Πώς το μέτωπο του Νότου γίνεται από την κυβέρνηση ξανά «ναι σε όλα»
Του Παύλου Δερμενάκη
Μετά την ετυμηγορία του βρετανικού λαού για την έξοδο (Brexit) από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) οι ηγέτες της γερμανικής Ε.Ε. προσπαθούν να δείξουν πυγμή, για να αποφύγουν νέα αντίστοιχης μορφής προβλήματα, καθώς οι λαοί αναγνωρίζουν σταδιακά ότι αυτή η ένωση δεν έχει να τους προσφέρει απολύτως τίποτα, αντίθετα αφαιρεί από αυτούς και δίνει στους έχοντες και κατέχοντες.
Τα πρώτα γερμανικής έμπνευσης σήματα δόθηκαν με τη «σκληρή» στάση της Ε.Ε. προς τη Βρετανία να προχωρήσει άμεσα τις διαδικασίες εξόδου. Ακολούθησε η επίσης «σκληρή» στάση, όσον αφορά το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των ιταλικών τραπεζών, απαιτώντας να τηρηθούν οι διαδικασίες της σχετικής οδηγίας που προβλέπει τη συμμετοχή των καταθετών στη διάσωση (bail-in). Και από την περασμένη βδομάδα ξεκίνησε η διαδικασία πίεσης και κυρώσεων σε Ισπανία και Πορτογαλία, επειδή δεν τηρούν τα προβλεπόμενα όσον αφορά το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις «σκληρής» στάσης την αρχή έκανε ο κ. Σόιμπλε που οριοθέτησε το σχετικό πλαίσιο δράσης της Ε.Ε., για να ακολουθήσουν στη συνέχεια οι θεσμοί να επιβεβαιώσουν «τα λεγόμενα του αφεντικού τους».
Λεονταρισμοί και υποχωρητικότητα στις απαιτήσεις
Και ενώ η γερμανική Ε.Ε. προχωρά σύμφωνα με τις κατευθύνσεις Σόιμπλε η κυβέρνηση Τσίπρα συνεχίζει στην ίδια πορεία «διαπραγμάτευσης» για τα προαπαιτούμενα και τις αξιολογήσεις, εγκαταλείποντας κάθε «κόκκινη γραμμή» και υιοθετώντας όλες τις αποφάσεις – εντολές των θεσμών. Όμως, η υποχωρητικότητα προς τους έξω συνδυάζεται με λεονταρισμούς για το θεαθήναι προς τους πολίτες.
Πρόσφατος λεονταρισμός το Eurogroup της 11/7/2016 και το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. (Ecofin) 12/7/2015, όπου μεταξύ άλλων θα συζητιόταν και το θέμα των «υπερβολικών» ελλειμμάτων Ισπανίας και Πορτογαλίας και η λήψη μέτρων σε βάρος τους. Πριν από τη συνεδρίαση καταιγισμός πληροφόρησης εκ μέρους του γραφείου του πρωθυπουργού μας πληροφορούσε για «εντολή Τσίπρα στον Τσακαλώτο για στήριξη Ισπανίας και Πορτογαλίας στο Eurogroup».Παράλληλα, είχε σχεδιαστεί να συζητηθούν εκτός διαδικασίας δύο αιτήματα της κυβέρνησης α) για τον αφελληνισμό των τραπεζών και β) τον περιορισμό των πλεονασμάτων από 3,5% που έχει ήδη δεσμευθεί σε 2% για το 2019 και 1,5% για το 2020.
Για το θέμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission) έχει ανακοινώσει ότι η Ισπανία και η Πορτογαλία δεν έχουν πετύχει τους στόχους τους ως προς τα Ελλείμματα για το 2015. Ειδικότερα, το έλλειμμα της Ισπανίας ήταν 5,1%, έναντι στόχου 4,2% και την Πορτογαλίας 4,4%, έναντι στόχου 2,7%.
Κατά τη συζήτηση των θεμάτων τόσο στο Eurogroup όσο και στο Ευρωκοινοβούλιο ο κ. Τσακαλώτος υποστήριξε ότι «…δεν είναι σκόπιμο να συζητείται θέμα επιβολής κυρώσεων σε χώρες που έχουν καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για δημοσιονομική προσαρμογή, στον βαθμό που κάτι τέτοιο, με δεδομένο και το Brexit, θα δημιουργούσε μεγαλύτερα προβλήματα από εκείνα που επιχειρεί να λύσει». Επίσης, επισήμανε την ανάγκη «αύξησης των δημοσιονομικών περιθωρίων για τις χώρες της Ευρωζώνης, ώστε να αυξηθεί η ζήτηση».
Ποια ήταν τα αποτελέσματα στη συνεδρίαση του Eurogroup; Μέσα από τις δαιδαλώδεις διαδικασίες των οργάνων της Ε.Ε. τελικά ψηφίστηκε η ομόφωνα επιβολή κυρώσεων σε Ισπανία και Πορτογαλία. Συμπέρασμα, η «σκληρή γραμμή» και η «σθεναρή υποστήριξη» από πλευράς Τσακαλώτου ολοκληρώθηκε με την τελική υπερψήφιση της απόφασης που υπαγόρευσαν οι θεσμοί (λέγε με Γερμανία και ειδικότερα Σόιμπλε).
Έχει, όμως, μια σημασία να δούμε και τη διαδικασία που ακολουθείται για την τελική έγκριση των κυρώσεων σε βάρος των δύο χωρών. Στο Eurogroup εισηγείται επί του θέματος του υπερβολικού ελλείμματος μιας χώρας η Commission. To Eurogroup εξετάζει κατ’ αρχήν το θέμα και παραπέμπει το θέμα, για λήψη οριστικής απόφασης, στο Ecofin. Σε αυτή την ψηφοφορία κάθε κράτος-μέλος έχει συγκεκριμένο αριθμό ψήφων, ανάλογα με τον πληθυσμό του. Έτσι, το σύνολο των ψήφων είναι 352 (π.χ. οι μεγάλοι από 29, Ελλάδα και άλλες χώρες από 12 κ.λπ.). Όμως, για να ληφθεί απόφαση σε βάρος κάποιου κράτους για υπερβολικό έλλειμμα δεν απαιτείται η ειδική πλειοψηφία αυτών που θα ψηφίσουν υπέρ των μέτρων, αλλά ισχύει η λεγόμενη «αντίστροφη πλειοψηφία», πρέπει να έχουν ειδική πλειοψηφία αυτοί που θα καταψηφίσουν και ειδικότερα πρέπει να πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Να καταψηφίσουν την πρόταση της Commission τουλάχιστον 15 κράτη (εξαιρείται το άμεσα ενδιαφερόμενο)
- Να συγκεντρωθούν στην καταψήφιση 260 ψήφοι ανάλογα με τις ψήφους που έχει κάθε κράτος που καταψηφίζει,
- Όλοι αυτοί οι ψήφοι αυτοί να αντιστοιχούν κατ’ ελάχιστον στο 62% του πληθυσμού της Ε.Ε.
Με αυτές τις προϋποθέσεις γίνεται άμεσα κατανοητό, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις 29 ψήφους της Γερμανίας και το γεγονός ότι έχει μια σειρά χώρες-πιστούς δορυφόρους, ότι η περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο, να καταψηφιστεί πρόταση της Commission, είναι απίθανο.
Έτσι, με αυτές τις διαδικασίες έφτασαν οι θεσμοί στην ομόφωνη τελικά απόφαση, επιβολής κυρώσεων, για πρώτη φορά, για υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα στην Ισπανία και την Πορτογαλία.
Πώς δικαιολόγησε ο κ. Τσακαλώτος την «κωλοτούμπα» από τη «σθεναρή στήριξη» σε Ισπανία & Πορτογαλία στο «ναι σε όλα» και στην ψήφιση ομόφωνα, κατ’ εντολή Γερμανίας, τις κυρώσεις σε βάρος των δύο χωρών; «Δεν υπήρχε, όμως, η κατάλληλη πλειοψηφία για να απορριφθεί η πρόταση της Κομισιόν. Για να μην προχωρήσει η πρόταση της Κομισιόν στο Ecofin έπρεπε στο Eurogroup να υπάρχει η ειδική πλειοψηφία. Δεν υπήρχε, οπότε ομόφωνα ως μία ομάδα, η θέση του Eurogroup ήταν να αρχίσει αυτή η διαδικασία». Έτσι, λοιπόν, στο όνομα της «ομάδας που λέγεται Eurogroup», αφού δεν υπήρχε η ειδική πλειοψηφία που θα μπλόκαρε την απόφαση, ο κ. Τσακαλώτος έκανε μία ακόμα «κωλοτούμπα», από τις πολλές που ήδη έκανε και θα συνεχίζει να κάνει στο μέλλον.
Όσον αφορά στα αποτελέσματα για τα δύο θέματα που θα έθετε εκτός διαδικασίας την απάντηση, όσον αφορά τα αρνητικά αποτελέσματα, την έδωσε ο ίδιος ο Τσακαλώτος. «Είχαμε Eurogroup και Ecofin και η Ελλάδα δεν ήταν στην ατζέντα. Ούτε επισήμως ούτε ανεπισήμως… Η Ελλάδα δεν ήταν μέρος της θεματολογίας, ούτε χθες, ούτε σήμερα». Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη δήλωση; Ότι εισέπραξε κατ΄ αρχήν ένα μεγαλοπρεπές όχι στα δύο αιτήματα. Μάλιστα, ο κ. Ντάισελμπλουμ του το είπε ξεκάθαρα στη συζήτηση που ακολούθησε στο Ευρωκοινοβούλιο, όπως έχει κάνει τον τελευταίο καιρό και με άλλους αποδέκτες (Ιταλία για τις τράπεζες) ότι «οι κανόνες τίθενται για να εφαρμόζονται».
Συμπερασματικά, τα γεγονότα για μία ακόμα φορά αποδεικνύουν ότι: 1) Οι δομές, οι μηχανισμοί και οι διαδικασίες της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης είναι διαμορφωμένες για να εξυπηρετούν τους μεγάλους, ειδικότερα τη Γερμανία και τα συμφέροντα που εξυπηρετούν, 2) η Γερμανία στην παρούσα φάση καθορίζει το «παιγνίδι», υποχρεώνοντας όλους τους άλλους, μέσω διαδικασιών αλλά και επίδειξης πυγμής, να την ακολουθούν και να συμβιβάζονται, 3) η «καραμέλα» που μας προσφέρουν κάποιοι για δυνατότητα αλλαγών σε αυτή την Ένωση αποδεικνύεται πικρή. Δεν υπάρχουν δυνατότητες, αφού τα πάντα είναι ελεγχόμενα και καθοδηγούμενα από τη Γερμανία και την υποταγμένη σε αυτήν γραφειοκρατία των Βρυξελλών-Φρανκφούρτης. 4) Η λεγόμενη «συμμαχία του Νότου» αποδείχθηκε, για μία ακόμα φορά, ότι ούτε υπάρχει στην πράξη ούτε έχει τις απαιτούμενες δυνατότητες για να αντιπαρατεθεί αποτελεσματικά στη Γερμανοκρατούμενη Ε.Ε., 5) η αναξιόπιστη κυβέρνηση Τσίπρα για μία ακόμα φορά άλλα είπε και άλλα έκανε… «παλιά μου τέχνη κόσκινο» που λέει ο θυμόσοφος λαός μας ή αλλιώς «ώδινεν όρος και έτεκεν μυν» με τη διαφορά ότι εδώ ο «τοκετός» είναι αρνητικός…
