Μετά από πρόσκληση της βασκικής οργάνωσης διεθνιστικής αλληλεγγύης Askapena (Απελευθέρωση), αντιπροσωπεία του Δρόμου και του Resistance Festival φιλοξενήθηκε στη Χώρα των Βάσκων – ανταποδίδοντας έτσι τις ετήσιες αποστολές μπριγάδων της Askapena στην Ελλάδα. Στόχος της επίσκεψης ήταν η απόκτηση εμπειριών σχετικά με τους αγώνες του βασκικού λαού για ανεξαρτησία, η ενημέρωση για τα πολιτικά και κοινωνικά κινήματα που δρουν στην περιοχή, καθώς και η πληροφόρηση για τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις στο ισπανικό κράτος. Στο κείμενο που ακολουθεί καταγράφονται τα βασικά σημεία της επίσκεψης και των δραστηριοτήτων της ελληνικής αντιπροσωπείας:
Μπιλμπάο
Η επίσκεψη στη Χώρα των Βάσκων ξεκίνησε με μια περιήγηση στην πόλη, κατά την οποία έγινε ενημέρωση για τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στην οικονομική και παραγωγική ζωή της, οι οποίες έχουν σημαντικό αντίκτυπο συνολικά στη ζωή των κατοίκων της. Οι πιο δραματικές αλλαγές αφορούν στο θέμα της στέγασης, αλλά και της διαρκώς αυξανόμενης ακρίβειας. Αυτά τα δύο θέματα συζητήθηκαν στον κοινωνικό χώρο Arrakala (Ρωγμή). Την επόμενη μέρα πραγματοποιήθηκε συνάντηση με μέλη του Δικτύου Εργαζομένων για την υπεράσπιση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας (OLAS), το οποίο δοκιμάζεται από τη στοχευμένη υποβάθμιση που προωθείται τόσο από την τοπική κυβέρνηση, όσο και από το ισπανικό κράτος, με απώτερο στόχο την ιδιωτικοποίησή του.
Ντονόστια
Επόμενος σταθμός ήταν η Ντονόστια, όπου η ελληνική αποστολή πήρε μέρος σε τοπική πορεία αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη με το μπλοκ της Askapena. Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με το συνδικάτο LAB (Πατριωτικές Εργατικές Επιτροπές), ένα από τα μεγαλύτερα της Χώρας της Βάσκων, με σημαντική και διαχρονική συνεισφορά στο κίνημα για ανεξαρτησία, όπως και με τη Φεμινιστική Συσπείρωση της Χώρας των Bάσκων (EHBF). Στη δεύτερη συνάντηση έγινε ενημέρωση σχετικά με τη μεγάλη γενική απεργία για την υπεράσπιση και ενίσχυση της Δημόσιας Πρόνοιας – ενός χώρου όπου η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων είναι γυναίκες. Πράγματι, η συγκεκριμένη απεργία σημείωσε μεγάλη επιτυχία, με συμμετοχή 1.500 εργατικών επιτροπών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, και κινητοποιήσεις σε 25 πόλεις της Χώρας των Βάσκων. Επιπλέον, τα μέλη της τοπικής Askapena οργάνωσαν για την ελληνική αποστολή έναν ιστορικό περίπατο στην πόλη της Ντονόστια, από το παλιό λιμάνι και το μνημείο του José María Zubía Cigarán, του ψαρά-λαϊκού ήρωα, ως το μνημείο των 4 μαρτύρων στον λόφο Urgull στην Παλιά Πόλη. Τέλος, έγινε επίσκεψη στον χώρο του Συλλόγου Γειτονιάς του Gros, της γειτονιάς που δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση από τον λεγόμενο «εξευγενισμό» (gentrification), τις αλλαγές χρήσης του αστικού χώρου και την πλήρη υπαγωγή της στην υποστήριξη του «γαστρονομικού τουρισμού». Ακολούθησε κινητοποίηση ενάντια στο κλείσιμο ενός δημοτικού κέντρου νεότητας, που σχεδιάζεται να μετατραπεί σε σχολή σεφ…
Γκαστέις
Η τελευταία μέρα της αποστολής είχε προορισμό την Γκαστέις, την ντε φάκτο πρωτεύουσα της Χώρας των Βάσκων. Η επίσκεψη ξεκίνησε με συνάντηση με παραγωγούς του ανεξάρτητου, αυτοδιαχειριζόμενου ραδιοφωνικού σταθμού Hala Bedi, ο οποίος εκπέμπει από το 1983 και στηρίζει ενεργά τόσο τον αγώνα για ανεξαρτησία όσο και τα κοινωνικά κινήματα της Χώρας των Βάσκων. Στη συνέχεια η αποστολή συμμετείχε στις εκδηλώσεις του μεγάλου φεστιβάλ για τα 100 χρόνια κατειλημμένων και αυτοδιαχειριζόμενων χώρων στην Γκαστέις, ξεκινώντας με ιστορικό περίπατο στην παλιά πόλη, περνώντας από σημεία που σημάδεψαν τους αγώνες της πόλης, και καταλήγοντας στο κατειλημμένο, από το 1988, κοινωνικό κέντρο. Από εκεί ξεκίνησε η πορεία του φεστιβάλ, με μεγάλη συμμετοχή από πολιτιστικούς συλλόγους και πολιτικές κινήσεις (Askapena, εργατικές, γυναικείες κ.ά. οργανώσεις), η οποία ολοκληρώθηκε στην κατειλημμένη, από το 2013, γειτονιά Errekaleor. Εκεί πραγματοποιήθηκαν πολιτιστικές και μουσικές εκδηλώσεις και δρώμενα.
Μέσω αμνηστίας η (οριακή) πλειοψηφία για τον Σάντσεθ
Μετά από μήνες διαπραγματεύσεων και συζητήσεων, ο επικεφαλής των σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ κατάφερε να συγκεντρώσει την απαραίτητη πλειοψηφία και να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, παραμένοντας έτσι στην πρωθυπουργία – κι αφήνοντας τη θεωρητικά «νικήτρια» των τελευταίων εκλογών ισπανική Δεξιά στον ρόλο της αντιπολίτευσης. Το «ισόπαλο» αποτέλεσμα των εκλογών του Ιουλίου* οδήγησε τον Σάντσεθ να αναζητήσει παντού συμμαχίες, πέραν της δεδομένης με το Sumar (Podemos, Ενωμένη Αριστερά, Πράσινοι κ.ά.). Η λύση δόθηκε τελικά από τα διάφορα αυτονομιστικά κόμματα των Βάσκων και των Καταλανών, που οι βουλευτές τους (27 συνολικά) έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης ή ανοχής στη συμμαχία PSOE και Sumar.
Ο πρώτος σκόπελος που σχετικά εύκολα ξεπέρασε ο Σάντσεθ ήταν η βασκική Πατριωτική Αριστερά και το βασικό κόμμα της, το ΕΗ Bildu. Αυτό, δια στόματος του ηγέτη του, Αρνάλντο Οτέγκι, είχε ανακοινώσει ότι θα παράσχει ανοχή στη συμμαχία PSOE-Sumar απέναντι στο ενδεχόμενο μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης με το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) και το Vox. Διευκρινίζοντας βέβαια ταυτόχρονα ότι η στάση αυτή δεν σημαίνει πως θα παραμεριστούν τα κεντρικά πολιτικά ζητήματα και η ατζέντα του ΕΗ Bildu και της βασκικής Πατριωτικής Αριστεράς. Με άλλα λόγια, ότι θα συνεχίσει να επιδιώκει την αναγνώριση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των Βάσκων, την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων καθώς και μια διαφορετική πολιτική στο οικονομικό και κοινωνικό πεδίο. Ανάλογη στάση τήρησε και η καταλανική αυτονομιστική αριστερά.
Έτσι, η μεγαλύτερη πρόκληση για τον Σάντσεθ ήταν να πείσει και το κεντρώο καταλανικό κόμμα Junts, που έθετε σκληρότερους όρους από τα υπόλοιπα αυτονομιστικά κόμματα για να τηρήσει στάση ανοχής έναντι μιας κυβέρνησης PSOE-Sumar. Το Junts τελικά συμφώνησε, αφού πέτυχε από τον Σάντσεθ την ψήφιση νόμου που δίνει αμνηστία σε 400 διωκόμενους από τη Μαδρίτη Καταλανούς. Μεταξύ αυτών, ο πρώην πρόεδρος της αυτονομιστικής καταλανικής κυβέρνησης Κάρλες Πουτζντεμόν (που βρίσκεται στις Βρυξέλλες αφού εκκρεμεί πάντα εναντίον του ένταλμα σύλληψης), καθώς και όλα τα μέλη της τότε κυβέρνησης και του προεδρείου της καταλανικής Βουλής, που έχουν φυλακιστεί ή διώκονται με την κατηγορία της «ανταρσίας». Ας σημειωθεί ότι η ψήφιση της αμνηστίας από την ισπανική Κεντροαριστερά και τα αυτονομιστικά κόμματα των Βάσκων και των Καταλανών προκάλεσε την οργίλη αντίδραση της ισπανικής Δεξιάς, η οποία διοργάνωσε μεγάλες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας.
Η οριακή πλειοψηφία του Σάντσεθ, η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στα αυτονομιστικά κόμματα των Βάσκων και των Καταλανών, ειδικά λίγους μήνες πριν τις ευρωεκλογές, δείχνει πως η νέα του θητεία δεν θα είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Μια πρόσθετη ένδειξη γι’ αυτό είναι η πρόσφατη αποχώρηση των Podemos από το Sumar (του οποίου ήταν βασική συνιστώσα) και συνολικά από το «επίσημο» φιλοκυβερνητικό μπλοκ, με αφορμή τον μη χαρακτηρισμό του ισραηλινού εγκλήματος στη Γάζα ως γενοκτονίας. Οι βουλευτές των Podemos διευκρίνισαν βέβαια ότι δεν αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους από την κυβέρνηση, αλλά το γεγονός αποκαλύπτει την ευθραυστότητα του φιλοκυβερνητικού μπλοκ.
* «Ισπανική Δεξιά: Έφτασε στην πηγή, αλλά…» (φύλλο 648).
Στο επόμενο φύλλο: Συνέντευξη του Χοσέμπα Άλβαρεζ
Στο επόμενο φύλλο του Δρόμου θα παρουσιαστεί εκτενής συνέντευξη του Χοσέμπα Άλβαρεζ, ιστορικού στελέχους της βασκικής Πατριωτικής Αριστεράς. Ο Χοσέμπα, παλιός φίλος της προσπάθειάς μας και εκ των πρωτεργατών της αλληλεγγύης με τους αγώνες του ελληνικού λαού την περίοδο 2010-2015, υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ιστορικού κόμματος της βασκικής Πατριωτικής Αριστεράς, του Μπατασούνα, και διατέλεσε βουλευτής του μετωπικού σχήματος «Βάσκοι Πολίτες» (και έπειτα, όταν όλοι οι ως τότε σχηματισμοί της βασκικής Πατριωτικής Αριστεράς τέθηκαν εκτός νόμου, των «Σοσιαλιστών Πατριωτών»). Φυλακίστηκε από το ισπανικό κράτος από το 1997 ως το 1999, μαζί με όλη την εθνική ηγεσία του Μπατασούνα, για «συνεργασία με συμμορία»… Διώχθηκε επίσης το 2005 επειδή συμμετείχε σε εκδηλώσεις αλληλεγγύης με τους πολιτικούς κρατούμενους, και το 2006 ως υπεύθυνος για τα επεισόδια σε μια απεργία μετά τον θάνατο 2 πολιτικών κρατουμένων. Το 2007 συνελήφθη εκ νέου και, βάσει του «αντιτρομοκρατικού» νόμου, παρέμεινε προφυλακισμένος ως το 2010, χωρίς ποτέ να δικαστεί για τα αδικήματα που του αποδίδονταν. Ο Χοσέμπα Άλβαρεζ μιλά στον Δρόμο για την κατάσταση, τα προβλήματα και τις προοπτικές του αριστερού κινήματος υπέρ της ανεξαρτησίας, για τις μετεκλογικές εξελίξεις στο ισπανικό κράτος, αλλά και για τις διεθνείς και γεωπολιτικές εξελίξεις που τροφοδοτούνται από τους πολέμους στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία.
