Το κείμενο επιμελήθηκαν για τον Δρόμο τα εγγόνια του, Ανέστης και Άννα Ανεστάκου
Έγχρωμη φωτο: Ελεάννα Κούνουπα
Την Παρασκευή 5 Αυγούστου, αποχαιρετίσαμε για πάντα τον Ρεθυμνιώτη αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, Ανδρέα Κούνουπα, σε ηλικία 96 ετών.
Ο Ανδρέας Κούνουπας αφιέρωσε όλη του τη ζωή στον αγώνα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του λαού και την καταπολέμηση της εκμετάλλευσης των αδυνάτων. Οραματιζόταν έναν κόσμο όπου θα επικρατούσε η ισότητα και δε θα διενεργούνταν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας εξ’ ονόματος του μεγάλου κεφαλαίου. Πιστός στην κομμουνιστική ιδεολογία σε όλη του τη ζωή, επιβεβαίωσε φεύγοντας τη συνέπεια στα λόγια που πολύ συχνά συνήθιζε να λέει: «Εγώ ήμουν πάντοτε κομμουνιστής και θα είμαι μέχρι την ημέρα που θα πεθάνω».
Ο Ανδρέας Κούνουπας γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1921. Από τα εφηβικά του χρόνια, δραστηριοποιείται στη νεολαία του Κομμουνιστικού Κόμματος (ΟΚΝΕ) ενώ κατά τη γερμανική κατοχή πρωτοστατεί στη σύσταση της ΕΠΟΝ Ρεθύμνου και στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης στο Ρέθυμνο. Το 1949 καλείται να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία και επειδή αρνείται να αποκηρύξει τον κομμουνισμό, αποστέλλεται στη Μακρόνησο, όπου υφίσταται πολλαπλά βασανιστήρια προκειμένου να απαρνηθεί τις ιδέες του. Από τα μέσα του 1980 και τις αρχές του ‘90 επιτελεί πρόεδρος στο Ρέθυμνο της Επιτροπής Ειρήνης που ήταν μέλος της ΕΕΔΥΕ (Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη) όπου αναπτύσσει αξιόλογη δραστηριότητα μαχόμενος για την απομάκρυνση των νατοϊκών βάσεων και την κατάργηση των πυρηνικών όπλων. Αργότερα γίνεται πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ (Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης) και παράγει σημαντικό συγγραφικό έργο για τους αγώνες κατά τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης στο Ρέθυμνο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, πρωτοστατεί σε κάθε κοινωνικό αγώνα ενώ μέχρι τα βαθιά του γεράματα δεν σταματά να αρθρογραφεί υπερασπιζόμενος το δίκιο του καταπιεζόμενου λαού.
Παρακάτω παρατίθεται απόσπασμα από τον επικήδειο λόγο του εγγονού του, Ανέστη Ανεστάκου:
«Ο παππούς μας γεννήθηκε σε μια διαφορετική εποχή. Έζησε έναν αιώνα και η ζωή του συνδέθηκε με τον πολυτάραχο αιώνα που έκλεισε. Μέσα σε αυτόν τον αιώνα η ανθρωπότητα γνώρισε ραγδαίες αλλαγές. Μέσα σε άλλα συνέβησαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, εμφύλιοι πόλεμοι, πυρηνικά, ταραχές, δυστυχίες, τραγωδίες και βάσανα. Όμως γνώρισε και τεράστια πρόοδο. Στις επιστήμες, στις τέχνες, τεράστιες αλλαγές που προόδευσαν τον βίο των ανθρώπων. Έγιναν εξεγέρσεις, επαναστάσεις, κινήματα, όπου οι λαοί, οι πολλοί, ο απλός φτωχός κόσμος, πήρε πολλές φορές την ιστορία στα χέρια του. Απέκτησε φωνή.
Ο Ανδρέας Κούνουπας ήταν ένας μεγάλος αγωνιστής και ένας σπουδαίος άνθρωπος. Ανήκει στους ανθρώπους εκείνους που ανέλαβαν στα σοβαρά την ευθύνη της ιστορίας. Ήταν αδύνατον για αυτόν να αδιαφορεί μπροστά σε όλα τα μεγάλα και μικρά γεγονότα που σημάδεψαν τον τόπο του: την Ελλάδα, την Κρήτη και την ιδιαίτερη πατρίδα του, το Ρέθυμνο.
Του άρεσε να μιλάει πολύ και για τους ανθρώπους που θαύμαζε: τον Νίκο Μπελογίανη, τον Ερνέστο Γκεβάρα, τον Δημήτρη τον Τατάκη και πολλούς άλλους. Μέσα από την εξύμνηση τους μας δίδασκε. Η ζωή αυτών των ανθρώπων, όπως και του παππού μας, εναρμονίστηκε με την ιστορία αυτού του τόπου. Ο χαρακτήρας αυτού του ανθρώπου διαπλάστηκε μέσα από τις εμπειρίες του και το πάθος του να παρέμβει στα πράγματα τα κοινά.
Το απαράμιλλο ήθος του σφυρηλατήθηκε μέσα από την πίστη στο όραμα, το πάθος για την ελευθερία, την υπομονή, την συνέπεια και την επιμονή, και μέσα από μια πολύ βασική και χαρακτηριστική αρετή που κατείχε: την ταπεινότητα. Το ήθος, το τι πρέπει να γίνει και τι όχι, το τι είναι σωστό και τι λάθος, όλα αυτά σχημάτιζαν απαράβατους κανόνες. Κανόνες που δεν έχουν να κάνουν ούτε με νόμους ενός κράτους, ούτε καθορίζονται από κάποια ανώτερη δύναμη. Η ευθύνη υπάρχει μόνο απέναντι στο όραμα. Υπόλογοι θα είμαστε μόνο στην ιστορία. Η πείρα του και τα κριτήριά του λοιπόν, καθόρισαν το αξιοθαύμαστο ήθος αυτού του ανθρώπου, όπως και γενικότερα όλων των ανθρώπων αυτής της πάστας.
Αφηγούταν τις ιστορίες του όπου όλες είχανε μέσα τους πολλαπλά διδάγματα. Δεν έλεγε πράγματα περίεργα και δυσνόητα. Μίλαγε με απλά λόγια. Αλλά σε αυτά τα λόγια τα απλά είναι που κρύβεται όλη η σοφία. Αυτά είναι που μας λείπουν σήμερα: τα λόγια τα απλά και σοφά. Γιατί τα αυτονόητα και τα κεκτημένα είναι που διακυβεύονται σήμερα σε αυτήν την κρίση. Και τα λόγια του παππού που βγαίνουν μέσα από την πείρα ενός πολυτάραχου αιώνα, δεν μπορούν παρά να μας διδάσκουν.
Θέλω λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας τα τελευταία λόγια που άκουσα από τον παππού. Μου λέει λοιπόν:
Ανέστη μου εγώ τώρα φεύγω. Όμως φεύγω με κάποιες απορίες. Δεν μπορώ να καταλάβω πως ο άνθρωπος, ένα λογικό ον, που κατάφερε να προοδεύσει, να κάνει τη ζωή του πιο εύκολη, με τις επιστήμες, την τεχνολογία, πώς γίνεται να επιτρέπει να υπάρχει τόση αδικία. Οι λίγοι, οι πλούσιοι, να κυριαρχούν εις βάρος των πολλών, των φτωχών. Έβλεπα ένα ντοκιμαντέρ που έδειχνε κάτι πουλιά που ζούνε στη νότια Αφρική. Και σκεφτόμουν πως μπορούνε τα ζώα που δεν έχουν λογική να ζούνε έτσι αρμονικά μεταξύ τους και ελεύθερα, και ο άνθρωπος δεν μπορεί.
Ναι παππού. Αυτό είναι το πρόβλημα της εποχής σου, της εποχής που μας άφησε. Πως γίνεται ένας κόσμος που φτιάχνει πρόοδο και επαγγέλλεται ελευθερία ισότητα και αδερφοσύνη, όλα αυτά τελικά να καταλήγουν στο αντίθετό τους. Η εξαγγελία της ελευθερίας να καταλήγει σε ανελευθερία. Η εξαγγελία για ισότητα να καταλήγει σε ανισότητα και εκμετάλλευση. Ο απλός κόσμος έχει βαρεθεί το ψέμα παππού.
Θα ήθελα λοιπόν, με όλο μου το σεβασμό, να σου υποσχεθώ ότι θα παλέψω για να μην πεθάνω με τις ίδιες απορίες. Να έχω διαφορετικές απορίες να καταθέσω στα εγγόνια μου όταν και εγώ φύγω. Ήθελα να σου πω, αν και δεν πρόλαβα δυστυχώς, ότι δεν θα σταματήσω να εκφράζω την οργή μου απέναντι στο άδικο. Δεν ξέρω αν η δική μας γενιά θα αξιωθεί να βγάλει ξανά τέτοιους αληθινούς κομμουνιστές. Όμως ένα έχω να πω με σιγουριά. Όπως λέει και το τραγούδι, τίποτα δεν πάει χαμένο στη χαμένη σου ζωή, το όνειρό σου ανασταίνω και το κάθε σου γιατί. Αντίο λοιπόν παππού, η ελπίδα, ο αγώνας, τα όνειρα, δεν θα μείνουν αδικαίωτα…»
