Εικόνα διάλυσης στον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας
του Γιώργου Θεοδωρόπουλου*
Πολιτική Προστασία θεωρείται ο σχεδιασμός και η οργάνωση της πολιτείας με την ευρύτερη έννοια (κράτος-περιφέρεια-δήμοι), για να ανταποκριθεί σε περίπτωση έκτακτων και αιφνίδιων φυσικών φαινομένων ή άλλων περιστατικών, ώστε να προστατεύσει τη ζωή και την περιουσία του κοινωνικού συνόλου και τις υποδομές της χώρας. Πρόκειται για μια ζωτική και διαρκή ανάγκη ανάλογη με την Παιδεία, Υγεία, πρόσβαση στα δημόσια αγαθά. Τις τελευταίες δεκαετίες του ακραίου νεοφιλελευθερισμού και με αποκορύφωμα τα μαύρα μνημονιακά χρόνια που ζούμε, η Πολιτική Προστασία έχει υποβαθμιστεί και σταδιακά εκχωρείται στον ιδιωτικό τομέα ή σε εθελοντές.
Συνηθισμένα και αναμενόμενα φυσικά φαινόμενα (βροχές, χιόνια) χαρακτηρίζονται ως «ακραία» για να καλυφθούν οι ακραίες ανεπάρκειες της πολιτείας. Οι ανεπάρκειες και η υποβάθμιση φτάνουν σε τέτοιο βαθμό, που πολλές φορές να αφήνεται η λύση των προβλημάτων στην «καλή μας τύχη» και στη «βοήθεια του Θεού».
Πέρυσι, με τραγικό τρόπο ζήσαμε στην Κεντρική Μακεδονία τις συνέπειες της πλήρους αποδιοργάνωσης της Πολιτικής Προστασίας από τις πλημμύρες, που κόστισαν σε ανθρώπινες ζωές και δημιούργησαν εκτεταμένες ζημιές οι οποίες δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί. Η κυβέρνηση για την αποκατάσταση των ζημιών από τις πλημμύρες, έδωσε τον Δεκέμβριο 2014 με έκτακτη επιχορήγηση, το ποσό των 10 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά η Διοίκηση της περιφέρειας, με μια σειρά αστοχιών, εκτέλεσε μόνο τα 2 από τα 34 έργα αποκατάστασης, με συνέπεια η Κ. Μακεδονία να βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Εδώ και 20 ημέρες ζούμε, στην Κ. Μακεδονία, ένα δεύτερο φιάσκο. Λίγα εκατοστά χιονιού, ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας ήταν ικανά να φέρουν στην επιφάνεια τις χρονίζουσες ανεπάρκειες στον κρίσιμο τομέα της Πολιτικής Προστασίας. Αυτήν τη φορά όμως αποκάλυψαν και το ξεχαρβάλωμα της Διοίκησης του περιφερειάρχη Απ. Τζιτζικώστα.
Μέσα σε διάστημα λιγότερο από 20 ημέρες ο κ. περιφερειάρχης, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των αναμενόμενων και μικρής κλίμακας χιονοπτώσεων, επικαλέστηκε «απρόβλεπτο γεγονός» και «επιτακτική επείγουσα ανάγκη», ώστε με απευθείας αναθέσεις να εκχωρήσει το έργο του αποχιονισμού και της αντιμετώπισης του παγετού σε εργοληπτικές εταιρείες.
Για το πρώτο κύμα της κακοκαιρίας κήρυξε, από 31/12/2015 και έως 10/1/2016, σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης τις Π.Ε. Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Πιερίας και Σερρών. Aφού έληξε η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, βρέθηκε πάλι αιφνιδιασμένος από τη μικρή και αναμενόμενη χιονόπτωση της περασμένης Δευτέρας εκδίδοντας νέα απόφαση στις 17/1/2016 και μέχρι πέρας των φαινομένων, για νέες αναθέσεις. Η κατάσταση στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης το πρωινό της Δευτέρας, με αποκορύφωμα την περιφερειακή οδό, ήταν τραγική και έδινε την εικόνα διάλυσης του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας.
Την Τετάρτη, ο κ. Τζιτζικώστας «καρατόμησε» τον προϊστάμενο της Πολιτικής Προστασίας κ. Γ. Μπαρμπαρούση. Καρατόμηση που είχε προαναγγελθεί -με αυτήν ακριβώς τη λέξη- τηλεοπτικά μέσω της ΕΡΤ3 από την αντιπεριφερειάρχη κ. Πατουλίδου.
Ποια είναι, όμως, η αλήθεια;
Η αλήθεια είναι ότι η Διοίκηση της περιφέρειας δεν έχει ολοκληρώσει κανέναν διαγωνισμό για τη μίσθωση μηχανημάτων και την προμήθεια αλατιού.
Τα μηχανήματα της περιφέρειας είναι ασυντήρητα, χωρίς ανταλλακτικά και χωρίς χειριστές. Η αναλογία μηχανημάτων προς χειριστές είναι 10 προς 1.
Τα μηχανήματα δεν έχουν καύσιμα, γιατί οι διαγωνισμοί για την προμήθεια των καυσίμων κίνησης δεν έχουν ολοκληρωθεί.
Η υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας έχει μόνο 2 υπαλλήλους και έναν αναπληρωτή προϊστάμενο, με έδρα την Βέροια.
Η συνεργασία των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και ο συντονισμός τους είναι -στην καλύτερη περίπτωση- στον «αυτόματο πιλότο». Φαινόμενα αλληλοσυγκρουόμενων καπετανάτων (σε επίπεδο υψηλών υπηρεσιακών παραγόντων), υπό την ανοχή ή την αδυναμία παρέμβασης της Διοίκησης, επιδεινώνουν την κατάσταση.
Η Ριζοσπαστική Αριστερή Ενότητα σε δελτίο Τύπου που εξέδωσε με τίτλο «Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Διοίκηση Τζιτζικώστα», επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι: «Η Πολιτική Προστασία είναι ζωτική και διαρκής ανάγκη και δεν αντιμετωπίζεται με επικλίσεις αιφνίδιων γεγονότων. Η ανάγκη στελέχωσης της Πολιτικής Προστασίας με προσωπικό και μέσα είναι επιτακτική. Δυστυχώς όμως, μέχρι σήμερα, η κεντρική Διοίκηση και οι Περιφέρειες έχουν επιλέξει να την εκχωρήσουν στους ιδιώτες εργολάβους και τους εθελοντές».
Αν επιχειρήσουμε να δούμε -σε επίπεδο χώρας πλέον- και τι άλλο είναι κρυμμένο κάτω από το χαλί, θα διαπιστώσουμε ότι αντίστοιχες και ίσως πιο οδυνηρές ανεπάρκειες υπάρχουν και στα σχέδια διαχείρισης των συνεπειών από σεισμούς, μεγάλα βιομηχανικά ατυχήματα κ.λπ.
Υπενθυμίζουμε ότι ένα σημαντικό κομμάτι της Πολιτικής Προστασίας που είναι ο αποχιονισμός των μεγάλων αυτοκινητόδρομων, είναι ευθύνη και υποχρέωση των εταιριών που έχουν τη διαχείρισή τους. Είναι σε όλους γνωστό ότι λίγα εκατοστά χιονιού στην ΠΑΘΕ, είναι ικανά να αποδιοργανώσουν ολόκληρη τη χώρα, γιατί οι εθνικοί μεγαλοεργολάβοι δεν έχουν τη στοιχειώδη κοινωνική ευθύνη να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει.
Το βάθεμα της μνημονιακής πολιτικής θα υποβαθμίσει περισσότερο την Πολιτική Προστασία σε σημείο που η χώρα πέρα από τους τεράστιους κινδύνους που την περικυκλώνουν, να κινδυνεύει και από τα συνήθη φυσικά φαινόμενα.
* Ο Γιώργος Θεοδωρόπουλος, είναι Περιφερειακός Σύμβουλος Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, με τη Ριζοσπαστική Αριστερή Ενότητα
