του Ηρόστρατου
Documenta 14: Το LIDL του Πολιτισμού;
Μας την φέραν οι βάρβαροι
μας πλακώσαν με δώρα
με χαντρούλες πολύχρωμες
και κουτιά κόκα κόλα
Μας την φέραν οι βάρβαροι
μας φλομώσαν στο ψέμα
μας τρελάναν στα πέναλτι
και δεν έχουμε τέρμα
Τζίμης Πανούσης, Αχ Ευρώπη
Περπατούσα στην Πλατεία Συντάγματος. Εκεί που κάποτε συγκεντρωνόμασταν διαμαρτυρόμενοι, συζητούσαμε, ζυμωνόμαστε, διαδηλώναμε, ελπίζαμε, είδα απλωμένα σακιά κι ανθρώπους να τα ράβουν μεταξύ τους. Ρώτησα μια κοπέλα που έραβε προσηλωμένη τι ακριβώς κάνει. Δεν ήξερε να μου πει και με παρέπεμψε σε μια υπεύθυνη με καρτελίτσα που μου εξήγησε πως πρόκειται για μια καλλιτεχνική διαμαρτυρία.
«Ο καλλιτέχνης από την Γκάνα Ibrahim Mahama χρησιμοποιεί τσουβάλια από γιούτα για να δημιουργήσει ένα έργο που θα λειτουργεί ως αλληγορία για τον τεράστιο όγκο πολιτικής δράσης που “επιτελέστηκε” επί της πλατείας», διάβασα αλλού (Lifo)
Επρόκειτο για μια δράση στο πλαίσιο της Documenta 14…
Διαβάζοντας σκόρπια για τις δράσεις της συγκεκριμένης καλλιτεχνικής διοργάνωσης έχω ενοχληθεί αφάνταστα από την αμετροέπεια που τη διακρίνει. Κι έχω ενοχληθεί που θαμπωνόμαστε από κάθε είδους γελοιότητα που βαφτίζεται «καλλιτεχνική δράση» έτσι που αν τη σατιρίσεις ή την κριτικάρεις να μοιάζεις αστοιχείωτος και οπισθοδρομικός.
Όλη αυτή η «απόβαση στην Αθήνα» διάβαζα πως στηρίζεται σε μια γενναία οικονομική βάση 70 εκατομμυρίων ευρώ (!)
Και φαίνεται πως ήρθαν για να μείνουν…
Ο γιγαντισμός στον πολιτισμό κατά την ταπεινή μου γνώμη αντιστρατεύεται την πραγματική πολιτιστική δημιουργία.
Αδυνατώ να κατανοήσω γιατί π.χ. μια καβαλαρία με πόνυ γύρω από την Ακρόπολη είναι «πολιτισμός»
Αδυνατώ να κατανοήσω γιατί δίνουμε γη και ύδωρ και θαμπωνόμαστε ως ιθαγενείς που τους προσφέρουν χάντρες και καθρεφτάκια.
Αν βάλουμε δίπλα-δίπλα τη «Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση», το «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» και την Documenta, θα διαπιστώσουμε ότι σταδιακά όλος ο πολιτισμός της χώρας θα τείνει να ελέγχεται από ελάχιστους υδροκέφαλους οργανισμούς, όπου το εναλλακτικό δεν έχει καμία θέση εκτός αν υπογράψει την ενσωμάτωσή του.
Όλα τα μικρά και ταπεινά θα εξαφανίζονται από τους μεγάλους οργανισμούς που θα ελέγχουν τα πάντα διαθέτοντας εκατομμύρια επί εκατομμυρίων.
Όσοι πολιτιστικοί φορείς προσπαθούν να σταθούν στα δικά τους πόδια έχουν πια να αντιμετωπίσουν έναν ανελέητο ανταγωνισμό που οδηγεί στην υποταγή ή στην εξαφάνιση.
Η Documenta 14 φοβάμαι πως θα λειτουργήσει ως το LIDL του πολιτισμού. Η ίδια λογική υπάρχει πίσω από το σουπερμάρκετ και τον πολιτισμό που πρεσβεύουν τέτοιου είδους διοργανώσεις.
Ας μη στεκόμαστε σε λόγια και βαρύγδουπες δηλώσεις. Υποτίθεται πως ήρθαν να μάθουν από την Αθήνα, αλλά μόνο μαθήματα δίνουν.
«…η φετινή διοργάνωση εξακολουθεί να πατάει πάνω σ’ ένα κλισέ, από το οποίο στην πραγματικότητα θέλει να επωφεληθεί η γερμανική Documenta και όχι μόνο σε καλλιτεχνικό επίπεδο. Το κλισέ αυτό δεν είναι άλλο από την στερεοτυπική προβολή της ρημαγμένης Ελλάδας της κρίσης», γράφει το Spiegel.
Θα γυρίσω την πλάτη μου σε αυτό το μέλλον που στήνεται για τον πολιτισμό κι ας …χάσω!
Αξίζει να διαβάσετε μια πλήρη ανάλυση για το θέμα από τη Βασιλίκα Σαριλάκη στο tvxs.gr
Ποίηση ως αντίδοτο
Απέναντι στον γιγαντισμό απαντά η ποίηση. Που τη διαβάζουν λίγοι πια.
Θα πρότεινα αντί να τρέχετε ως ιθαγενείς σε ψευδεπίγραφα events δήθεν πολιτικής διαμαρτυρίας κι αντί να καταθέσετε τον οβολό σας στην Documenta, να επισκεφθείτε το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς και να διαβάσετε ποίηση. Όπως αυτή της Ελένης Λιντζαροπούλου στην «Εποχή των λέξεων» (Εκδόσεις των Φίλων)
Και να διαβάσετε στίχους όπως αυτοί:
Καμιά φορά γερνάνε κι οι λέξεις
σαν τους ανθρώπους
σε μοναχικά παγκάκια
Δίπλα δίπλα
αναίτια από χρόνια
επαναλαμβανόμενες
…..
Γιατί χάθηκε η πνοή
που τις όπλιζε και τις ακόνιζε
και τις λείαινε
κι όμως εσύ επιμένεις να γράφεις
Ή όπως αυτοί:
Ανθίζουν λουλούδια
στα ρείθρα
και δεν μπορεί
να γεννηθεί
μια αλήθεια
στον άνεμο;
