Την περασμένη Κυριακή, στο φόντο της ενεργειακής κρίσης και επιδεινούμενης φτώχειας, με τις ειδήσεις να αναφέρονται σε εγκληματικές ομάδες οι οποίες εξαγοράζουν ψηφοφόρους, πραγματοποιήθηκαν στη Βουλγαρία πρόωρες εθνικές εκλογές – οι τέταρτες μέσα σε ενάμιση χρόνο! Η γειτονική χώρα-πειραματόζωο δείχνει να μην μπορεί να βγει από το αδιέξοδο. Οι Βούλγαροι έχουν απαξιώσει το πολιτικό τους σύστημα: στις εκλογές του Απριλίου 2021, η συμμετοχή είχε ήδη πέσει στο 50,6%. Τον Ιούλιο 2021 κατρακύλησε στο 42,2%. Τον περασμένο Νοέμβριο μειώθηκε κι άλλο: 40,2%. Την προηγούμενη Κυριακή, μόλις το 39,4% προσήλθε στις κάλπες.
Από τους λίγους που έκαναν τον κόπο να συμμετάσχουν, αρκετοί (25,3%) ψήφισαν το «μικρότερο κακό», τον Μπορίσοφ (GERB), που όμως ισορροπεί ανάμεσα στα δυτικά και τα ρωσικά συμφέροντα και συγχωρέθηκε από την Ε.Ε. για τη διαφθορά του, αφού τάχθηκε υπέρ της άρσης του βουλγαρικού βέτο στην ένταξη των Σκοπίων. Το κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Πέτκοφ (ΡΡ), ο οποίος έβαλε τη χώρα του στο «δυτικό πείραμα» ενώ είχε εκλεγεί για την καταπολέμηση της διαφθοράς, έπεσε στη δεύτερη θέση (20,2%). Τρίτο και υπερενισχυμένο (13,8%) αναδείχθηκε το ελεγχόμενο από τον Ερντογάν κόμμα της τουρκικής μειονότητας DPS. Ακολουθούν το ακροδεξιό-φιλορωσικό «Αναγέννηση» (10,2%), το φιλορωσικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (9,3%), το φιλοευρωπαϊκό «Δημοκρατική Βουλγαρία» (7,4%) και το φιλορωσικό «Βουλγαρική Άνοδος» (4,6%). Το κόμμα του Τριφόνοφ, που τον Ιούλιο 2021 είχε εκτιναχθεί στην πρώτη θέση, τέθηκε εκτός Βουλής.
Πριν τις εκλογές ο φιλορώσος πρόεδρος Ράντεφ διόρισε υπηρεσιακή κυβέρνηση της αρεσκείας του και ώθησε προς επαναδιαπραγμάτευση με τη Ρωσία. Μεταξύ άλλων, αντιτάχθηκε σθεναρά στην αποστολή στρατιωτικού υλικού στο Κίεβο, και απαίτησε την ουδετερότητα της Βουλγαρίας όσον αφορά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Παρ’ όλα αυτά, δεν διαφαίνεται ο σχηματισμός μιας νέας συγκυβέρνησης με προοπτική επιβίωσης. Τα προβλήματα της οικονομίας παραμένουν, τα ζητήματα διαφθοράς δεν λύθηκαν ποτέ, και οι νέοι εξακολουθούν να μεταναστεύουν. Η πολυδιαφημισμένη νέα γερμανική επένδυση που υπόσχεται 3.500 νέες θέσεις εργασίας (με μισθούς… Βουλγαρίας) μάλλον δεν λύνει το πρόβλημα.
Οι βοσνιακές κάλπες έβγαλαν… Σμιντ
Εκλογές στο μόρφωμα που αποκαλείται Βοσνία (όπου τίποτα δεν γίνεται αν δεν δώσει το ΟΚ ο Γερμανός Ύπατος Εκπρόσωπος Κρίστιαν Σμιντ): για την ανάδειξη της ενιαίας συνομοσπονδιακής βουλής στήθηκαν διπλές κάλπες – άλλες στην κροατομουσουλμανική οντότητα, άλλες στη σερβική. Διπλές κάλπες στήθηκαν και για την ανάδειξη της τριμελούς συλλογικής προεδρίας της συνομοσπονδίας. Επιπλέον κάλπες στήθηκαν για τα χωριστά κοινοβούλια (κροατομουσουλμανικό και σερβοβοσνιακό), κι άλλες για τις αντίστοιχες χωριστές προεδρίες. Άλλες κάλπες ανέδειξαν τα τοπικά κοινοβούλια των 10 καντονιών που απαρτίζουν την κροατομουσουλμανική ομοσπονδία. Τέλος, οι κάτοικοι της τρίτης οντότητας της συνομοσπονδίας, της «αυτόνομης» Περιφέρειας Μπίρτσκο (η οποία τελεί υπό την άμεση εποπτεία του Αμερικανού Γενικού Επιθεωρητή Τζόναθαν Μενούτι), μπορούσαν να διαλέξουν σε ποιες από όλες αυτές τις κάλπες θα ψηφίσουν…
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, είναι θαύμα που στην εκλογική διαδικασία προσήλθαν σχεδόν οι μισοί από τους 3.368.000 έχοντες δικαίωμα ψήφου. Πόσο μάλλον που το κλίμα ήταν ήδη βαρύ μετά τις αποσχιστικές δηλώσεις του Σερβοβόσνιου ηγέτη Ντόντικ, τις δηλώσεις των Κροατών ότι επιθυμούν να συγκροτήσουν κι αυτοί χωριστή οντότητα και, τέλος, τις απειλές του Βόσνιου μουσουλμάνου Ιζετμπέγκοβιτς ότι οτιδήποτε από αυτά θα σημάνει πόλεμο. Τελικά στην τριμελή συνομοσπονδιακή προεδρία εκλέχθηκαν η Σερβοβόσνια Τσβιγιάνοβιτς, σύμμαχος του Ντόντικ, ο «μετριοπαθής» Κροάτης Κόμσιτς και ο επίσης «μετριοπαθής» μουσουλμάνος Μπεσίροβιτς.
Οι εκλογές τέλειωσαν, αλλά τα προβλήματα παραμένουν. Σχεδόν 500.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα για να ξεφύγουν από τη φτώχεια. Η Βοσνία εμφανίζει την εικόνα προτεκτοράτου: λίγα λεπτά μετά το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων, ο Σμιντ επέβαλε αλλαγές στον εκλογικό νόμο ώστε στις διάφορες οντότητες να οριστούν «μετριοπαθείς» κυβερνήσεις της αρεσκείας του. Ο Βρετανός πρέσβης Ράιλι τον υποστήριξε, δηλώνοντας ότι «είναι λυπηρό που οι εξουσίες του Ύπατου Εκπροσώπου εξακολουθούν να χρειάζονται». Φαρσοκωμωδία ευρωβαλκανικού επιπέδου…
