Δημοσιεύουμε εκτεταμένα αποσπάσματα από την ομιλία του Γιάννη Τσούτσια στην κεντρική προεκλογική συγκέντρωση της Κίνησης Δημοτών Βριλησσίων – Δράση για μια άλλη πόλη. Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία που καταπιάνεται με μια σειρά από σοβαρά ζητήματα όπως η σχέση των δήμων και των πολιτών, η πολιτική μιας δημοτικής αρχής και η λειτουργία ενός δήμου. Ο λόγος του Γιάννη Τσούτσια είναι πολιτικά και κοινωνικά αναζωογονητικός και ξεχωρίζει από πολλές άλλες αντίστοιχες προσπάθειες. Ολόκληρη την ομιλία μπορείτε να τη βρείτε στην ιστοσελίδα της Δράσης: www.drasivrilissia.gr
Λίγες μέρες πριν την Κυριακή και τα ζητήματα δεν τέθηκαν. Από κανέναν. Τα καίρια παρακάμπτονται. Στη θέση τους, διακινούνται προγράμματα και υποσχέσεις. Μεθοδική συσκότιση, γεμάτη πλάνες αποσιώπηση. Επιχειρούν να μας πείσουν ότι τα σημαντικά δεν αφορούν τη δημοτική και περιφερειακή εξουσία. Όμως στα δικά μας μάτια η εικόνα είναι διαφορετική: Από τη μια μεριά η εθνική απειλή, η κοινωνική, οικονομική και πολιτική χρεοκοπία, η προχωρημένη διάλυση του κρατικού μηχανισμού και από την άλλη η αγωνία για ανάταση, αυτό το παρατεταμένο άλλαξέ τα όλα που ακούγεται σε κάθε στροφή των γεγονότων. Όλα αυτά, έμειναν στα αζήτητα των εκλογών. Όπως όμως δείχνουν τα γεγονότα, η χώρα λιγοστεύει. Κλυδωνίζεται στο χείλος του γκρεμού. Το τοπίο αλώνεται, οι υποδομές καταρρέουν, οι άνθρωποι φεύγουν, οι εφεδρείες εξανεμίζονται. Η πραγματικότητα δεν είναι διαχειρίσιμη και η εικονική πραγματικότητα δεν μπορεί όλα να τα καλύπτει. Το καθεστωτικό αφήγημα της κανονικότητας, του «προχωράμε», «αλλάζουμε την Ελλάδα», «εκσυγχρονιζόμαστε», είμαστε άριστοι, επιτελικοί, κατέπεσε. Στη θέση του, μέσα από τον βούρκο της Θεσσαλίας, προβάλουν οι ευθύνες και το χάλι του πολιτικού συστήματος. Δηλαδή, του συστήματος που διευθύνει, διαχειρίζεται και συνδέει τη χώρα με συμφέροντα, σχέδια και προοπτικές. Και για να το διευκρινίσουμε περισσότερο, όταν λέμε πολιτικό σύστημα, δεν εννοούμε μόνο τα κόμματα, αλλά ένα σύμπλεγμα από ΜΜΕ, εξωθεσμικούς παράγοντες, διαπλοκή, δημοσκοπικές εταιρείας, ολιγάρχες.
Ανεξαρτησία από το κεντρικό κράτος
Για να έρθουμε τώρα στα δικά μας… Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι κεντρική παράμετρος αυτού του συστήματος. Δεν είναι ο φτωχός συγγενής ή κάποιος με εντελώς δευτερεύοντα ρόλο. Εξασφαλίζει κρίσιμες ανάγκες στην ισορροπία και στις αποσβέσεις κραδασμών του συστήματος εξουσίας. Ωστόσο, Αυτοδιοίκηση δεν είναι. Είναι ο μακρύς βραχίονας του Κράτους. Και μάλιστα, επειδή δεν έχουμε μόνο Κράτος αλλά και Υπερκράτος, είναι ένας βραχίονας που ξεκινάει από τις Βρυξέλες και θέλει να φτάσει μέχρι τη γειτονιά, την πόρτα του σπιτιού μας. Και για να μην νομίζετε ότι αυτά είναι υπερβολές, οι μισοί υποψήφιοι στο λεκανοπέδιο, ονειρεύονται γραφεία απορρόφησης ΕΣΠΑ και συμβούλους μέσα στους Δήμους, δηλαδή απευθείας διασύνδεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, ώστε οι Δήμοι, όχι μόνο να είναι, αλλά και να φαίνονται παραρτήματα των Βρυξελλών και του γραφειοκρατικού κράτους.
Προς στιγμήν, δεν εστιάζουμε στο Κράτος ή στις Βρυξέλλες, αλλά στην έλλειψη αυτονομίας των Δήμων. Στην ανυπαρξία αυτοδιοικητικής λογικής, αυτό κρίνεται τώρα. Την οποία παλαιότερα διέθεταν οι δήμαρχοι, ανεξαρτήτως πολιτικού προσανατολισμού. Επεδίωκαν να έχουν κάποια σχετική ανεξαρτησία τους από το Κράτος, ώστε να έχουν οι ίδιοι υπόσταση. Τα γεγονότα αυτής της χρονιάς είναι πολλά. Και αθροίζονται. Η μισή χώρα ζει μέσα στον κύκλο της φωτιάς και της πλημμύρας. Στην άλλη μισή, απλώνεται η αίσθηση της δυστοπίας. Ότι οι απειλές είναι ασύμμετρες, οι δυνατότητες αντιμετώπισης περιορισμένες. Ακόμη και στα προάστια της σχετικής ευμάρειας, η ασφάλεια βιώνεται ως επίπλαστη και εύθραυστη.
Η πολιτική προστασία είναι κεντρικό ζήτημα
Πρέπει να βγουν συμπεράσματα. Η πολιτική προστασία είναι κεντρικό ζήτημα. Η νοοτροπία, ότι αυτά είναι αρμοδιότητα και ευθύνη της Περιφέρειας, ότι εμείς δεν έχουμε τα τεχνικά μέσα κ.λπ., δεν μπορεί να γίνεται ανεκτή. Τα επιχειρήματα της παραίτησης, τα τι να κάνουν οι Δήμοι με τα ελάχιστα, εδώ χρειάζονται μεγάλες δυνατότητες, είναι λαθραία. Οι Δήμοι πρέπει να επενδύσουν σε έναν αυτόνομο τοπικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας, ευέλικτο και καθ’ όλα απαραίτητο, όπως έδειξαν οι εικόνες της έκτακτης ανάγκης. Ακόμη περισσότερο, θα έπρεπε να έχουν τρόπο και σχέδια για να υποδεχτούν την αθρόα προσφορά των εθελοντών, που πλέον αναγνωρίζεται απ’ όλους, ως πρώτιστος παράγοντας συμβολής. Βεβαίως είμαστε πολύ μακριά από τέτοιες απαιτήσεις. Οι πολιτευτές δεν ασχολούνται με αυτά. […]
Φτιάξε πολιτεία
Απαιτείται αλλαγή υποδείγματος, όχι μόνον επιμέρους αλλαγές και απλή διαχείριση. Απαιτείται αλλαγή στον τρόπο που βλέπει ένας δήμαρχος τα πράγματα. Αλλαγή οπτικής. Άλλες ιεραρχήσεις, άλλες προτεραιότητες και άλλες λύσεις. Έχουμε διατυπώσει τη δική μας άποψη: Αν θέλεις να αντιμετωπίσεις τα μελλούμενα, αν θέλεις να αντιμετωπίσεις τις προκλήσεις αλλά και τις δυσκολίες, φτιάξε πολιτεία. Μια θέση απλή, καθαρή και διαυγής. Που μπορεί να κατευθύνει και την πράξη και τη δράση. Μια θέση ισχυρή και τελεσίδικη. Έτσι βλέπουμε εμείς τον Δήμο. Σαν πολιτεία, όχι σαν εργολαβία. Που πάει να πει δήμαρχος και πολίτες, μαζί. Αυτή η θέση έχει κοινωνικές, πολιτικές, ανθρώπινες, πολιτιστικές και ανατακτικές προεκτάσεις. Ας το δούμε αυτό… Δήμαρχος και πολίτες, μαζί. Όχι όπως το λένε οι πολιτευτές, όταν ψάχνουν λαϊκή αναβάπτιση και εννοούν ένα μοντέλο με τον πολίτη στο κάδρο της φωτογραφίας και της χαιρετούρας, πλήρως χειραγωγημένο, είτε από το κόμμα, είτε από τον τοπικό ρουσφετολογικό μηχανισμό. Όχι όπως συμβαίνει με το επικοινωνιακό μοντέλο της ανάθεσης, με το «δώστε μας την εντολή να σας κυβερνήσουμε, όπως εσείς επιθυμείτε». Τη σύγχρονη συνταγή για την εξημέρωση, πειθάρχηση, κατοικιδιοποίηση του πολίτη. Σ΄ αυτό το «μαζί», η ζυγαριά γέρνει πάντα σε βάρος του πολίτη. Γι’ αυτό και το σύνθημά μας «ο λόγος στους δημότες». Μια κραυγή αγωνίας. […]
Μας λένε κάποιοι, ότι αυτά είναι ουτοπικά και ανέφικτα, φαντασιώσεις άμεσης δημοκρατίας. Απαντάμε: Δεν είναι και τόσο ρηξικέλευθα… Πρόκειται απλά για επένδυση στη συμμετοχικότητα και στον ουσιαστικό μεταβολισμό ανάμεσα στον δημότη και τη δημαρχία. Η αυτοδιοίκηση ή θα είναι συμμετοχική ή δεν θα είναι αυτοδιοίκηση. Άλλωστε ο ίδιος ο κώδικας της Αυτοδιοίκησης προβλέπει π.χ. τη σύγκληση της Επιτροπής Διαβούλευσης και συνελεύσεις στις γειτονιές. Ο δήμαρχος πρέπει να πάρει την πρωτοβουλία. Και αυτό είναι ένα καλό σημείο για να ξεκινήσουμε. Γιατί άραγε τέτοιες συνελεύσεις, πουθενά δεν γίνονται; Φταίνε οι κάτοικοι ή οι δήμαρχοι που έχουν δυσανεξία στη λογοδοσία; Που αισθάνονται τη λαϊκή παρουσία σαν αφεντικό στον σβέρκο τους; Αλλά είναι και κάτι άλλο. Σε κάθε δήμο υπάρχουν συλλογικότητες, πρωτοβουλίες, κινήσεις, εθελοντικά σωματεία, μια πολύμορφη κοινωνική δραστηριότητα. Ένας άλλος κόσμος, ξεχωριστός από αυτόν της δημαρχίας. Αυτοί οι δύο κόσμοι δεν διασταυρώνονται πουθενά, ίσως μόνο όταν ο Δήμος δίνει κάποια αίθουσα ή κάποια οικονομική ενίσχυση. Οι μεν είναι εξουσία, οι άλλοι κοινωνία. Θα γεφυρωθεί ποτέ αυτή η διαφορά; Τέτοιο περιεχόμενο δίνουμε στη δημοκρατία. Η δημοκρατία δεν είναι αποξηραμένοι κανόνες, έχει προαπαιτούμενα, που πρέπει να αναδειχθούν και να καλλιεργηθούν. Τα οποία όμως έχουν και αντιδιαστολές. Έχουν απέναντι τους τη στενοκομματική λογική που μεταφέρει αυτούσια στο προάστιο την αθλιότητα του κεντρικού πολιτικού σκηνικού. Η οποία βαφτίζει ως πεμπτουσία της δημοκρατίας τις ξεπεσμένες συνεδριάσεις με τις κοκορομαχίες στο δημοτικό συμβούλιο. Το ξαναλέμε: Στην παρακμή της δημοκρατίας απάντηση δεν είναι μόνο ο αναγκαίος πολιτικός επαναπροσανατολισμός, χρειάζεται και θεσμική μεταστροφή μέσα από τη συμμετοχή. Χρειάζεται και πράξη. Αν οι δημοτικοί εκπρόσωποι μπορούσαν να εγκαταλείψουν για μια στιγμή την εργολαβική αντίληψη, δηλαδή την αντίληψη σύμφωνα με την οποία τα υλικά αντικείμενα έχουν διαρκώς προτεραιότητα έναντι του ανθρώπου αντί να τον υπηρετούν, θα έρχονταν αντιμέτωποι και με το κοινωνικό πρόβλημα, και θα καταλάβαιναν ότι συνολικά το κοινωνικό πρόβλημα αφορά, είναι και στην αρμοδιότητά τους και στη δυνατότητά τους.
Η μέριμνα για τους νέους είναι κεντρικό ζήτημα του Δήμου, ο οποίος πρέπει να στείλει το μήνυμα ότι θέλει τους νέους εδώ. Να διαμορφώνουν την καθημερινότητά τους στο προάστιο και να του δίνουν άλλη πνοή με τη ζωντάνια τους
Επειγόντως μια νέα κοινωνικοποίηση
[…] Χρειαζόμαστε επειγόντως μια νέα κοινωνικοποίηση, η οποία διακυβεύεται αποφασιστικά στους τοπικούς χώρους και τους χώρους της καθημερινότητας. Χρειαζόμαστε μια άλλη κοινωνικοποίηση με δημοκρατία και πολιτισμό. Πίσω από το μονοσήμαντο των κοινωνικών αιτημάτων κρύβονται άνθρωποι που θέτουν τα συνολικότερα και τα σημαντικότερα. Μπορεί η φωνή τους να μην είναι τόσο δυνατή και καθαρή, όμως ένας δήμαρχος πρέπει να ξέρει να διαβάζει. Να αντιλαμβάνεται ότι αυτά είναι κατεξοχήν δική του αρμοδιότητα. Έτσι, για παράδειγμα, πίσω από ένα αίτημα για παιδικές χαρές, υπάρχουν μητέρες που χρειάζονται γειτονιά για να αναπνεύσουν και να επικοινωνήσουν. Πίσω από τους γονείς που συσπειρώνονται στους αθλητικούς συλλόγους των παιδιών, υπάρχει το αίτημα ενός αυθεντικού τρόπου ζωής με άθληση και ευεξία. Πίσω από τους συλλόγους γονέων στα Γυμνάσια, δεν υπάρχει μόνο η πλαισίωση των παιδιών, προβάλει και η αγωνία για Παιδεία, συνδεμένη με την προοπτική του τόπου. Πίσω από τους συλλόγους Κρητών, Ηπειρωτών, Ποντίων, Αρκάδων κλπ δεν κρύβεται μόνον η διάσωση της εντοπιότητας, αλλά και η διάσωση του τρόπου μας, της ίδιας της συλλογικής ταυτότητας. Πίσω από τους αιμοδότες, τις ομάδες αλληλεγγύης των ειδικών μορφών ανθρωπιάς, αναδεικνύεται το ζήτημα της προσφοράς και το μεγάλο μήνυμα, πως χρειάζεται ανθρώπινη ανάλωση για να κρατηθεί η ζωή. Άραγε, δεν μπορούμε να βρούμε έναν δρόμο, ώστε αυτής της ποιότητας η στάση να διοχετευτεί στο σύνολο της τοπικής μας κοινωνίας; Αν το καταφέρναμε, τότε αυτή θα ήταν μια Άλλη Πόλη. Μια Πόλη με προοπτική. Ας την κρατήσουμε σαν οδηγό στη σκέψη και στη φαντασία μας.
Ανάδειξη του δημόσιου χώρου
Βασική μέριμνα του Δήμου είναι η διαμόρφωση, η ανάδειξη του δημόσιου χώρου. Η δημόσια ζωή, όπου παράγεται ο διάλογος, διακινούνται ιδέες, κατοχυρώνονται ήθη, σαν αντίβαρο στην εξατομίκευση και την απομόνωση. Δημόσιος χώρος, ώστε να πάψει η κοινωνία να είναι ασώματη. Βασική μέριμνα του Δήμου είναι επίσης, η ανάδειξη της τοπικότητας, που είναι θεμελιώδης στη ζωή του ανθρώπου. Οι κοινές αφετηρίες, η στοιχειοθέτηση ενός μικρόκοσμου, συγκροτούν και υποβαστάζουν πραγματικές κοινωνικές σχέσεις. Δεν θέλουμε τα Βριλήσσια ένα ξενοδοχείου ύπνου. Έναν σταθμό σε μια αλυσίδα προορισμών, κάτι σαν αίθουσα αεροδρομίου. Μια πόλη απρόσωπη, που περπατάς και δεν γνωρίζεις κανέναν. Όπου δεν έχεις παρουσία και λόγο. Αλλαγή υποδείγματος, είναι η πρόταση που καταθέτουμε. Η οποία δεν τίθεται στενά αντιπολιτευτικά. Τίθεται σαν διέξοδος και ανάσα για την πόλη μας. Δεν είναι ανέφικτη και απραγματοποίητη. Στην αυτοδιοίκηση η απόσταση που έχει να διανυθεί από τον δημότη μέχρι το πεδίο των αποφάσεων, είναι πολύ μικρή. Μάλιστα στα Βριλήσσια, έναν Δήμο που έχει το προνόμιο να εξαιρεθεί ουσιαστικά από τον «Καλλικράτη», παίζεται ένα γενικότερο στοίχημα που αφορά όλη την αυτοδιοίκηση. Να δείξουμε δηλαδή, ότι σε έναν μικρό Δήμο – και όχι σε συνενώσεις μεγάλων, η ζωή μπορεί να οργανωθεί καλύτερα. Η πενταετία που πέρασε στα Βριλήσσια, είχε πολλές υποσχέσεις σαν αυτές που ξανακούγονται τώρα. Αλλά στην πράξη η ζωή των δημοτών δεν βελτιώθηκε. Τώρα οι πολιτευτές συνεχίζουν από εκεί που το είχαν αφήσει. Στην εποχή που η εικόνα έχει αντικαταστήσει το λόγο, η παροχολογία δίνει τη θέση της στις μακέτες. Καταιγισμός. Το νέο εξαγγέλλεται σε συνεχή ροή έγχρωμων διαγραμμάτων, το μέλλον είναι κιόλας εδώ, ευοίωνο. Παραγεμισμένο με ψηφιακή εξυπηρέτηση, πάρκα για σκύλους και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Ο δήμαρχος συνθηματολογεί ότι βλέπει τα Βριλήσσια, ψηλά, πολύ ψηλά. Και η αντιπολίτευση τον αντιπολιτεύεται, υποσχόμενη ακόμη περισσότερα. Ακόμη πιο ψηλά! Εδώ όμως υπάρχει μια κηλίδα. Τα ξεχαρβαλωμένα παγκάκια, εδώ στην πλατεία και παντού, οι δρόμοι και τα ασυντήρητα πεζοδρόμια, η αίθουσα του ΤΥΠΕΤ και οι παιδικές χαρές, όλα παρατημένα, η βούρτσα του οδοκαθαρισμού που έχει να βγει δύο χρόνια. Ακόμα και τα δέντρα είναι αφρόντιστα. Οι υποδομές χρειάζονται συντήρηση. Και η συντήρηση κοστίζει. Χρειάζεται επίσης προσωπικό και οργάνωση. Αλλά από την άλλη, η συντήρηση είναι αθέατη, δεν φέρνει ψήφους. […]
Χρειάζεται άποψη και σχέδιο
Και ενώ έτσι έχει το πράγμα, ξαφνικά, μέσα στις εκλογές, μας προέκυψαν εκατομμύρια! Οι συστημικές παρατάξεις, 3 πρόσωπα σε έναν ρόλο, εκτίμησαν στα προγράμματά τους, ότι στα μας αναλογούν έργα 100 εκατομμυρίων. Υπάρχουν λέει αστείρευτα ευρωπαϊκά προγράμματα για κάθε γούστο. Τα οποία προεξοφλήθηκαν και επενδύθηκαν κιόλας! Άσχετα αν το Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου, που οι ίδιοι ψηφίζουν, είναι της τάξης των 3 εκατομμυρίων το χρόνο, άρα περίπου 15 εκατομμύρια την πενταετία. Τα 15 στον Δήμο, έγιναν 100 στο μπαλκόνι. Τα 25 από αυτά, στη γειτονιά σου, δίπλα από την πόρτα σου. Κάποιοι μπορεί να βάζουνε τα γέλια, κάποιοι άλλοι να εξοργίζονται. Πλην όμως πίσω από όλα αυτά, φιλοτεχνούνται οδυνηρές εκπλήξεις. Επιχειρούν να επαναφέρουν το «λεφτά υπάρχουν». Για να ξυπνήσει η βουλιμία και ο εκμαυλισμός. Ώστε να παραμεριστεί η αίσθηση των προτεραιοτήτων, η ανάγκη των κριτηρίων και της ποιότητας. Τα 100 είναι το δόλωμα. Ώστε να φτιαχτεί κλίμα έργων. Τάχα απαραίτητων και προαποφασισμένων. Στην πραγματικότητα ο στόχος είναι οι τελευταίοι ελεύθεροι χώροι που έχει ο Δήμος. Να «αξιοποιηθούν» άμεσα, με τρόπο που να φαίνεται ότι επωφελούνται όλοι. Και όταν κάποια στιγμή αποδειχτεί ότι δεν έχουμε κονδύλια, τότε θα προκριθεί η αντιπαροχή. Ή κάποια παραλλαγή της. 50-50. Εμείς το οικόπεδο, οι εργολάβοι την κατασκευή. Μια νέα, αναβαθμισμένη συμμαχία με τη διαπλοκή αναδύεται και συζητιέται ανοιχτά. Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, τα έργα χρειάζονται. Έχουμε προτείνει κιόλας κάποια. Αλλά χρειάζονται και αξιολογήσεις. Διότι, ας μην ξεχνάμε, έργα μας έφεραν ως εδώ κι έκαναν την Αθήνα αβίωτη. Έργα σκοπιμότητας και αδήλωτων συμφερόντων κλπ. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι θα είμαστε πάντα μπροστά σε δύσκολες επιλογές. Ανάμεσα, από τη μια, στη διάσωση των ελεύθερων χώρων, που συνιστούν υποθήκες αναπνοής και πράσινου, και από την άλλη, μπροστά στις αυξανόμενες ανάγκες στέγασης διαφόρων κοινωνικών και αθλητικών δραστηριοτήτων. Οι αποφάσεις δεν μπορεί να λαμβάνονται υπό την πίεση συμφερόντων και της αισθητικής και των επιλογών των εργολάβων. Ούτε και μέσα από το τράβα ο ένας από δω, τράβα ο άλλος από εκεί. Αυτά χρειάζονται άποψη και σχέδιο για την πόλη, που να ενσωματώνουν πολύπλευρες τεχνικές γνώσεις, (έγκυρες, όχι προ-οικονομημένες) και μια διαδικασία συζήτησης δημόσια και ανοιχτή. Και επειδή μιλάμε για έργα, υπενθυμίζουμε την πρότασή μας να δοθεί προτεραιότητα στην κατασκευή ενός σύγχρονου αναγνωστήριου για την νεολαία, μάλιστα, στον δημοτικό χώρο στην είσοδο των Άνω Βριλησσίων, αξιοποιώντας και τις ξεχασμένες μελέτες της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου. Η μέριμνα για τους νέους είναι κεντρικό ζήτημα του Δήμου, ο οποίος πρέπει να στείλει το μήνυμα ότι θέλει τους νέους εδώ. Να διαμορφώνουν την καθημερινότητά τους στο προάστιο και να του δίνουν άλλη πνοή με τη ζωντάνια τους. Κάτι τέτοιο θα ευνοούσε και την γειτονιά των Άνω Βριλησσίων, που παραμένει η πιο αδικημένη, απομονωμένη και ξεκομμένη από την υπόλοιπη πόλη.
Παλεύουμε για απόψεις και αντιλήψεις
Αγαπητοί φίλοι, Αυτές είναι ημέρες αγώνα, όχι ψηφοθηρίας. Παλεύουμε για απόψεις και αντιλήψεις. Στέλνουμε το μήνυμα ενός άλλου υποδείγματος, της ανάγκης ενός νέου τοπίου στον Δήμο. Γνωρίζουμε βέβαια, πως όταν ένα αίτημα διατυπωθεί, ακόμη και όταν οι αυταπάτες εγκαταλείπονται, δεν έρχεται αυτόματα και η λύση. Πρέπει να συντελεστεί ακόμη μια μετατόπιση, από το πεδίο της απόρριψης και της δίκαιης καταγγελίας, στο πεδίο των απαντήσεων και των αληθινών προοπτικών. Εδώ βρισκόμαστε. Αλλά οι απαντήσεις δεν είναι επινόηση. Είναι κατάκτηση. Που πάντα μας υπερβαίνει. Αλλά είμαστε αισιόδοξοι! Ο κόσμος, μας δείχνει διαρκώς ότι κρατάει αποστάσεις απέναντι σε ιδιοτελή καλέσματα και υποκειμενισμούς. Ότι δεν είναι του καναπέ, όπως λένε. Το βλέπουμε στην Εύβοια, στη Θεσσαλία, στις φωτιές, παντού, οι άνθρωποι κρατούν ψηλά την αλληλοβοήθεια. Και αυτό είναι στοιχείο μιας άλλης προοπτικής. Και μάλιστα στοιχείο που γεννιέται και συντελείται ολόφωτο μπροστά στα μάτια μας. Είναι η παρουσία των ανθρώπων που παράγει συγκινήσεις και αποτελέσματα, όχι τα έργα και οι αναθέσεις. Είμαστε αισιόδοξοι, γιατί όλα όσα κάνουμε περνάνε μέσα από τον πολιτισμό. Όχι γιατί θέλουμε να μετατρέψουμε την πολιτική σε αισθητική. Αλλά γιατί ο πολιτισμός σε κάνει να αναζητάς πάντα το καλλίτερο. Πολλοί ρωτούν, «Πώς μπορείτε και ασχολείστε ακόμα;», πώς αντέχετε μετά από τόσες εκδηλώσεις, εκατοντάδες κινηματογραφικές προβολές, σεμινάρια, βιβλιοπαρουσιάσεις. Μετά από τόσες πρωτοβουλίες, κινητοποιήσεις, δραστηριότητες… Πώς αντέχετε την τόσο αποκαρδιωτική κατάσταση στο δημοτικό συμβούλιο; Σ’ αυτά τα ερωτήματα, δεν έχουμε ακριβώς κάποια απάντηση. Μπορούμε όμως να σας πούμε, ότι εδώ και 20 χρόνια έχουμε συνδέσει τη ζωή μας με τις τύχες της πόλης. Η συνθήκη αυτή έχει γίνει ο κόσμος μας. Μ’ αυτόν τον τρόπο, ησυχάζουμε, και ησυχία δεν βρίσκουμε. Μπορούμε να σας πούμε, ότι έτσι βιώνουμε το πρώιμο, το ασχηματοποίητο, τα κύματα αντίστασης, τη θέρμη της αλληλεγγύης. Ότι συνεχίζουμε να ασχολούμαστε, επειδή πετυχαίνουμε πράγματα. Ή γιατί καμιά φορά, όπως λέει ο ποιητής, Φτάνει μια ιδέα να στο πει, μια ιδέα να στο προστάξει! Συνεχίζουμε, αλλά όχι χωρίς εσάς. Γιατί χωρίς εσάς δεν γίνεται!
