύριο μεθαύριο να βρεθεί στη θέση των ανθρώπων που αυτή τη στιγμή δεν έχουν να πάρουν το φάρμακό τους.
Κατερίνα: Η φτώχεια δεν φέρνει μόνο στέρηση, προκαλεί και σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, ο άνθρωπος περιθωριοποιείται. Είναι πολύ σημαντικό να τον βάζεις σε μια διαδικασία κοινωνικοποίησης, να συμμετέχει σε μια δράση που θα τον κάνει να αισθάνεται καλύτερα, να αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι ο μοναδικός γιατί και οι άλλοι που συμμετέχουν έχουν τα ίδια προβλήματα. Επιπλέον, όλα γίνονται με μεγάλη διακριτικότητα και με προσπάθεια να μη θιχτεί η αξιοπρέπεια κανενός.
Ποια είναι η σχέση σας με τους παραγωγούς;
Νίκη: Η σχέση μας είναι πολύ καλή. Βοηθάνε με τρόφιμα για τους απόρους, μας ρωτούν πώς πάει η κίνηση. Από την επαφή μας μαζί τους καταλάβαμε ότι βλέπουν την κίνησή μας ως μια διέξοδο στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν με τους μεσάζοντες, που πολλές φορές τους αφήνουν απλήρωτους, τους δίνουν ακάλυπτες επιταγές και εξαφανίζονται, ακόμη και η συνεργασία τους με τα σουπερμάρκετ είναι προβληματική. Κι εκεί δεν τους πληρώνουν ή τους εκβιάζουν με το να ζητούν μεγάλες ποσότητες ως δώρο για να τους προτιμούν. Είναι σημαντικό λοιπόν να παίρνουν από το κίνημα τα χρήματα για να είναι και αυτοί εντάξει στις υποχρεώσεις τους.
Χρυσούλα: Στα 2 περίπου χρόνια δράσης μας έχουμε καταλάβει ότι εάν υπάρχει οργάνωση του κόσμου μπορούν ν’ αλλάξουν τα πράγματα και ελπίζουμε να αξιοποιηθεί όλη η εμπειρία της κοινωνικής αλληλεγγύης όταν δεν θα υπάρχουν μνημόνια, πια, στην Ελλάδα.
