Η Μονή Αγκαράθου βάζει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Του Μάριου Διονέλλη.
Για άλλη μια φορά οι φορείς της εκκλησίας βρίσκονται απέναντι από τα δικαιώματα των τοπικών κοινωνιών με μοναδικό σκοπό το κέρδος. Σειρά έχει η Μονή Αγκαράθου, στην Επισκοπή Ηρακλείου, η οποία σχεδιάζει την εκμίσθωση τεράστιων εκτάσεων για την κατασκευή λατομείου. Οι εκπρόσωποι του θεού βάζουν σε δεύτερη μοίρα την υγεία των κατοίκων αλλά και τη σημαντική αρχαιολογική αξία της περιοχής προκειμένου να αποκομίσουν λίγα παραπάνω αφορολόγητα έσοδα μέσω των ενοικίων.
Οι κάτοικοι των δήμων Επισκοπής και Θραψανού έχουν ξεσηκωθεί από τότε που έμαθαν ότι ο ηγούμενος της Μονής πιέζει για τη δημιουργία λατομείου σε έκταση 300 στρεμμάτων στη θέση Πλακωτό, κοντά στο χωριό Σαμπά. Ήδη στο χωριό έχουν πραγματοποιηθεί δύο λαϊκές συνελεύσεις και έχουν συγκεντρωθεί περισσότερες από 1.500 υπογραφές κατά των σχεδίων της Μονής. Μάλιστα, το θέμα έφτασε πρόσφατα μέχρι και τον οικουμενικό πατριάρχη Βαρθολομαίο στον οποίο οι κάτοικοι εξέφρασαν τα παράπονά τους καθώς η συγκεκριμένη Μονή υπάγεται απευθείας στο Πατριαρχείο.
Το ιστορικό
Ήδη από το 2002 η Μονή Αγκαράθου έχει παραχωρήσει τη συγκεκριμένη έκταση στην εταιρία «Ιντερ Μπετόν», η οποία στην πορεία συνεργάστηκε με τον «Τιτάνα», με σκοπό τη διερεύνηση των πετρωμάτων και την πιθανή εγκατάσταση λατομικής μονάδας. Το μισθωτήριο έχει διάρκεια 30 ετών και το μίσθωμα ανέρχεται στα 15.000 ευρώ ετησίως, τα οποία εισπράττει ο Οργανισμός Διοικήσεως της Μοναστηριακής Περιουσίας χωρίς ασφαλώς τα έσοδα αυτά να φορολογούνται.
Την ίδια περίοδο το Ηγουμενοσυμβούλιο της Μονής υπέβαλε αίτημα στη Νομαρχία Ηρακλείου, προκειμένου να δημιουργηθεί λατομική ζώνη. Η αίτηση αυτή απορρίφθηκε με απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και με εισήγηση της ΚΓ΄ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων καθώς στην περιοχή βρίσκονται μινωικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα. Το παράδοξο δε είναι ότι αρνητική ήταν και η εισήγηση της 13ης Εφορίας Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων, η οποία απεφάνθη πως και το ίδιο το ιστορικό κτίσμα της Μονής Αγκαράθου κινδυνεύει από τις εκρήξεις του λατομείου.
Ιερά κόλπα…
Σήμερα η Μονή Αγκαράθου, προφανώς μετά από υποδείξεις των ενοικιαστών-επιχειρηματιών, επανέρχεται με διάφορα διαδικαστικά κόλπα (μείωση έκτασης, μείωση εκρηκτικών που θα χρησιμοποιούνται κ.λπ.) υποβάλλει και πάλι το φάκελο ζητώντας εκ νέου αδειοδότηση για λατομείο, προκαλώντας την οργή των κατοίκων αλλά και του αρχαιολογικού κόσμου. Ο Γιώργος Χαλαμπαλάκης εκ μέρους της επιτροπής κατοίκων του Σαμπά λέει στο Δρόμο πως η περιοχή τους έχει μπει στο μάτι των εργολάβων. «Στην ευρύτερη περιοχή της πεδιάδος θέλουν να φτιάξουν το νέο αεροδρόμιο, λειτουργεί ήδη ένα λατομείο, παλαιότερα θέλανε να μας φέρουν και τα σκουπίδια και τώρα ο ηγούμενος ζητά άδεια και για δεύτερο λατομείο. Δεν λογαριάζουν τίποτα, τη ζωή τη δική μας και των παιδιών μας».
«Η Παναγία θα βάλει το χέρι της»
Οι κάτοικοι έχουν επισκεφθεί επανειλημμένα τη Μονή και έχουν ζητήσει εξηγήσεις, ωστόσο η πλέον αποστομωτική απάντηση που πήραν ήταν ότι «η Παναγία θα βάλει το χέρι της και όλα θα πάνε κατ’ ευχήν».
Σημαντικές όμως είναι και οι ενστάσεις των αρχαιολόγων. Ο Νίκος Παναγιωτάκης, αρχαιολόγος και κάτοικος της περιοχής, είναι αυτός που έχει πραγματοποιήσει τις ανασκαφές στην περιοχή φέρνοντας στο φως τις μινωικές φρυκτωρίες. «Πρόκειται για το αρχαιότερο σύστημα επικοινωνίας στον κόσμο. Είναι ένα σύστημα από λίθινους σωρούς στις κορυφές όλων των γύρω λόφων. Στους σωρούς αυτούς άναβαν φωτιές και με ειδικούς χειρισμούς μετέφεραν μηνύματα από τη μία άκρη της Κρήτης στην άλλη. Τα μνημεία αυτά κινδυνεύουν με καταστροφή αν δίπλα τους πραγματοποιούνται εκρήξεις λατομείων».
Τέλος, σημαντική είναι η ευρύτερη περιβαλλοντική υποβάθμιση που θα προκαλέσει η ενδεχόμενη λειτουργία του λατομείου καθώς, όπως λένε στο Δρόμο οι κάτοικοι, πολύ κοντά υπάρχει το φαράγγι του Καρτερού, αλλά και το Ε4 διεθνές μονοπάτι το οποίο τελεί υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ορεινής Πεζοπορίας. Στο οικοσύστημα αυτό διαβιούν και πληθώρα ενδημικών πουλιών της Κρήτης σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν συλλέξει από το Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Ηρακλείου.
Η θέση της Μονής
Μετά την κινητοποίηση των κατοίκων πολλά ήταν τα μέσα ενημέρωσης που ζήτησαν και την επίσημη θέση της Μονής. Αν και ο ηγούμενος εμφανίζεται φειδωλός στις αποκρίσεις του προς τους δημοσιογράφους, η τελευταία θέση του που έγινε γνωστή ήταν πως οι αποφάσεις των υπηρεσιών θα γίνουν σεβαστές και αν κριθεί πως υπάρχει περιβαλλοντικό πρόβλημα δεν θα προχωρήσει κανένα σχέδιο». Ωστόσο, αυτό δεν καθησυχάζει τους κατοίκους που βλέπουν μια σειρά τεχνοκρατών και ιδιωτών από κοινού με τους μοναχούς να μηχανεύονται κόλπα και να κινούν διαρκώς τις διαδικασίες για την επίτευξη του τελικού τους στόχου. Στην ευρύτερη περιοχή της Πεδιάδας επικρατεί αναταραχή και το Φθινόπωρο, οπότε αναμένεται και η εξέταση του νέου αιτήματος της Μονής, προβλέπεται θερμό…
