Ανάγκη νέου σχεδίου στην Περιφέρεια
Του Γιώργου Θεοδωρόπουλου*
Την Πέμπτη συζητήθηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας – ΠΚΜ το Στρατηγικό Σχέδιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΠΕΠ) 2015-2019. Οι υπηρεσίες της Περιφέρειας κατέθεσαν πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για την υφιστάμενη κατάσταση στην Κ. Μακεδονία τα οποία αποτυπώνουν τις συνέπειες της μνημονιακής πολιτικής την τελευταία πενταετία.
Η ανεργία σε επίπεδο περιφέρειας το 2012 καταγράφηκε στο 26%, έναντι 24,2% σε επίπεδο χώρας. Στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης η ανεργία χτύπησε κόκκινο με 28,7%, έναντι 17,2% στη Χαλκιδική (Τουρισμός) και 19,2% στις Σέρρες (πρωτογενής τομέας).
Εντάθηκε η τριτογενοποίηση της οικονομίας με ταυτόχρονη σημαντική υποχώρηση του δευτερογενούς τομέα και οριακή αύξηση του πρωτογενούς. Έτσι η συμμετοχή ανά τομέα παραγωγής (στοιχεία 2011) ήταν: 77,45% τριτογενής, 17,36% δευτερογενής και 5,19% πρωτογενής. Αντίστοιχη εικόνα υπάρχει και στην κατανομή εργασίας ανά τομέα παραγωγής με ποσοστά: 68% τριτογενής, 20% δευτερογενής και 12% πρωτογενής.
Ενθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι ο πρωτογενής τομέας στην ΠΚΜ έχει τη μεγαλύτερη συμμετοχή σε σχέση με τις υπόλοιπες Περιφέρειες στον σχηματισμό της ΑΠΑ (Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία) πανελλαδικά: 5,19% στην ΠΚΜ έναντι 3,4 πανελλαδικού μέσου όρου.
Η ΠΚΜ υποβιβάστηκε από την 8η στην 9η θέση μεταξύ των 13 περιφερειών της χώρας, σε σχέση με το ΑΕΠ, το οποίο είναι στο 78% του πανελλαδικού μέσου όρου και στο 62% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Το επίπεδο μόρφωσης του εργατικού δυναμικού υποβαθμίστηκε σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία. Το ποσοστό αναλφάβητων το 2011 ανέβηκε στο 5,26% έναντι 2,12% το 2007, ενώ το ποσοστό εργατικού δυναμικού που είναι αναλφάβητοι-απόφοιτοι δημοτικού φτάνει το 27,6% του συνόλου του εργατικού δυναμικού. Το μορφωτικό επίπεδο συνδέεται άμεσα με την κατάσταση στην εκπαίδευση, όπου διαπιστώνεται δραματική διαρροή πληθυσμού απ’ το Γυμνάσιο στο Λύκειο, της τάξης του 24,6% (συγχωνεύσεις σχολείων, κατάργηση ΕΠΑΛ, προβληματική μεταφορά μαθητών). Στον τομέα της Έρευνας-Τεχνολογίας-Καινοτομίας οι δαπάνες της Περιφέρειας (όπως εξάλλου και πανελλαδικά) εγγίζουν το 0,6% έναντι 3% που ενθαρρύνει η Ε.Ε.-27. Στον αντίποδα όμως η ΠΚΜ σημειώνει εξαιρετικές επιδόσεις, καλύτερες σε σχέση με τον εθνικό και ευρωπαϊκό μέσο όρο σε ανθρώπινους πόρους (επιστήμονες) και ερευνητικά ιδρύματα που δυνητικά μπορούν να υποστηρίξουν καινοτόμες δράσεις.
Στον τομέα των μεταφορών η Κ. Μακεδονία διαθέτει ένα σύνολο μεταφορικών δικτύων υπερεθνικής σημασίας. Παρ’ όλα αυτά παραμένει απομονωμένη ακτοπλοϊκά, υποβαθμισμένη αεροπορικά και σιδηροδρομικά, ενώ διαπιστώνεται υπερεκτίμηση του αναπτυξιακού ρόλου των οδικών υποδομών. Η προσπάθεια της απερχόμενης κυβέρνησης, στα πλαίσια των μνημονιακών πολιτικών, να ιδιωτικοποιήσει το στρατηγικής σημασίας δίκτυο μεταφορών και υποδομών υποθηκεύει οποιαδήποτε δυνατότητα ανάπτυξης της ΠΚΜ.
Μεγάλες δυνατότητες υπάρχουν στον ενεργειακό τομέα, αν υπάρξει ορθολογική και οικολογικά βιώσιμη ανάπτυξη των ΑΠΕ και αποτραπεί η ιδιωτικοποίηση της «μικρής» ΔΕΗ.
Τραγική όμως είναι η κατάσταση στη διαχείριση των απορριμμάτων, η αντιπλημμυρική προστασία κρέμεται σε μια κλωστή και τα οδικά επαρχιακά δίκτυα είναι ασυντήρητα και σε πολύ κακή κατάσταση.
Οι υπηρεσίες της Περιφέρειας διαρκώς αποδεκατίζονται. Έτσι, σήμερα στελεχώνονται με 1.963 υπαλλήλους έναντι 2.739 το 2011.
Παρά τη δυσμενή απογραφή η ΠΚΜ έχει τους όρους και τις δυνατότητες να αντεπεξέλθει στις ανάγκες των 1.882.108 κατοίκων της και την ανάπτυξη της χώρας. Έχει κυρίαρχο ρόλο στον πρωτογενή τομέα και σημαντικά πλεονεκτήματα στον τουρισμό, έχει τον φυσικό πλούτο (υδάτινους όγκους, γεωθερμία, ορυκτό πλούτο, κλπ.), τις φυσικές ομορφιές, τις υποδομές (Εγνατία οδός, αεροδρόμιο, λιμάνι, ΟΣΕ), τη στρατηγική θέση και πρωτίστως το συγκριτικό πλεονέκτημα του ανθρώπινου παράγοντα. Η επόμενη φάση του ΠΕΠ είναι η εκπόνηση αναπτυξιακού σχεδίου. Η διοίκηση της ΠΚΜ οφείλει να προχωρήσει στη συγκρότηση ενός προγράμματος παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα κουμπώσει στο Εθνικό Σχέδιο που καλείται επιτακτικά πλέον να θέσει σε εφαρμογή η κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ώστε τα στοιχεία απογραφής της επόμενης πενταετίας να αποτυπώνουν την επούλωση των μνημονιακών πληγών και την αξιοποίηση των μεγάλων δυνατοτήτων.
* Ο Γιώργος Θεοδωρόπουλος είναι περιφερειακός σύμβουλος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με τη Ριζοσπαστική Αριστερή Ενότητα
