Συνταγές για κοινωνική απονέκρωση – προσωπική χειραγώγηση
Του Γιάννη Τσούτσια*
.
Ο Α. Τσίπρας, με την πρόταση των 47 σελίδων, προσφέρει στην τρόικα, ανάμεσα στα άλλα, και την ελεύθερη πώληση των ΜΗΣΥΦΑ (Mη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων) από χώρους εκτός φαρμακείων, πράγμα που μέχρι σήμερα, η κινητοποίηση των φαρμακοποιών και η ευρύτερη κοινωνική-πολιτική αντίσταση είχαν αποτρέψει. (σελ. 22 ελληνικής πρότασης: «…το δίκτυο διανομής μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων θα επεκταθεί και θα επιτρέπει κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες την πώλησή τους και από ειδικά κατασκευασμένα τμήματα των σουπερμάρκετ. Η σχετική διάταξη θα κυρωθεί μέχρι… και θα εφαρμοστεί άμεσα»). Σημειωτέον, η απαίτηση αυτή, υπό προϋποθέσεις μπορεί να επεκταθεί και σε μπακάλικα, βενζινάδικα, καταστήματα κοσμετολογίαςκαι άλλους χώρους γενικού εμπορίου.
Μέσα στο γενικό χαμό, το ζήτημα μοιάζει δευτερεύον και υποδεέστερο. Κι όμως, αξίζει να αναλογιστούμε, γιατί π.χ. η Λαγκάρντ, σε δηλώσεις της μετά από συνάντησή της με τον Βαρουφάκη, (9/4/2015), μπροστά σε παγκόσμιο ακροατήριο, διάλεξε να επιτεθεί στα φαρμακεία, ψευδολογώντας ασύστολα για το ζήτημα με τα παιδικά γάλατα. (Συνέντευξη Λαγκάρντ στο PBS: «Το βρεφικό γάλα πωλείτο μόνο στα φαρμακεία. Όταν άρχισε να πωλείται και στα σούπερ μάρκετ οι τιμές αμέσως έπεσαν, αλλά μετά η πώληση επέστρεψε χωρίς λόγο πάλι μόνο στα φαρμακεία»). Φαίνεται εδώ, πως διεξάγεται μια αναμέτρηση που δεν αφορά μόνο τα στενά οικονομικά συμφέροντα και την αρπακτικότητά τους.
Καταρχήν, υπάρχει το μεγάλο ταμπλό: Παγκόσμιο, διαχρονικό, όπου μετά τον απόλυτο έλεγχο αρχικά της Εργασίας, έπειτα των δεξιοτήτων και της γνώσης, βρισκόμαστε πλέον στα όρια χειραγώγησης της προσωπικής ζωής. Και τα φάρμακα ως γνωστόν, αφορούν στις πλέον μύχιες διαστάσεις της εσωτερικής ζωής των ανθρώπων. Το σχέδιο είναι να μειωθεί η απόσταση ανάμεσα στα φαρμακευτικά μονοπώλια και τον ασθενή, που στο μεταξύ, μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία μετατρέπεται σε καταναλωτή. Να παραμεριστεί όσο το δυνατόν η διαμεσολάβηση του γιατρού, του φαρμακοποιού και εν γένει της επιστημονικής οδηγίας, υπό το πρόσχημα της αυτοθεραπείας, αυτοβοήθειας και εντός του πολιτιστικού υποδείγματος της προσωπικής αυτοεκπλήρωσης. Στη γραμμή αυτή δρα αποφασιστικά η διαφήμιση των φαρμακευτικών προϊόντων μετά την άρση των παλαιότερων απαγορεύσεων και η ανοιχτή πλέον μετατροπή τους σε καταναλωτικό προϊόν.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι στα ΜΗΣΥΦΑ δεν υπάγονται τα πλέον απλά και ακίνδυνα φάρμακα αλλά μάλλον τα ευρείας χρήσης, τα πλέον ευπώλητα. Μ’ αυτό το κριτήριο, και υπό την πίεση των εταιριών, η κατηγορία των ΜΗΣΥΦΑ τείνει να διευρύνεται συνεχώς. (Το τελευταίο διάστημα η λίστα των μη αποζημιουμένων από τα ασφαλιστικά ταμεία ΜΗΣΥΦΑ διογκώθηκε από τα περίπου800σκευάσματα, σε περίπου 1.300! Σ’ αυτήν περιλαμβάνονται φάρμακα που απαιτούν σαφή επιστημονική οδηγία για τη χρήση τους, όπως π.χ. ισχυρά αντιφλεγμονώδη, σκευάσματα κορτιζόνης, αντιελκωτικά κ.λπ.).
.
Τα δύο σκέλη της στρατηγικής
Στην Ελλάδα του Μνημονίου η εξόντωση των φαρμακείων μεθοδεύεται συστηματικά, ενταγμένη στη στρατηγική του αφανισμού, συνολικά, των μεσοστρωμάτων. Μια στρατηγική με δυο πλευρές, εξίσου σημαντικές. Η μια, είναι η προφανής: Τα φαρμακεία, ενταγμένα στα υποζύγια της κρίσης, αντιμετωπίζονται σαν διαφυγόντα κέρδη προς προσεταιρισμό από τα ολιγοπωλιακά συμφέροντα που νέμονται την κοινωνία στο πλαίσιο του φιλελευθερισμού. Έτσι, υφίστανται την ανάλογη μετωπική ιδεολογική επίθεση που συνοδεύει κάθε φορά τα αντίστοιχα προωθούμενα μέτρα. (Κατηγορίες για παρασιτισμό, ότι οι φαρμακοποιοί είναι προνομιούχοι, υπέρ-αμειβόμενοι, παρωχημένοι κ.ά., αχρείαστοι δηλαδή στη νέα κοινωνική πραγματικότητα).
Υπάρχει όμως και η άλλη διάσταση της μνημονιακής στρατηγικής, που συγκαλύπτεται και αφορά την εξόντωση των φαρμακείων στο πλαίσιο της επιδιωκόμενης κοινωνικής αποδιάρθρωσης. Ας θυμηθούμε ότι το δόγμα του σοκ δεν αφορά τόσο μια καταιγίδα μέτρων, όσο την καθήλωση του ανθρώπου μέσα από την αποδόμηση του κόσμου του. Ας θυμηθούμε, επίσης, ότι οι τριτοκοσμικές κοινωνίες δεν είναι μόνο φτωχές, είναι πρωτίστως ασπόνδυλες.
Το φαρμακείο της γειτονιάς δεν είναι μόνο ένας σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα της Υγείας. Είναι χώρος και λειτουργία που νευρώνει τις κοινωνικές σχέσεις, την τοπικότητα. Σημείο του κοινωνικού ιστού και των ανθρώπινων σχέσεων που δοκιμάζονται άγρια στις μέρες μας. Οι ταξικές σχέσεις, η υποταγή και η εξουσία, δεν στέκονται στον αέρα. Χρειάζονται χώρο για να αναπαραχθούν, εδαφοποιούνται. Αυτός είναι ο χώρος της πόλης, της αστεακότητας και της γειτονιάς, που διαρκώς διαλύεται και επαναδιεκδικείται μέσα από διάφορους φορείς και υλικές υποστάσεις, όπου καθείς έχει το ρόλο του. Η κοινωνική δυνατότητα αντίστασης, η συνειδητοποίηση, η συλλογικοποίηση, η αλληλεγγύη, στην οποία, εκ των πραγμάτων, οι φαρμακοποιοί έχουν σημαντικό ρόλο και εν τέλει η ανθρωποποίηση, παίζεται διαρκώς σ’ αυτό το περίπλοκο πλαίσιο.
.
Διλήμματα και κοινωνική συνειδητοποίηση
Αυτή τη διάσταση των πραγμάτων αγνοεί πλήρως ο ΣΥΡΙΖΑ. Η λογική της ποσοτικοποίησης που τον κυριαρχεί, τον κάνει να βλέπει το πρόβλημα μόνον ως ένα εμπορικό πόλεμο ανάμεσα σε μεγάλα ολιγοπώλια και μεσοστρώματα. Προσθέτει έτσι, ένα ακόμη παράγοντα, υποθηκευμένο στην τρόικα, στον μακρύ κατάλογο των ακυρωμένων προϋποθέσεων για την αναγέννηση της χώρας.
Από την άλλη, οι φαρμακοποιοί είναι στριμωγμένοι σ’ ένα σπιράλ εξόντωσης, όλη αυτή την περίοδο. Δοκιμάζονται και αιωρούνται καθημερινά ανάμεσα στην υιοθέτηση απεγνωσμένων υπερανταγωνιστικών- εμπορικών τακτικών, μήπως επιβιώσουν και στην υιοθέτηση μιας ανθρώπινης επιστημονικής συμπεριφοράς, η οποία σε συνθήκες κατάρρευσης της υγείας και δυσκολίας πρόσβασης του γενικού πληθυσμού στην ιατρική περίθαλψη (και εν μέσω κάθε είδους υποβάθμισης) έχει μεγάλα περιθώρια να συμβάλει κοινωνικά και ταυτόχρονα να αξιώσει τους ίδιους.
Την προηγούμενη Τετάρτη τα φαρμακεία κατέβηκαν, σε πρώτη φάση, σε μονοήμερη απεργία, ανοίγοντας το χορό σ’ αυτή τη νέα μετεκλογική περίοδο. Οι φαρμακοποιοί είναι σε διάσταση με τον ίδιο τους τον εαυτό. Απεργία, από τη μια για το μεροκάματο, την επιβίωση, για το τώρα, επειδή αύριο υπ’ αυτές τις συνθήκες δεν θα υπάρξει. Από την άλλη, απεργία για έναν αναιρούμενο κοινωνικό ρόλο, που η υποστήριξή του είναι προϋπόθεση για την ύπαρξή τους, ένα ρόλο που άλλωστε τους εξασφαλίζει μαζική υποστήριξη και αλληλεγγύη. Μέσα από τέτοια διλήμματα όμως, προχωράει σήμερα, έτσι κι αλλιώς, η κοινωνική συνειδητοποίηση.Προπορευόμενη από την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ…
.
* Ο Γιάννης Τσούτσιας είναι φαρμακοποιός και δημοτικός σύμβουλος στα Βριλήσσια
