Προϋπόθεση ανεξαρτησίας των μικρών και αδύναμων χωρών είναι η εξασθένηση των ισχυρών παικτών οπότε αποδυναμώνεται ο έλεγχός τους. Με τους απελευθερωτικούς αγώνες απαλλάχθηκαν οι χώρες του Τρίτου Κόσμου από τις ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία κ.λπ., αλλά αρχικά επωφελήθηκαν οι ΗΠΑ που εμφανίστηκαν ως αντιαποικιοκράτες, «ελευθερωτές των λαών». Μετά το Βιετνάμ και την αποτυχία τους να ελέγξουν τη Ρωσία, όταν έπεσε η ΕΣΣΔ, αποδυναμώθηκαν, σχετικά, και οι ΗΠΑ.
Για τους Αμερικανούς, όταν έφτιαχναν το ΝΑΤΟ, η Ελλάδα και η Τουρκία ήταν ένας ενιαίος στρατηγικός χώρος, στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία ήταν στην πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στην ΕΣΣΔ (Ρωσία) και η Ελλάδα στα μετόπισθεν με το αντίστοιχο, δευτερεύον, βάρος.
- Ο έλεγχος των ΗΠΑ και στις δυο χώρες ήταν απόλυτος. Η πειθαρχία τους ήταν η πρώτη προϋπόθεση για να λειτουργεί ομαλά στην περιοχή το αμυντικό σύστημα.
- Η δεύτερη προϋπόθεση ήταν οι δυο xώρες να μην τρέφουν ιδιοτελείς, «προσωπικές» φιλοδοξίες για ανεξάρτητη πολιτική από την αμερικανική στρατηγική. Στην Τουρκία για να το πετύχουν κρέμασαν τον πρωθυπουργό Μεντερές. Στην Ελλάδα έγινε η Χούντα.
- Η τρίτη προϋπόθεση ήταν οι ΗΠΑ να διατηρήσουν αλώβητη την επιβολή τους και στην παγκόσμια σκακιέρα. Όπως η δεύτερη έτσι και η τρίτη προϋπόθεση δεν τηρήθηκε. Ανεπαισθήτως, αλλά αναπότρεπτα, οι ΗΠΑ από μοναδική υπερδύναμη διολίσθησαν σε ένα καθεστώς «πρώτος μεταξύ ίσων» με ροπή προς την εξίσωση με έως χθες παρακατιανούς.
Αναδύθηκε, κραταιά εκ του μηδενός, η Κίνα. Οι ΗΠΑ ήθελαν τη Ρωσία το πολύ με περιφερειακή ισχύ (Μπρζεζίνσκι) αλλά η Μόσχα στερεώθηκε (όπως η ΕΣΣΔ) ως μεγάλη παγκόσμια δύναμη, ενώ χώρες δευτερεύουσας δυναμικότητας διεκδικούν θέση παίκτη ισχύος με πιο αξιοπρόσεκτη την Τουρκία.
Στο χείλος του τάφου
1. Η ελληνική ελίτ από την ένταξη της χώρας στη Δύση, με τη συμφωνία της Γιάλτας, κατανόησε μόνο ότι κρατήθηκε στην εξουσία. Θεώρησε ότι για όλα τα άλλα δεν χρειάζεται να κουράζει το μυαλό της – θα σκέφτονται οι Αμερικάνοι. Την ελληνική ελίτ χαρακτηρίζει πνευματική νωχέλεια, αντίστοιχη με τη διανοητική νάρκωση της ιστορικής Αριστεράς. Αυτή προσκολλήθηκε στην ΕΣΣΔ και εξέπνευσε πρώτη.
2. Η ελίτ υποτίμησε ότι η Ελλάδα, από την εποχή Μεταξά, ή μάλλον ήδη από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, δεν ανήκει γενικώς στη Δύση αλλά συγκεκριμένα είναι υπό τον έλεγχο χωρών που εξουσιάζουν τις θάλασσες, ΗΠΑ και Βρετανία και όχι π.χ. Γερμανία ή Τουρκία. Ο Στάλιν το ήξερε, το αποδέχθηκε και άφησε εύκολα την Ελλάδα στη Δύση. Η ελληνική ελίτ ούτε καν υποψιάζεται ότι πρέπει να υπερασπίζεται στο διηνεκές, η ίδια, με νύχια και με δόντια, τον ειδικό χώρο της, τη θάλασσα, γιατί αν τον χάσει, χάνεται.
3. Με δυο λόγια η ελληνική ελίτ δεν καταλαβαίνει ότι οι απαιτήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, με τη στήριξη της Γερμανίας, έχουν ανοίξει τάφο και τη σπρώχνουν να πέσει μέσα. Θα πρόκειται για κυριολεκτικά θεμελιώδη, ιστορική ανατροπή. Η καταστροφή της Σμύρνης θα μοιάζει με παιδικό παιχνίδι. Θα την πληρώσουν «λαός και Κολωνάκι». Αλλά τουλάχιστον ο κόσμος έχει καταλάβει το παιχνίδι και αντιδρά. Το «Κολωνάκι» είναι δεμένο χειροπόδαρα και ζει με αυταπάτες.
Τα υπόλοιπα είναι σημαντικά, αλλά απλώς συμπληρώνουν την εικόνα όπως π.χ. ότι η ελίτ εκφυλίστηκε από την ίδια τη διαφθορά της, την πρόσκαιρη χλιδή της, διατηρώντας, όμως, οξυμένο το χαρακτηριστικό του ανασφαλούς αρπακτικού. Επειδή ξέρει ότι δεν απόκτησε δικαίως, με τις δικές της δυνάμεις, την εξουσία και τον πλούτο που κατέχει, αλλά το οφείλει στην προστασία τρίτων που ανά πάσα στιγμή μπορεί να αποσύρουν την υποστήριξή τους. Εξ ου η αέναη ανάγκη να τους κάνει τεμενάδες. Με αποτέλεσμα π.χ. να χάσει την ευκαιρία να εδραιωθεί στα Βαλκάνια, όταν έπεσαν τα σοσιαλιστικά καθεστώτα, σκορπώντας όσα κέρδιζε «στα χαρτιά και στις γυναίκες», επ’ ωφελεία των Τούρκων. Ανίκανη, επί πλέον, να συγκροτήσει μια βαλκανική στρατηγική λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο των ισχυρότερων δυτικών χωρών, Γερμανίας κ.λπ.
Η Ελλάδα αντίβαρο στην Τουρκία
Με αυτή τη νοοτροπία ήταν πρακτικά αδύνατον να καταλάβουν οι άρχοντες της χώρας ότι ο ρόλος οπισθοφυλακής που ανατέθηκε στην Ελλάδα από τους Αμερικανούς ήταν διπλής όψεως: Η Ελλάδα οπισθοφύλακας, επιβαλλόταν να είναι ταυτόχρονα αντίβαρο στην Τουρκία αν παρουσίαζε διαθέσεις ανεξαρτησίας έναντι των ΗΠΑ. Η Ελλάδα όφειλε να είναι ισχυρή όχι μόνο για την αυτοπροστασία της αλλά για να είναι χρήσιμη στον επικυρίαρχο, στις ΗΠΑ, εμποδίζοντας την Τουρκία να αναπτύξει τάσεις ανεξαρτησίας. Έτσι ώστε ο επικυρίαρχος να θέλει να είναι όχι μόνο ονομαστικός αλλά και πραγματικός προστάτης της. (Παρένθεση: δεν με απασχολούν εδώ οι σημαντικές ιδεολογικές και άλλες κρίσιμες πλευρές, αλλά μόνο οι γεωπολιτικές όψεις και κινήσεις που υποχρεούται να κάνει κάθε τοπική ελίτ, όπως έκανε η τουρκική, για τα συμφέροντά της). Με απλά λόγια: η ελληνική ελίτ δεν φαντάστηκε ποτέ τον εαυτό της ως ηγέτη της χώρας και φύλακα της Δύσης, αντίβαρο στην Τουρκία. Αν είχε συναίσθηση, θα είχε προστασία επειδή θα ήταν χρήσιμη και όχι επειδή θα είχε τη γλώσσα της για ξεσκονόπανο. Η Δεξιά δεν το έκανε και η Αριστερά φρόντισε να διαλυθεί εγκαίρως ώστε να μην αντιμετωπίσει τέτοια ασφυκτικά διλήμματα.