Ο καπιταλισμός και το «όπλο της επιλογής»
Επιλέξαμε το κείμενο που ακολουθεί, διαβάζοντας το άρθρο της Κατερίνας Μάτσα που δημοσιεύεται στην στήλη Εν Τέλει. Το παρόν κείμενο είναι απόσπασμα άρθρου που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην ιστοσελίδα www.medium.com και γράφτηκε από τον Joe Brewer, κοινωνικό ερευνητή από το Σιάτλ των ΗΠΑ. Πρωτότυπος τίτλος: «The Mental Disease of Late-Stage Capitalism».
Έχω μιλήσει πρόσφατα με πολλούς φίλους –σε ιδιωτικές στιγμές, όταν ένιωθαν άνετα να αφήσουν στην άκρη την «πανοπλία» τους– για το βρώμικο μικρό μυστικό για το οποίο υποτίθεται πως κανείς δεν πρέπει να μιλά. Για τη ντροπή που αισθάνονται οι άνθρωποι όταν δεν μπορούν να βρουν μια δουλειά. Ή να πληρώσουν τους λογαριασμούς. Ή να πάνε στον οδοντίατρο. Ή όταν είναι υποχρεωμένοι να γυρίσουν πίσω στους γονείς τους. Ή όταν δεν αντέχουν οικονομικά να μεγαλώσουν παιδιά…
Πρέπει να προσποιηθούμε, εν μέσω μιας εκπληκτικά ατομικιστικής κουλτούρας που κυριαρχεί, ότι όλα αυτά οφείλονται σε κάποιο δικό μας σφάλμα. «Εγώ είμαι υπεύθυνος για τις αποτυχίες στη ζωή μου». Φυσικά, αυτό αποδεδειγμένα δεν ισχύει. Απλώς ζούμε στο τελευταίο στάδιο του καπιταλισμού και οι γονείς μας δεν είχαν την προνοητικότητα να μας προειδοποιήσουν για αυτό.
Θέλεις αυτήν τη φοβερή δουλειά; Στοίβαξε κι εσύ το βιογραφικό σου μαζί με εκατοντάδες άλλους ανθρώπους που συμπλήρωσαν την ίδια αίτηση. Ελπίζεις να μπεις στο κολέγιο; Θα πρέπει να χωθείς ως το λαιμό στα φοιτητικά δάνεια (αν είχες την τύχη να περάσεις τις εισαγωγικές εξετάσεις). Σκέφτεσαι να αγοράσεις σπίτι; Προς το παρόν, πρέπει να πληρώνεις το νοίκι σε μια στεγαστική αγορά στην οποία οι τιμές εκτοξεύονται. Αλλά ναι, να είσαι σίγουρος ότι πρέπει να κατηγορήσεις τον εαυτό σου. Το φταίξιμο είναι σίγουρα όλο δικό σου.
Μια μεγάλη ειρωνεία αυτού του βαθιά διεφθαρμένου συστήματος της αποθησαύρισης πλούτου είναι το «όπλο της επιλογής» ως τρόπος να αισθανόμαστε για τους εαυτούς μας, αλληλεπιδρώντας και με τους φίλους μας. Οι ελίτ δεν χρειάζεται να μας φιμώσουν. Το κάνουμε μόνοι μας με το να αρνούμαστε να μιλήσουμε για όσα μας συμβαίνουν. Κάνε σαν να συμβαίνει μέχρι να το πετύχεις («Fake it until you make it»). Αυτή είναι η συμβουλή που μας δίνουν οι ήδη επιτυχημένοι που έχουν καπαρώσει τις ελάχιστες πραγματικές ευκαιρίες που προσφέρει η κοινωνία. Συνεχίστε να θεωρείτε τον εαυτό σας υπεύθυνο για αυτό το καταστροφικό πολιτικό σύστημα που σχεδιάστηκε για να μας διαιρεί και να στρέφει εμάς τους ίδιους εναντίον μας.
Η ψυχική νόσος τελικού σταδίου του καπιταλισμού είναι η ντροπή, το καταστροφικό συναίσθημα ότι εμείς οι ίδιοι αποτύχαμε στην Γη των Ευκαιριών.
