Από την Ασία ως τη Λατινική Αμερική, περνώντας από την Αφρική, πληθαίνουν και δυναμώνουν οι κινητοποιήσεις των λαών ενάντια στην απόπειρα των ελίτ να τους μετατρέψουν σε λιμοκτονούντα και πειθαρχημένα κοπάδια, προκειμένου το 1% να συνεχίσει το πάρτι του εν μέσω πολέμων, πανδημιών και πείνας. Δεν είναι παράλογη η εκτίμηση ότι οι αντιστάσεις που ήδη ξεδιπλώνονται, ακόμη και σε ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Ολλανδία), αποτελούν το προοίμιο μόνο όσων έρχονται. Διότι μπορεί η Δυτική, κυρίως, αριστερά να ζει τον μύθο της, έχοντας πάρει διαζύγιο από τα πληβειακά στρώματα, αλλά πολλοί λαοί δεν φαίνονται διατεθειμένοι να γίνουν ολοκαύτωμα για χάρη κανενός. Ξεπερνούν λοιπόν την έλλειψη πολιτικής εκπροσώπησής τους με ποικίλους τρόπους κι επιλέγουν δρόμους αντίστασης, ακόμη κι όταν μια εναλλακτική σε επίπεδο διακυβέρνησης δεν είναι ορατή.
Οι ελίτ προετοιμάζονται για τα «χειρότερα»: απαντούν με νέα κύματα εκστρατειών ιδεολογικής τρομοκράτησης αλλά και αιματηρής καταστολής, προβάλλοντας τις ποικίλες αντιδραστικές «μεταβάσεις» που προωθούν ως μονόδρομους, κουρελιάζοντας και τα τελευταία υπολείμματα δημοκρατίας και εθνικής-λαϊκής κυριαρχίας. Στη νέα εποχή στην οποία μας έβαλε βίαια ο πόλεμος, η έκβαση της σύγκρουσης κάθε άλλο παρά δεδομένη είναι. Όμως οι μαζικές κινητοποιήσεις που ήδη λαμβάνουν χώρα σε πολλές γειτονιές του κόσμου κραυγάζουν την ανάγκη του αγώνα για ζωή με αξιοπρέπεια. Για να υπάρχουν οι λαοί ελεύθεροι και κυρίαρχοι, απαλλαγμένοι από τον πολλαπλό βρόγχο μιας παγκόσμιας ελίτ που καλλιεργεί μόνο εξαθλίωση και καταστροφή. Στο φύλλο αυτό περιδιαβαίνουμε τρεις από τις χώρες που βρίσκονται σε αναταραχή, και μπορούν να μας διδάξουν κι από την καλή κι από την ανάποδη.
Μαζικές διαμαρτυρίες στον Παναμά
Από τις αρχές Ιουλίου εξελίσσονται στον Παναμά συνεχείς λαϊκές διαδηλώσεις, αποκλεισμοί αυτοκινητόδρομων και εθνική απεργία διαρκείας ενάντια στην ακρίβεια. Τις κινητοποιήσεις οργανώνουν συνασπισμοί κοινωνικών και ιθαγενικών οργανώσεων. Οι διαμαρτυρόμενοι ζητούν από τον «κεντροαριστερό» πρόεδρο Λαουρεντίνο Κορτίζο να υιοθετήσει τα 32 μέτρα που προτείνουν τα συνδικάτα και τα κοινωνικά κινήματα κατά της ακρίβειας, της αυξανόμενης κοινωνικής ανισότητας και του καλπάζοντος πληθωρισμού. Μεταξύ άλλων: μείωση των τιμών των βασικών αγαθών, αύξηση μισθών και συντάξεων, αύξηση των δαπανών για παιδεία και υγεία, επισκευές σε υποδομές, καταπολέμηση της τεράστιας διαφθοράς, αλλά και κλείσιμο των 4 αμερικανικών βάσεων και πολιτικές στήριξης των ιθαγενικών κοινοτήτων.
Την Τρίτη θα ξεκινούσε, με τη διαμεσολάβηση της Καθολικής Εκκλησίας, ο διάλογος μεταξύ της κυβέρνησης και των απεργιακών μετώπων – αλλά δεν άρχισε καν, αφού οι εκπρόσωποι του κινήματος διαμαρτυρίας αποχώρησαν μόλις έφτασαν τα νέα για αιματηρές επιθέσεις των ειδικών δυνάμεων ενάντια στα μπλόκα του Παναμερικανικού Αυτοκινητόδρομου. Ο αρχιεπίσκοπος Παναμά κατήγγειλε τη βάρβαρη καταστολή με χημικά και πλαστικές σφαίρες: «Διάλογος και καταστολή δεν μπορούν να συνυπάρχουν», είπε. Την προηγούμενη εβδομάδα μια πρώτη συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και της ηγεσίας του συνδικάτου οικοδόμων SUNTRACS καταψηφίστηκε από τα μέλη του, κι έτσι δεν επιτεύχθηκε ο κυβερνητικός στόχος για διάρρηξη του απεργιακού μετώπου. Την επομένη της επίθεσης, συνδικάτα και ιθαγενείς αποφάσισαν τη συνέχιση της απεργίας και τον επ’ αόριστον αποκλεισμό του Παναμερικανικού Αυτοκινητόδρομου. Ταυτόχρονα, επέτρεψαν τη διέλευση φορτηγών που μεταφέρουν τρόφιμα και φάρμακα απευθείας στις λαϊκές γειτονιές των πόλεων.
Η Γκάνα ενάντια στην ακρίβεια και το ΔΝΤ
Λαϊκές διαμαρτυρίες ενάντια στην ακρίβεια δονούν εδώ κι ένα μήνα την Γκάνα των 32 εκατομμυρίων κατοίκων – την πρώτη χώρα της υποσαχάριας Αφρικής που κέρδισε την ανεξαρτησία της (1957) για να τη χάσει λιγότερο από δέκα χρόνια αργότερα, όταν η CIA οργάνωσε το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον παναφρικανιστή πρώτο πρόεδρο της, τον Κουάμε Νκρούμα. Έκτοτε η τοπική ελίτ στράφηκε στη Δύση και η χώρα μετατράπηκε σε τρόφιμο του ΔΝΤ, του οποίου η «βοήθεια» την κατέστρεψε, παρ’ όλο που αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς και εξαγωγείς χρυσού και κακάο σε παγκόσμιο επίπεδο. Ήδη το 2021 οι τιμές των τροφίμων είχαν αυξηθεί κατά 31%, των μεταφορικών μέσων κατά 40%, της βενζίνης κατά 69%. 
Οι αυξήσεις συνέχισαν την τρελή ανοδική πορεία τους και φέτος, ενώ ο πληθωρισμός ροκάνισε το ήδη πενιχρό εισόδημα των φτωχών στρωμάτων: συνολικά υπολογίζεται ότι την τελευταία εξαετία οι μισθωτοί έχασαν το 60% της αγοραστικής τους δύναμης… Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε κινητοποιήσεις, αρχικά των εκπαιδευτικών, έπειτα των υγειονομικών, και τελικά πλατιών λαϊκών στρωμάτων και ιδίως της νεολαίας. Η δεξιά κυβέρνηση του Νάνα Ακούφου-Αντό απάντησε με καταστολή, αλλά οι κινητοποιήσεις δυνάμωσαν όταν έγινε γνωστό ότι η Γκάνα θα προσφύγει και πάλι στο ΔΝΤ – για 18η φορά από το 1966! Στα μέσα Ιουλίου, αφού η κυβέρνηση απέτυχε να διασπάσει το συνδικαλιστικό μέτωπο, συμφώνησε σε αυξήσεις 15% σε μισθούς και ημερομίσθια. Όμως οι απεργίες και οι διαδηλώσεις συνεχίζονται, και στα αιτήματα έχει πλέον προστεθεί και η αντίθεση σε νέα «βοήθεια» από το ΔΝΤ.
Η Σρι Λάνκα παραμένει επί ποδός πολέμου
Το λαϊκό κίνημα ενάντια στην ακρίβεια και τη διαφθορά, αφού έδιωξε κακήν κακώς από τη χώρα τον «κεντροαριστερό» πρόεδρο Ρατζαπάκσα*, στρέφεται πλέον ενάντια στον κεντροδεξιό Γουικρεμεσίνγκε – που προχθές εκλέχθηκε πρόεδρος με τις ψήφους του κόμματος του Ρατζαπάκσα! Ο Γουικρεμεσίνγκε στις τελευταίες εκλογές δεν κατάφερε καν να εκλεγεί βουλευτής στην περιφέρειά του: μπήκε στη βουλή έμμεσα, ως αρχηγός της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης. Το γεγονός αυτό, και η εμφανής προσπάθεια όλου του παλιού πολιτικού συστήματος να τον βάλει μπροστά ώστε να διασωθεί, του έχουν στερήσει κάθε νομιμοποίηση. Γι’ αυτό, με το που εκλέχθηκε πρόεδρος, έδειξε ότι σκοπεύει να γραπωθεί στην εξουσία με στήριγμα τον στρατό και «κοινωνική βάση» την ολιγάριθμη ντόπια ελίτ. Επέβαλε εκ νέου κατάσταση έκτακτης ανάγκης και χθες τα ξημερώματα έστειλε στρατιωτικές μονάδες να διαλύσουν την περικύκλωση του προεδρικού μεγάρου, με αποτέλεσμα μαζικές συλλήψεις και τραυματισμούς δεκάδων διαδηλωτών. Ήδη είχε αποκαλέσει τους διαδηλωτές «φασίστες» και «βίαιο όχλο»…
O Ανούρα Ντισαναγιάκε, ηγέτης του αριστερού κόμματος JVP, μιλώντας σε μια επεισοδιακή συνεδρίαση της βουλής μετά την εκλογή του Γουεκρεμεσίνγκε στην προεδρία, δήλωσε: «Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι της εξουσίας, σας χωρίζει άβυσσος με το λαό που βρίσκεται έξω. Προσπαθήσαμε να σας δώσουμε τη δυνατότητα μιας ειρηνικής και ομαλής εξέλιξης, προτείνοντας την εκλογή μιας ολιγάριθμης υπηρεσιακής μεταβατικής κυβέρνησης που θα οργανώσει σύντομα δημοκρατικές εκλογές, αλλά αρνηθήκατε. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η χώρα μας αντιμετωπίζει μια μαζική καταστροφή. Οι πολίτες σχηματίζουν τεράστιες ουρές για τροφή και καύσιμα. Τα παιδιά δεν έχουν γάλα. Οι αγρότες και οι ψαράδες πενθούν. Η νεολαία στερείται το μέλλον της. Και σ’ αυτήν ακριβώς τη στιγμή, αρνείστε τις ευθύνες σας. Μήπως βαραίνει το γεγονός ότι σε προηγούμενες κρίσιμες στιγμές στην ιστορία της χώρας μας μέλη της βουλής που ύψωσαν το ανάστημά τους δολοφονήθηκαν; Ενώ άλλα μέλη προτίμησαν να εξαγοραστούν; Συμβαίνει το ίδιο και σήμερα; Μην φωνασκείτε και μην απειλείτε! Είτε σας αρέσει είτε όχι, θα ακούσετε και εδώ μέσα όσα λέει έξω ο λαός. Σας το λέμε κατάμουτρα: αυτή είναι μια βουλή δίχως αξιοπρέπεια και χυδαία εξαγορασμένη, που δεν εκφράζει στο ελάχιστο τη λαϊκή βούληση. Και γι’ αυτό, καμία κυβέρνηση που θα φτιαχτεί εδώ μέσα δεν θα έχει τον σεβασμό του λαού μας, ούτε θα μακροημερεύσει!».
* «Ανατροπή στη Σρι Λάνκα» (φύλλο 599).
