Ένα από τα βασικά αιτήματα που θα μπορούσε να είχε διατυπώσει -αν όχι απαιτήσει- ένας πρωθυπουργός από τις κορυφαίες εμπορικές εταιρίες θα ήταν η συνδρομή τους στη μείωση των τιμών λιανικής.
Από ποιους, ωστόσο, να το ζητούσε αυτό ο Αντ. Σαμαράς; Από τους πρωταγωνιστές των καρτέλ; Οι περισσότερες από τις συμμετέχουσες στη… Συνάντηση Κορυφής, έχουν απασχολήσει κατ’ επανάληψη την Επιτροπή Ανταγωνισμού για τη εμπλοκή τους σε καρτέλ, για τη χειραγώγηση της αγοράς, όσο και για ενδοομιλικές συναλλαγές. Μερικές έχουν απασχολήσει και τα διεθνή ΜΜΕ, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι επί χρόνια συνεχείς καταγγελίες με ατράνταχτες αποδείξεις δεν έχουν οδηγήσει σε καταδικαστικά πορίσματα. Να σημειωθεί δε ότι αρκετές από αυτές τα τελευταία χρόνια έχουν κυριολεκτικά εφαρμόσει κάθε είδους αντεργατική ρύθμιση που μπορούσαν να αξιοποιήσουν, συμπιέζοντας σε ασφυκτικά όρια το εργατικό κόστος. Ποιοι είναι όμως οι παρακαθήμενοι του πρωθυπουργού; Ας δούμε μερικά παραδείγματα που κάνουν πιο κατανοητό τι εννοεί η κυβέρνηση όταν μιλά για επιχειρηματικότητα.
Cosco: Αποτελεί τον καλύτερο συνομιλητή της τροϊκανής κυβέρνησης, έχοντας λάβει το φιλέτο του Λιμένα Πειραιά, έχοντας πιέσει να ολοκληρωθούν δημόσια έργα προς εξυπηρέτηση των επιχειρηματικών συμφερόντων της και με το όνομά της να εμπλέκεται σε όλες τις σχεδιαζόμενες παραχωρήσεις που τις έχουν βαφτίσει «αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας». Την ίδια στιγμή οι καταγγελίες για τις συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα που χρησιμοποιεί, φτάνουν βροχή από εγχώριες και διεθνείς ομοσπονδίες εργαζομένων.
Αθηναϊκή Ζυθοποιία: Από το 2006 χρονολογείται η ιστορία της εταιρίας στο λεγόμενο «καρτέλ της μπίρας», με αλλεπάλληλες κατηγορίες από μικρότερες ανταγωνίστριες για μονοπώληση της αγοράς. Η εταιρία ελέγχει πάνω από το 80% της ελληνικής αγοράς, έχοντας απασχολήσει και την Επιτροπή Ανταγωνισμού, για τις πρακτικές που ακολουθεί.
Ελαΐς-Unilever: Εξαιρετικά προβεβλημένη από τα ΜΜΕ, αφού τα «μπουκώνει» με διαφημιστικά πακέτα. Η ελληνική Ελαΐς, ανακατεμένη και αυτή στο παιχνίδι του τυποποιημένου ελαιόλαδου, πλέον ανήκει στο πολυεθνικό γκρουπ της Unilever. Στη χώρα μας η τιμή λιανικής του ελαιόλαδου έχει ανέβει κατά 7-11% την τελευταία διετία, ενώ η τιμή παραγωγού συνεχώς πέφτει – πώς να μην καλοπερνούν οι σχετικές επιχειρήσεις;… Τα παπαγαλάκια του Τύπου θριαμβολογούν επειδή θα παράγει στην Ελλάδα 110 κωδικούς προϊόντων – που όμως θα δίνονται outsourcing σε τρίτους (ήδη λειτουργούσες επιχειρήσεις), χωρίς πρακτικά να δημιουργείται επιπλέον όφελος στην απασχόληση.
Procter & Gamble: Στα 211,1 εκατ. ευρώ ανερχόταν το πρόστιμο που κλήθηκε να πληρώσει η πολυεθνική που μονοπωλεί τα προϊόντα καθαρισμού πέρυσι, για εναρμονισμένες πρακτικές στον καθορισμό των τιμών των απορρυπαντικών σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Το πρόστιμο επιβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πολύκροτη πλέον υπόθεση του πανευρωπαϊκού καρτέλ απορρυπαντικών, στο οποίο σημειωτέον ενεπλάκη και η προαναφερθείσα Unilever, που επίσης πλήρωσε πρόστιμο 104 εκατ. ευρώ.
Tasty Foods-PepsiCo: Αναγκάστηκε να πληρώσει πρόστιμο 16,177 εκατ. ευρώ, που της επέβαλε η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού, ύστερα από καταγγελίες της ανταγωνίστριας«ΤΣΑΚΙΡΗΣ ΑΒΕΕ Βιομηχανία Τροφίμων-Σνακs» για παραβάσεις των άρθρων 1 και 2 του ν.703/77, καθώς και των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ στην αγορά των αλμυρών σνακς. Η καταγγελλόμενη φέρεται να χρησιμοποίησε ποικίλες πρακτικές για μεγάλη χρονική περίοδο (από το 2000 έως τουλάχιστον και το 2008), οι οποίες δέσμευαν τις εμπορικές επιχειρήσεις έναντι των ανταγωνιστών της, ή όριζαν την κατάληψη όλου του διαθέσιμου χώρου στα μικρά σημεία πώλησης γι’ αυτήν έναντι των ανταγωνιστών.
Lafarge-AΓΕΤ Ηρακλής: Είναι ερωτηματικό το πώς εννοούν στην κυβέρνηση την έννοια της «επένδυσης», αλλά οι Γάλλοι της Lafarge, μάλλον γδύνουν την ΑΓΕΤ, έχοντας αφαιμάξει τα κεφάλαιά της μέσα σε ένα χρόνο, βγάζοντάς τα κατά σύστημα, αφορολόγητα στο εξωτερικό. Οι Γάλλοι, μόνο στις αρχές του έτους «εξήγαγαν» 62 εκατ. ευρώ από την ΑΓΕΤ σε άλλες δραστηριότητές τους στο εξωτερικό, «στεγνώνοντας» την πάλαι πότε ηγέτιδα στο χώρο των τσιμέντων.
Specifar: Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία εξαγοράστηκε προ διετίας από την αμερικανική πολυεθνική Watson Pharmaceuticals Inc, αντί 440 εκατ. ευρώ., με σκοπό προφανώς να αποτελέσει τον εν Ελλάδι βραχίονά της για εξάπλωση των παραγόμενων από την ίδια γενόσημων φαρμάκων. Η «μητέρα» εταιρία είναι μεταξύ των 5 διεθνών κολοσσών της φαρμακοβιομηχανίας και έχει εμπλακεί σε υποθέσεις εναρμονισμένων πρακτικών για τη χρήση των φαρμάκων της έναντι άλλων. Αν σκεφτεί κανείς τι αλλαγές φέρνει στο χώρο της υγείας και του φαρμάκου το Μνημόνιο, εύκολα αντιλαμβάνεται γιατί παραβρέθηκαν στη συνάντηση δύο –μάλιστα- φαρμακοβιομηχανίες ξένων συμφερόντων.
Novartis: Εταιρία ηγέτης στο χώρο του φαρμάκου παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα, αποτελεί έναν από τους βασικούς προμηθευτές φαρμάκων τόσο των δημόσιων νοσοκομείων όσο και των φαρμακείων. Παρά την πρόσκλησή της στο Μαξίμου μετά βαΐων και κλάδων, από το προηγούμενο καλοκαίρι έχει υιοθετήσει το ρόλο του… μπαμπούλα, εκβιάζοντας συστηματικά πως εάν δεν εξοφληθεί θα αποχωρήσει από την ελληνική αγορά.
Νestle Ελλάς: Έχει εμπλακεί στο σκάνδαλο για συνδεδεμένες πωλήσεις στην αγορά στιγμιαίου καφέ. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι η εταιρία που ουσιαστικά αποτελεί κυρίαρχο στην αγορά της, αρνείται να πουλήσει στιγμιαίο καφέ εάν ο έμπορος / αλυσίδα κ.λπ., δεν προμηθευτεί και άλλα προϊόντα της πολυεθνικής που αντιπροσωπεύει. Τη συγκεκριμένη πρακτική εφαρμόζουν χρόνια τώρα, εις βάρος των ανταγωνιστών τους, αλλά κυρίως του αγοραστικού κοινού, οι περισσότεροι από τους προχθεσινούς παρακαθήμενους του πρωθυπουργού.
Παπαστράτος-Philip Morris: Η προ ημερών ανακοίνωση της εταιρίας ότι μεταφέρει στην Ελλάδα μονάδα παραγωγής λεπτοκομμένου καπνού, κυριάρχησε στα ΜΜΕ, ως μια επένδυση που θα έχει «πολλαπλασιαστικό όφελος» για την Ελλάδα. Ελπίζουμε να μην εννοούν ότι η «επένδυση» αυτή θα έχει το ίδιο «όφελος» όπως η αντίστοιχη του 2008 (μεταφορά εργοστασίου στον Ασπρόπυργο) που αντί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, στοίχισε την απόλυση σε εκατοντάδες εργαζόμενους. Η πολυεθνική από το 2003 που ήρθε στην Ελλάδα, έχει προβεί κατά καιρούς σε επιθετικές αντεργατικές κινήσεις, κόβοντας -πολύ πριν από το Μνημόνιο- επιδόματα, πολυετίες και επιβάλλοντας διά της βίας ατομικές συμβάσεις στους εργαζόμενούς της.
Α-Β Βασιλόπουλος: Λίγες μέρες έχουν περάσει από τότε που «έσκασε η βόμβα» από την ίδια την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία ενέπλεκε την Α-Β Βασιλόπουλος, μέσω του μέλους του Δ.Σ. της Τρ. Κολλίντζα και παράλληλα διοικητή της Proton Bank, σε ένα περίεργο γαϊτανάκι ενδοομιλικών συναλλαγών. Μεταξύ άλλων, τα στοιχεία -που πλέον έχουν στη διάθεσή τους τόσο η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού, όσο και η Ιντερπόλ- κάνουν λόγο για διατήρηση αδικαιολόγητα υψηλών τιμών σε συνθήκες μειωμένης ζήτησης κι ενώ -τουλάχιστον το εργασιακό- κόστος των επιχειρήσεων έχει μειωθεί σημαντικά. Επισημαίνει αθέμιτες συμπράξεις (δημιουργία καρτέλ διαμόρφωσης των τιμών), κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, ενδοομιλικές συναλλαγές πολυεθνικών που ξεκινούν από τις μεγάλες αλυσίδες λιανεμπορίου -συμπεριλαμβανομένης και της ΑΒ- και φτάνουν έως την Deutsche Bank.
Vodafone: Η εταιρία που πρωταγωνίστησε στην υπόθεση των υποκλοπών, ακόμη και εις βάρος του τότε Έλληνα πρωθυπουργού. Μια ιστορία που άφησε πίσω ακόμη και έναν νεκρό. Μια ιστορία που επίσης «ξεχάστηκε» γρήγορα, με τη βοήθεια των χιλιάδων ευρώ που εισέρρευσαν στα ΜΜΕ μέσω διαφημίσεων. Η εταιρία εφαρμόζει κατά γράμμα το Μνημόνιο, έχοντας ξετινάξει τους εργαζομένους της, έχει εισβάλει σε δημόσιους διαγωνισμούς διαχειριζόμενη call centers, ενώ εκμεταλλεύεται και τηλεφωνική γραμμή για ραντεβού στον ΕΟΠΥΥ.
