Μετά από 15 χρόνια μνημονίων, παρά τις αναφορές του πολιτικού συστήματος ότι έχουμε βγει από αυτά η Ελλάδα, βουλιάζουμε καθημερινά στη φτώχεια από την πολλαπλή κλοπή των τρεχόντων εισοδημάτων μας αλλά και της περιουσίας που δημιουργήθηκε με θυσίες. Το ένα απογοητευτικό στοιχείο για την κατάσταση του λαϊκού παράγοντα διαδέχεται το άλλο. Στοιχεία που δεν προέρχονται από κάποια αντιπολιτευόμενη το σύστημα φωνή αλλά από το ίδιο το σύστημα, την Eurostat και την ΕΛΣΤΑΤ. Το πλέον πρόσφατο στοιχείο που μας κατατάσσει στον πάτο της Ε.Ε. είναι το ποσοστό των δαπανών ενός νοικοκυριού σε σχέση με το μέσο διαθέσιμο εισόδημα που πηγαίνει για το θέμα της οίκησης. Οι δαπάνες που κάνουμε μηνιαία για να έχουμε «ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας» και να μην είμαστε στο δρόμο.
Όπως φαίνεται από τον πίνακα και το σχετικό διάγραμμα ο Έλληνας πολίτης δαπανά το 35,2% του μηνιαίου εισοδήματος του για τη στέγασή του όταν το αντίστοιχο μέγεθος στο μέσο όρο της Ε.Ε. είναι στο 19,7%. Ουσιαστικά δηλαδή το κόστος στέγασης στην Ελλάδα είναι σχεδόν διπλάσιο από το ανάλογο του μέσου όρου της ΕΕ των 27. Το κόστος στην Ελλάδα επίσης είναι μακράν υψηλότερο από όλα τα κράτη καθώς το επόμενο υψηλότερο κόστος μετά την Ελλάδα είναι 10 μονάδες παρακάτω, βρίσκεται στο 25,9% και αφορά τη Δανία και 25,2% της Γερμανία. Λαμβάνοντας υπόψη το ύψος των εισοδημάτων των δύο χωρών και το τι μένει για επιβίωση μετά την αφαίρεση της δαπάνης κατοικίας προκύπτει αβίαστα για τον Έλληνα πολίτη, με βάση και αυτό το στοιχείο επιπλέον όσων έχουν αναφερθεί και τεκμηριωθεί τα τελευταία χρόνια, ότι όχι απλά είναι ο φτωχότερος στην Ε.Ε. αλλά το επίπεδο φτώχειας είναι τόσο προχωρημένο που ουσιαστικά δεν μπορεί να ανταποκριθεί στοιχειωδώς στις σύγχρονες ανάγκες. Ζει στη μιζέρια και τον καθημερινό αγώνα επιβίωσης, σε αντίθεση με τα όσα ισχυρίζεται η κυβέρνηση για την ανάπτυξη της οικονομίας και τα όσα προπαγανδίζουν οι άθλιοι πολιτικάντηδες τύπου Γεωργιάδη ότι «η Ελλάδα είναι ζάχαρη».
Οι αιτίες, κοινώς εγκληματικές πολιτικές
Όπως όλοι γνωρίζουν μετά την κρίση και την έναρξη των μνημονίων μαζί με τα λαϊκά εισοδήματα που εξαϋλώθηκαν παράλληλα εξαϋλώθηκαν και οι αξίες των ακινήτων, φτάνοντας σε πολύ χαμηλά επίπεδα συγκριτικά με την έκρηξη των τιμών που είχαμε στην περίοδο 2000-2009. Το πολιτικό σύστημα με την εκάστοτε κυβέρνηση ανεξαρτήτως κόμματος και χρώματος προσπάθησε να «πουλήσει» αυτή την πτώση των τιμών στα ακίνητα με πρόσκληση ξένου κεφαλαίου από το εξωτερικό. Έτσι η πτωτική πορεία ανακόπτεται την περίοδο 2016-2017 και αρχίζει η σταδιακή επαναφορά των τιμών στα προ μνημονίων επίπεδα.
Σημαντικό ρόλο σε αυτή την αντιστροφή έπαιξαν παράγοντες που συνδέονται με τις ακολουθούμενες πολιτικές από όλες τις κυβερνήσεις μετά το 2010. Αυτοί οι παράγοντες ήταν 1) πρόσκληση στους ξένους να έρθουν να κερδοσκοπήσουν στην Ελλάδα στον τομέα των ακινήτων (Real Estate με τη μοντέρνα του απόδοση στα αγγλικά), 2) οι πολιτικές με τη «Χρυσή Βίζα» 3) η ραγδαία και χωρίς λογική και όρια εξάπλωση του AirBnB, 4) οι πλειστηριασμοί στο πλαίσιο της διαχείρισης των «κόκκινων δανείων» και ο τρόπος που το χειρίστηκαν και το χειρίζονται οι τράπεζες και οι αρμόδιες θυγατρικές τους Real Estate. Έτσι φτάσαμε και στην παρούσα περίοδο που οι τιμές πλέον έχουν φτάσει και ξεπεράσει τα επίπεδα πριν από την κρίση και συνεχίζουν να αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς καθώς στους παραπάνω τέσσερις παράγοντες που έχουν επιδεινωθεί δραματικά έχουν προστεθεί και νέοι όπως π.χ. τα κρατικά Προγράμματα «Σπίτι μου» νο1 και νο2 της κυβέρνησης Μητσοτάκη μαζί με τα Προγράμματα «Ηρακλής» που έδωσαν εγγυήσεις και βοήθεια στις τράπεζες για να απαλλαγούν από τα κόκκινα δάνεια και με την αξιοποίηση των ακινήτων σε εγγύηση.
Ειδικότερα:
1) Διαφήμιση επενδυτικών ευκαιριών στα ακίνητα: Την έναρξη έκανε η κυβέρνηση της «πρώτης φορά Αριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ με την προβολή στο εξωτερικό της σημαντικά χαμηλής αξίας των ακινήτων και την πρόσκληση στο ξένο κεφάλαιο να επενδύσει στην Ελλάδα. Πώς να ξεχάσουμε τον επικεφαλής του ΤΧΣ κ. Ξενοφο να προσκαλεί (2016) τους ξένους να επενδύσουν στις ελληνικές τράπεζες και κατ΄επέκταση στην ελληνική οικονομία καθώς όπως έλεγε υπάρχουν μεγάλες κριμένες υπεραξίες λόγω των ακινήτων. Πως να ξεχάσουμε τον τότε πρωθυπουργό κ. Τσίπρα (2017 – 2018) που τόνιζε τη σημαντική εισροή ξένου κεφαλαίου, που όπως προέκυπτε όμως από τα στοιχεία αυτό πήγαινε κατ΄ ευθείαν στην αγορά μεγάλων ακινήτων τα οποία σήμερα είναι κτίρια και συγκροτήματα κατοικιών πέριξ των πλέον τουριστικών περιοχών στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα. Συνεπώς το πολιτικό σύστημα «έστρωσε το τραπέζι» και κάλεσε το ξένο κεφάλαιο να έρθει να κερδοσκοπήσει με τις εξευτελιστικές τιμές και τους χαμηλούς μισθούς!!! Τελικό αποτέλεσμα χιλιάδες ακίνητα στους ξένους και μείωση της προσφοράς κατοικιών άρα αύξηση τιμών κατοικίας και ενοικίων.
2) Η Χρυσή Βίζα με εισροή συναλλάγματος: Το σύστημα προβλέπει σε κατοίκους τρίτων χωρών χορήγηση «χρυσής βίζας» με ελεύθερη είσοδο στην Ελλάδα, παραμονή στη χώρα και κίνηση εντός της ΕΕ για μία δεκαετία. Μόνη προϋπόθεση η επένδυση στην Ελλάδα κάποιου σημαντικού ποσού (250.000 ευρώ αρχικά 800.000 σήμερα). Θεσπίστηκε το 2013 και εφαρμόζεται από τότε. Όλες οι κυβερνήσεις το αξιοποίησαν αν και γνωρίζουν τις αρνητικές του συνέπειες. Το αποτέλεσμα χιλιάδες επενδύσεις ξένων σε ακίνητα που φούσκωσαν τις τιμές, στήθηκαν κερδοσκοπικές εταιρείες – μεσάζοντες για το σκοπό αυτό όπως έχουμε αναλύσει στο παρελθόν. Επειδή όμως ο σκοπός δεν ήταν η κατοικία στην Ελλάδα αλλά μόνο η απόκτηση της Βίζας με το συγκεκριμένο κόστος το αποτέλεσμα ήταν φούσκωμα των τιμών των ακινήτων και τα αγορασθέντα ακίνητα να είναι στη συνέχεια κλειστά και εγκαταλελειμμένα.
3) Το AirBnB και η ραγδαία εξάπλωσή του: Αφορά κυρίως παλαιά κτίσματα σε τουριστικές περιοχές στην κυβερνητική λογική της τουριστικής ανάπτυξης με μόνο κριτήριο τον αριθμό των αφίξεων!!!. Το αποτέλεσμα δραματική μείωση διαθέσιμων κατοικιών σε πολλές περιοχές της χώρας, ειδικά στα νησιά, με συνέπειες στις τιμές των ακινήτων και τα ενοίκια.
4) Οι διαδικασίες πλειστηριασμών: Χιλιάδες ακίνητα βγήκαν και «βγαίνουν στο σφυρί» κάθε αξίας και μεγέθους. Για όσα από αυτά τα παίρνουν τα «κοράκια» που συμμετέχουν ως πλειοδότες στους πλειστηριασμούς ακολουθούν οι εξώσεις των μέχρι χθες ιδιοκτητών πολλές φορές με την «αξιοποίηση» της αστυνομικής βίας… και ο κόσμος οδηγείται στο δρόμο. Για όσα από αυτά πλειοδοτούν οι τράπεζες αρχίζουν οι διαδικασίες εξώσεων αλλά με πιο «ήπιο» τρόπο και στη συνέχεια παραμένουν κλειστά. Έτσι δεκάδες χιλιάδες ακίνητα εδώ και χρόνια ανήκουν στις θυγατρικές Real Estate των τραπεζών, τα funds που αγόρασαν τα αναλογούντα κόκκινα δάνεια πήραν τα κέρδη τους και τα ακίνητα είναι κλειστά. Συνεπώς ένας ακόμα παράγοντας αύξησης τιμών ακινήτων και ενοικίων
5) Τα νέα προγράμματα της κυβέρνησης ΝΔ-Μητσοτάκη: Η παρούσα κυβέρνηση αντί να λάβει μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος υψηλού οικιστικού κόστους για τα λαϊκά στρώματα πήρε μέτρα για το ακριβώς αντίθετο. Όσον αφορά τα κλειστά ακίνητα των τραπεζών από πλειστηριασμούς, που δεν ενοικιάζονται διπλασίασε τον ΕΝΦΙΑ και με αυτό υποτίθεται ότι θα έδινε κίνητρο στις τράπεζες να τα νοικιάσουν. Τα σχετικά αποτελέσματα είναι μόνο για γέλια. Την ίδια στιγμή για να αυξήσει τις τιμές των παλαιών ακινήτων και να βοηθήσει τις τράπεζες να τα πουλήσουν σε υψηλές τιμές όρισε ότι στα προγράμματα «Σπίτι μου» 1 και 2 οι επωφελούμενοι δικαιούνται να αγοράζουν μόνο παλαιά ακίνητα (με άδεια έως την 21/12/2005). Παράλληλα τα κίνητρα που έδωσε στις τράπεζες μέσω των προγραμμάτων Ηρακλής είχαν σαν συνέπεια να τιτλοποιηθούν και να διατεθούν σε funds «κόκκινα δάνεια» που σήμερα ανέρχονται σε 70 δις. ευρώ και με αυτά συνδέονται πάνω από 700.000 ακίνητα που έχουν μπει ως εγγύηση αποπληρωμής των δανείων. Παράλληλα οι κάτοχοι των δανείων αυτών μετά τις μνημονιακές αλλαγές στη νομοθεσία, σε βάρος των δανειοληπτών, μπορούν μονομερώς να εγγράψουν νέες προσημειώσεις σε ακίνητα των δανειοληπτών που είναι ελεύθερα βαρών. Συνεπώς από όλο αυτό το σύστημα δημιουργείται τεχνικά ζήτηση για παλαιά ακίνητα, δεν βοηθιούνται οι διαδικασίες για ανέγερση νέων ακινήτων, αυξάνονται και πάλι οι τιμές και παράλληλα τα ενοίκια. Και σαν συμπλήρωμα όλων αυτών υπάρχουν 700.000 ακόμα ακίνητα πάνω από τα οποία κρέμεται η δαμόκλειος σπάθη του πλειστηριασμού.
Με όλες αυτές τις διαχρονικές πολιτικές οι τιμές των ακινήτων έχουν επανέλθει και έχουν ξεπεράσει εκείνες πριν από την κρίση, τα δε ενοίκια έχουν αυξηθεί πολύ περισσότερο σε σχέση με εκείνη την περίοδο καθώς έχει μειωθεί δραματικά ο αριθμός των ακινήτων προς ενοικίαση ως κατοικίες, όπως αναλύσαμε.
Η δραματική διαφοροποίηση Ελλάδας με Ε.Ε. στο οικιστικό κόστος
Ο λόγος της μεγάλης απόκλισης μεταξύ Ελλάδας και Ε.Ε. στο οικιστικό κόστος δεν προέρχεται μόνο από την πλευρά της αύξησης των τιμών των ακινήτων. Όπως ήδη περιγράψαμε, αυτό είναι γεγονός αλλά δεν είναι δημιουργία «φούσκας» όπως κάποιοι αρέσκονται να σημειώνουν και η Κομισιόν να κάνει σχετικές αναλύσεις για την Ελλάδα. Η αιτία βρίσκεται κυρίως στη μεγάλη υστέρηση των εισοδημάτων συγκριτικά με την προ μνημονίων εποχή.
Αυξήσεις στις τιμές στα ακίνητα έχουμε συνολικά σε όλη την Ε.Ε. αλλά και παγκόσμια. Μάλιστα σε ορισμένες χώρες πολύ υψηλές και με γρήγορους ρυθμούς. Το ερώτημα είναι τι διαφοροποιεί την Ελλάδα από τις υπόλοιπες χώρες και έχουμε αυτή την τραγική κατάσταση. Η απάντηση είναι ότι τα εισοδήματα όχι απλά δεν έχουν επανέλθει στην προ μνημονίων εποχή, σε αντίθεση με τα ακίνητα, αλλά συνεχίζουν να μειώνονται σε πραγματικούς όρους (αγοραστική δύναμη). Ο μέσος όρος των πραγματικών εισοδημάτων για μισθωτούς, συνταξιούχους και τη συντριπτική πλειοψηφία ελευθέρων επαγγελματιών, μικροεπιχειρηματιών και αγροτών είναι σημαντικά κάτω από το επίπεδο του 2008 όπως καταγράφει η Eurostat και έχουμε επανειλημμένα αναφέρει. Την ίδια περίοδο στην Ε.Ε. υπάρχουν αυξήσεις σε πραγματικούς όρους εισοδημάτων.
Συνεπώς στην Ελλάδα συνεχίζεται η φτωχοποίηση του κόσμου ως επιλογή του πολιτικού συστήματος, στην παρούσα φάση της κυβέρνησης Ν.Δ.-Μητσοτάκη. Μία δε από τις παραμέτρους φτωχοποίησης είναι το οικιστικό κόστος. Την ίδια στιγμή αυτή η διαδικασία αντίστροφα γίνεται κέρδος για τους ολίγους που εκμεταλλεύονται ποικιλοτρόπως αυτές τις καταστάσεις με την βοήθεια της κυβέρνησης.
