Σε ανεξέλεγκτες διαστάσεις η εξωθεσμική άσκηση επιρροής
Του Ζαχαρία Ρουστάνη
Σε πρόωρη… συνταξιοδότηση φαίνεται να εξωθούνται οι κλασικές, κινηματικές όσο και θεσμικές ομάδες πίεσης για την επίτευξη κοινωνικών ή επαγγελματικών στόχων. Μια νέα δυναμική έχει κατακλέψει την παράσταση αποτελεσματικότητας στα διάφορα κέντρα λήψης πολιτικών αποφάσεων, δεδομένου ότι στηρίζεται και χρηματοδοτείται από επιχειρηματικούς κολοσσούς παγκοσμίως.
Η εξωθεσμική άσκηση επιρροής (λόμπινγκ) έχει εξελιχθεί σε θεαματικά ακμάζουσα βιομηχανία. Μόνο στις Βρυξέλλες, συνωστίζονται περισσότεροι από 30.000 λομπίστες, εκπρόσωποι διαφόρων εταιριών, μεταμφιεσμένοι συχνότατα σε ειδικευμένους τεχνοκράτες, πραγματογνώμονες και στελέχη ποικίλων «ινστιτούτων μελετών», ακόμα και παλιοί επίτροποι της Ε.Ε. που μεταπήδησαν στον ιδιωτικό τομέα και προωθούν κρίσιμες αποφάσεις και νομοθετικές ρυθμίσεις επιχειρηματικού ενδιαφέροντος. Ο χρυσός κανόνας στη δραστηριότητά τους είναι «να γίνεται η δουλειά τους χωρίς να φαίνεται».
Διεθνής Διαφάνεια
Η οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια σε πρόσφατη έκθεσή της αναφέρει ότι η δράση των λόμπι στις ευρωπαϊκές Δημοκρατίες έχει λάβει ανεξέλεγκτες και υπονομευτικές διαστάσεις, κάνοντας έκκληση για αυστηρότερη νέα νομοθεσία που θα τις προστατεύσουν από «ανάρμοστη επιρροή» κατεστημένων συμφερόντων. «Πολλά σκάνδαλα σε ολόκληρη την Ευρώπη καταδεικνύουν πως, χωρίς σαφείς και αναγκαστικούς κανόνες, ένας επίλεκτος αριθμός παραγόντων με περισσότερα χρήματα και επαφές με πρόσωπα ισχύος μπορεί να καταφέρει να κυριαρχήσει στη λήψη πολιτικών αποφάσεων», αναφέρει στην έκθεσή της και διευκρινίζει ότι «οι προσπάθειες μεταρρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα μετά την κρίση σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν εμποδιστεί και μετριαστεί, κυρίως λόγω του έντονου λόμπινγκ από τον χρηματοπιστωτικό τομέα στην Ευρώπη».
Στην έκθεση γίνεται αποτίμηση των νομικών και άλλων μέτρων προστασίας από αδιαφανείς πρακτικές λόμπινγκ σε 19 από τις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και διαπιστώνεται ότι μόνο δύο χώρες, η Σλοβενία και η Λιθουανία, διαθέτουν έστω και το 50% του επιπέδου προστασίας, ενώ Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία βαθμολογούνται με λιγότερο από 25%. Η Κομισιόν περνά το όριο του 50%, αλλά το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ε.Ε. προστατεύονται σε ποσοστό 37% και 19% αντίστοιχα. Η Διεθνής Διαφάνεια διαπιστώνει ανησυχητική έλλειψη δημόσιας τεκμηρίωσης του ποιος κάνει λόμπινγκ σε ποιον, με τι πόρους και με ποιο σκοπό, καθώς και αποτυχία ελέγχου του προσωπικού που κινείται ανάμεσα στους κυβερνητικούς θεσμούς και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Η έκθεση σημειώνει ότι «οι ευρωπαϊκές χώρες και οι θεσμοί της Ε.Ε. πρέπει να υιοθετήσουν ισχυρούς κανονισμούς λόμπινγκ που να καλύπτουν το ευρύ φάσμα των λομπιστών οι οποίοι επηρεάζουν… οποιαδήποτε πολιτική απόφαση», ανέφερε η αντιπρόεδρος της οργάνωσης Ελένα Πανφιλόβα. «Διαφορετικά, η έλλειψη ελέγχου των λόμπι απειλεί να υπονομεύσει τη δημοκρατία σε ολόκληρη την περιοχή».
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Παπαδημούλης σε σχετική ερώτησή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού μνημονεύει την έκθεση της οργάνωσης «Διεθνής Διαφάνεια», τονίζει ότι «μόνο στις Βρυξέλλες λειτουργούν περίπου 30.000 εταιρίες λόμπι, με στόχο την προώθηση συγκεκριμένων επιχειρηματικών θέσεων κατά τη διαδικασία σχεδιασμού και ψήφισης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας», ακόμα και σε ευαίσθητους τομείς πολιτικής, όπως η «δημόσια υγεία, η προστασία των καταναλωτών, τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, οι διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, η φορολόγηση πολυεθνικών». Καταλήγοντας στην ερώτησή του ο κ. Παπαδημούλης ζητά από την Κομισιόν να τον ενημερώσει ποιες θα είναι οι νομοθετικές πρωτοβουλίες της σχετικά «με τον ουσιαστικό έλεγχο της δράσης των εταιρειών λόμπι στην Ε.Ε.» και τη ρωτά εάν «θα έβλεπε θετικά μια πιθανή απαγόρευση της δράσης των εταιρειών λόμπι στις ευρωπαϊκές νομοθετικές διαδικασίες για συγκεκριμένους, εξαιρετικά ευαίσθητους τομείς πολιτικής, ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια και η δημοκρατία».
Η περίπτωση Monsanto
Τον περασμένο Ιανουάριο η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε 19 αμφιλεγόμενα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων τροφίμων για ανθρώπινη κατανάλωση, ζωοτροφών και λουλουδιών. Τα προϊόντα παράγονται από πολυεθνικές εταιρίες, τους αμερικανικούς κολοσσούς Monsanto και DuPont, καθώς και τις γερμανικές Bayer και BASF. Στα προϊόντα, που περιλαμβάνουν ποικιλίες αραβοσίτου, σόγιας, ελαιοκράμβης, βαμβακιού και γαριφάλων, δόθηκαν άδειες δέκα ετών και προστέθηκαν στην υπάρχουσα λίστα των 58 γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, ζωοτροφών και φυτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, η Ε.Ε. σκοπεύει να επιτρέψει στα 28 κράτη-μέλη της να αποφασίσουν μεμονωμένα αν θα επιτρέψουν την εισαγωγή των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών στο εσωτερικό τους… Εκπρόσωποι της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace δήλωσαν ότι οι άδειες αυτές δείχνουν ότι ο επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, «κινείται πιο κοντά στη Monsanto» παρά στους Ευρωπαίους πολίτες.
Την περασμένη βδομάδα σε έκθεσή τους κορυφαίοι επιστήμονες προειδοποίησαν ότι το πιο διαδεδομένο φυτοφάρμακο στον κόσμο, το RoundUp, που είναι το κορυφαίο προϊόν της αυτοκρατορίας γενετικά μεταλλαγμένων της Monsanto και φέρνει στα ταμεία της 6 δισ. δολάρια ετησίως, πιθανότατα προκαλεί καρκίνο! Η Monsanto απαίτησε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να αποσύρει την αποκαλυπτική του έρευνα… Και έπεται η συνέχεια…
