Συνέντευξη στον Μιχάλη Σιάχο
Για καθολική κρίση που η «αντιμετώπισή της πρέπει να είναι πολιτική, αξιακή, δημοκρατική, πολιτισμική και με πρόσημο τα ιδανικά της αριστεράς», κάνει λόγο μιλώντας στον Δρόμο η Ζωή Κωνσταντοπούλου, υποψήφια βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στην Α’ Αθήνας. Αναφερόμενη στη γενικευμένη απαίτηση για απόδοση ευθυνών σε όσους έφτασαν τη χώρα στην καταστροφή, επισημαίνει ότι «η Δικαιοσύνη και η αλήθεια είναι στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων μας», ενώ υπογραμμίζει την ανάγκη για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και την ενεργοποίηση των πολιτών για τα ζητήματα που επηρεάζουν τις ζωές τους.
Πολλοί κάνουν λόγο για καθολική κρίση, τονίζοντας ότι το να εστιάζει κανείς μόνο στην οικονομική της πλευρά περιορίζει τη μεγάλη εικόνα και κατ’ επέκταση τα πραγματικά ζητήματα με τα οποία θα αναμετρηθεί μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Η δική σας εκτίμηση ποια είναι, ποιο είναι το πραγματικό δίλημμα των εκλογών;
Η κρίση είναι πράγματι καθολική. Και η αντιμετώπισή της πρέπει να είναι πολιτική, αξιακή, δημοκρατική, πολιτισμική και με πρόσημο τα ιδανικά της αριστεράς, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τον άνθρωπο και την κοινωνία.
Τα διλήμματα των εκλογών είναι βαθιά υπαρξιακά: Δημοκρατία ή μνημονιακή απολυταρχία. Ανεξαρτησία ή υποτέλεια και επιτήρηση. Αξιοπρέπεια ή υποταγή. Ελπίδα ή απόγνωση. Διεκδίκηση ή παράδοση. Το δίλημμα είναι αν θα γράψουμε Ιστορία αντιστεκόμενοι και ανατρέποντας τη λαίλαπα των μνημονίων, δίνοντας περιεχόμενο στους θεσμούς και τη δημοκρατική λειτουργία και αλλάζοντας την Ευρώπη προς την κατεύθυνση της κοινωνικής ευημερίας ή αν θα μας ξεχάσει η Ιστορία ως άλλη μια γενιά και κοινωνία που τη συνέθλιψαν και την άλωσαν τα οργανωμένα συμφέροντα της σύγχρονης μιντιακής, τραπεζικής, οικονομικής ολιγαρχίας και διαπλοκής.
Το μήνυμα που αναδίδεται ολοένα και πιο ηχηρό από την κοινωνία είναι: «Δεν παραιτούμαστε, δεν παραδινόμαστε, διεκδικούμε, ελπίζουμε, ζούμε, δημιουργούμε, υπερασπιζόμαστε τη δημοκρατία, την ελευθερία, τα δικαιώματα, αγωνιζόμαστε για διαφάνεια και δικαιοσύνη». Αυτά τα μηνύματα λύνουν όλα τα διλήμματα.
Είναι διάχυτη στην κοινωνία η απαίτηση για απόδοση ευθυνών -και όχι μόνο πολιτικών- σε όσους ευθύνονται για την καταστροφή. Μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα ερευνήσει σε βάθος τι ακριβώς έχει συμβεί, αποδίδοντας τα του Καίσαρος τω Καίσαρι;
Είναι αυτονόητο. Η κοινωνική απαίτηση για διαφάνεια και λογοδοσία, για αποκατάσταση της αδικίας και απόδοση ευθυνών δεν μπορεί να μείνει αδικαίωτη. Αγωνιζόμαστε όλα αυτά τα χρόνια για να μάθει ο ελληνικός λαός και η κοινωνία μας την πραγματική αλήθεια, όχι την ψευδεπίγραφη, πλαστογραφημένη «αλήθεια» των κυβερνητικών επιτελείων παραπληροφόρησης και αποπροσανατολισμού, όχι τη χαλκευμένη «πραγματικότητα» της μιντιακής προπαγάνδας και των φερέφωνων, που ανερυθρίαστα ομολογούν ότι παραπλανούσαν και εξαπατούσαν το λαό. Των ίδιων που για αυτή τους την υπηρεσία στο χρεοκοπημένο σύστημα διαπλοκής λαμβάνουν ως αντάλλαγμα όχι μόνον προνομιακή θέση και προβολή, αλλά και δάνεια, απαλλαγές, κομματικά officia και κυβερνητικές θέσεις. Φθάνουν, δε, να διεκδικούν την περαιτέρω αποκατάστασή τους υποστυλώνοντας τα καταρρέοντα κυβερνητικά κόμματα ως υποψήφιοι βουλευτές και ευρωβουλευτές. Η Δικαιοσύνη και η αλήθεια είναι στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων μας. Και ως κυβέρνηση της Αριστεράς θα μείνουμε πιστοί σε αυτές τις αξίες.
Η επόμενη Βουλή καλείται να εκλέξει Πρόεδρο Δημοκρατίας. Αν έχει την πλειοψηφία ο ΣΥΡΙΖΑ, τι επιλογές πρέπει να κάνει; Ο Πρόεδρος που θα προταθεί και πιθανόν θα εκλεγεί θα πρέπει να ‘χει συγκεκριμένο πολιτικό «πρόσημο» για ουσιαστικούς ή συμβολικούς λόγους ή, τελικά, είναι ένας ουδέτερος θεσμός που δεν σηματοδοτεί και δεν σηματοδοτείται;
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο ανώτατος πολιτειακός παράγοντας. Είναι εκπρόσωπος του ελληνικού λαού, ασχέτως του αν είναι έμμεση η εκλογή του, μέσω του Κοινοβουλίου. Δεν πρέπει να είναι ούτε διακοσμητικό στοιχείο, περιορισμένο στις φιέστες και στις δημόσιες σχέσεις, ούτε, αντίστροφα, εκτελεστικό όργανο και εργαλείο της εκάστοτε κυβέρνησης για να παρακάμπτει το Κοινοβούλιο που τον έχει εκλέξει και να διευκολύνει πράξεις εκτροπής.
Οι μνημονιακές κυβερνήσεις εξευτέλισαν το θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, ζητώντας από τον απερχόμενο Πρόεδρο να υπογράφει και να εκδίδει Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση και συνταγματική εγκυρότητα. Τον επιστράτευσαν για να φέρνει από το παράθυρο μνημονιακές συμβάσεις και τροποποιήσεις, αχρηστεύοντας και απενεργοποιώντας την κοινοβουλευτική διαδικασία, ως περιττή και…κινδυνώδη για τις μνημονιακές επιδιώξεις. Και ο κ. Παπούλιας ενέδωσε δυστυχώς σε αυτήν την ακύρωση του θεσμού και έφθασε να υπογράψει ακόμη και Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για τη φίμωση της ενημέρωσης, το κλείσιμο της ΕΡΤ, με μαύρο, αλλά και για τη διευκόλυνση μιας επιζήμιας διαδικασίας ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση Σαμαρά, έφτασε στην πιο κρίσιμη πολιτική στιγμή, αμέσως μετά τις Ευρωεκλογές του Μαΐου 2014 και την παταγώδη ήττα της, να κλείσει αιφνιδιαστικά τη Βουλή, για να γλιτώσει ο κ. Βενιζέλος από τον ποινικό έλεγχο της εμπλοκής του στην υπόθεση των υποβρυχίων. Και αυτό το κλείσιμο της Βουλής είχε την υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Έφθασε ακόμη ο καθεστωτικός κυβερνητισμός να διανοηθεί ότι θα μπορούσε, με κινήσεις παρασκηνίου και αντιδημοκρατικής συναλλαγής, να εξασφαλίσει 180 ψήφους σε πείσμα της λαϊκής εντολής και της κοινωνικής βούλησης. Και είναι βαθιά συμβολικό, ιστορικό, ότι η ίδια η κοινωνία και η πραγματικότητα τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν αυτό το σχέδιο εκτροπής.
Είναι, κατά τη γνώμη μου, αναγκαίο ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας να επανα-νοηματοδοτήσει το θεσμό, να συγκροτήσει νέο υπόδειγμα άσκησης αυτής της πολιτειακής εξουσίας, με δυναμισμό και με ανυποχώρητη υπεράσπιση της κοινωνίας, της πατρίδας και της δημοκρατίας. Η Αριστερά, λοιπόν, καλείται να υποδείξει Πρόεδρο που θα ενσαρκώνει το νέο πολιτικό και πολιτειακό ήθος και θα συμπυκνώνει τις αρχές και τις αξίες για τις οποίες μάχεται σήμερα ο λαός και η κοινωνία. Και οι συμβολισμοί και η ουσία έχουν σημασία. Και σε αυτήν την ιστορική πρόκληση, προφανώς η Αριστερά δεν θα μείνει «ουδέτερη».
Σε μια περίοδο που το κενό εκπροσώπησης είναι σαφέστατο, για μια κυβέρνηση της Αριστεράς πόσο σημαντικό είναι να ξαναθεμελιώσει και να βαθύνει τη Δημοκρατία;
Είναι ζωτικής και κομβικής σημασίας η αποκατάσταση της Δημοκρατίας, η ανοικοδόμησή της σε στέρεα βάση, η ενεργοποίηση των πολιτών για τα ζητήματα που επηρεάζουν τις ζωές τους, η προσφυγή σε αμεσο-δημοκρατικές διαδικασίες και στη λαϊκή ετυμηγορία, μέσα από δημοψηφίσματα αλλά και την αναγνώριση της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας. Η έμφαση στην εκπαίδευση και την σφαιρική ενημέρωση των πολιτών, με εξυγίανση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, η αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης και συνολικά του κοινωνικού κράτους δικαίου, η αξιοκρατία αποτελούν προϋποθέσεις δημοκρατίας. Η αποκατάσταση της Δικαιοσύνης, με διαφάνεια και λογοδοσία, αποτελεί προϋπόθεση αποκατάστασης της κοινωνικής συνοχής. Δεν υπάρχει Δημοκρατία χωρίς ανεξάρτητη Δικαιοσύνη και ισότητα όλων ενώπιον του Νόμου, ούτε και χωρίς φορολογική ισότητα ώστε να μπορέσουν να ξανααναπνεύουν οι πολλοί και να κατανεμηθούν με αναλογικότητα τα δημόσια βάρη.
Με δεδομένη την πραγματική κατάσταση της χώρας πόσο σημαντικός θα είναι ο ρόλος του λαϊκού παράγοντα την επομένη των εκλογών; Έχει κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ τα αναγκαία βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση;
Ο ενεργός λαός είναι ζωτικός για τη δημοκρατία. Είναι και πρωταρχικό συστατικό μιας ελεύθερης κοινωνίας. Η κυβέρνηση της Αριστεράς μπορεί να υπάρξει και να μακροημερεύσει, εάν ο λαός είναι δίπλα της και τη στηρίζει. Όχι με τη σιωπηλή ανοχή ή την εκβιασμένη συμφωνία του, αλλά με την ενεργό συμμετοχή του, τη διεκδίκησή του, την κριτική του, τις ιδέες του. Εμείς έχουμε από το 2012 εργαστεί για να κάνουμε πράξη την ενεργοποίηση του λαού, την ενθάρρυνση της νομοθετικής πρωτοβουλίας, την αμεσότερη επικοινωνία με τα κινήματα και την κοινωνία: από το 2012 πραγματοποιούμε ανοιχτές συγκεντρώσεις και συνελεύσεις σε όλες τις γειτονιές και τους εργασιακούς χώρους, στα πεδία των κινημάτων και των κινητοποιήσεων, των απεργιών και των διεκδικήσεων. Σε κάθε νομοσχέδιο που έφερε η κυβέρνηση, ζητήσαμε και πολλές φορές πετύχαμε να γίνει ακρόαση φορέων κατά τον Κανονισμό της Βουλής, με ευρύτατη εκπροσώπηση, υποχρεώνοντας την κυβέρνηση να ακούσει την κοινωνία και φέρνοντας τους ενδιαφερόμενους πολίτες μέσα στο Κοινοβούλιο. Το ίδιο πράξαμε για νομοσχέδια όπου απορρίφθηκε η ακρόαση, αλλά και για δικές μας νομοθετικές προτάσεις, όπου εφαρμόσαμε ως αρχή τη δημόσια διαβούλευση και φέραμε τον λαό και την κοινωνία μέσα στη Βουλή. Με την ίδρυση του ΣΥΡΙΖΑ διακηρύξαμε τον «ΣΥΡΙΖΑ των μελών» ως τη βάση της κοινής μας προσπάθειας και για αυτόν τον στόχο εργαζόμαστε.
Από τη θέση της κυβέρνησης θα ζητήσουμε και θα προσκαλέσουμε τη συμμετοχή του λαού σε όλα τα επίπεδα και την ενεργό επιστράτευσή του στις διεθνείς διεκδικήσεις της πατρίδας μας, στη μάχη της διαπραγμάτευσης, όπου ο λαός και η κοινωνία είναι τα πιο ισχυρά μας όπλα.
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι υποψήφια βουλευτής Α’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ
