Στη Ρόζαβα (δυτικό Κουρδιστάν, στα κουρδικά), δηλαδή στους τρεις κουρδικούς θύλακες της βόρειας Συρίας, κηρύχτηκε πρόσφατα αυτονομία, όταν το Κόμμα της Δημοκρατικής Ένωσης των Κούρδων (PYD) αποκλείστηκε από τις συνομιλίες της Γενεύης ΙΙ.
Είναι οι μόνες περιοχές στη Συρία όπου κυριαρχεί κάποια μορφή λαϊκής αυτοδιοίκησης. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν προσφύγει εκεί χιλιάδες Αράβων μουσουλμάνων και χριστιανών, για να αποφύγουν τον εμφύλιο αλλά και την ισλαμιστική κατοχή, τις σεχταριστικές εκκαθαρίσεις κ.λπ. Τη συνέντευξη από τον συν-πρόεδρο του PYD Σαλίχ Μουσλίμ πήρε το International Journal of Socialist Renewal. Το PYD είναι αδελφό κόμμα με το PKK στην Τουρκία.
Αρχικά δεχτείτε τα συλλυπητήριά μου για το γιο σας που σκοτώθηκε στα 17 του, πολεμώντας ενάντια σε τζιχαντιστικές ομάδες. Σας ευχαριστώ. Όταν παλεύεις για την ελευθερία πρέπει να πληρώσεις το τίμημα. Γιατί αγωνίζεται το κόμμα σας;
Αγωνιζόμαστε για δημοκρατική αυτοδιοίκηση εντός της Συρίας. Διεκδικούμε δημοκρατικά δικαιώματα και συνταγματική αναγνώριση των Κούρδων. Δεν θέλουμε να αποσχιστούμε από τη Συρία ούτε επιθυμούμε ένα κουρδικό εθνικό κράτος. Παρουσιάσαμε την άποψή μας στην Εθνική Συντονιστική Επιτροπή για τη Δημοκρατική Αλλαγή (NBC)1 και τα αραβικά κόμματα που συμμετέχουν εκεί, συμφώνησαν μαζί μας. Κάθε χώρα έχει διαφορετικού τύπου αυτονομίες και ομοσπονδιακά συστήματα. Αλλιώς είναι στη Γερμανία, την Ελβετία ή στις ΗΠΑ. Θα δούμε ποιο από αυτά είναι το καταλληλότερο για τη Συρία. Ζητάμε αυτοδιοίκηση. Το όνομα που θα έχει δεν είναι σημαντικό. Θα πρέπει, όμως, να γίνει σύμφωνα με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία. Δεν θέλουμε να χαράξουμε νέα σύνορα. Δεν είμαστε αυτονομιστές.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν δημοκρατικά νομιμοποιημένες δομές στις περιοχές όπου οι Κούρδοι αυτοδιοικούνται.
Το PYD απλώς έκανε μια πρόταση για αυτοδιοίκηση στις άλλες δυνάμεις. Δεν είναι στις προθέσεις μας να διοικούμε μόνοι μας και προετοιμαζόμαστε για εκλογές στις περιοχές που ελέγχουμε. Έχει ήδη συσταθεί μια επιτροπή για την προετοιμασία τους.
Τους τελευταίους μήνες έχουν σημειωθεί συγκρούσεις ανάμεσα στο κόμμα σας και άλλα κουρδικά κόμματα, ιδιαίτερα το Αζάντι και το Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα, αδελφό κόμμα του Μπαρζανί στο ιρακινό Κουρδιστάν. Αυτά τα κόμματα θα συμμετέχουν στις εκλογές;
Μερικά κόμματα συνεργάζονται μαζί μας, αλλά αυτά τα δύο όχι. Είναι ευπρόσδεκτοι να κατέβουν στις εκλογές αλλά μέχρι στιγμής το αρνούνται. Συνεχώς μας επιτίθενται κι ασκούν κριτική.
Δεν μπορείτε να αρνηθείτε ότι το κόμμα σας ίδρυσε τις Δυνάμεις Ασφαλείας και τις Λαϊκές Δυνάμεις Άμυνας (YPG) πάνω σε στρατιωτικά πρότυπα.
Φυσικά και τις ιδρύσαμε επειδή αυτό ήταν απαραίτητο για την προστασία του κουρδικού λαού.
Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι αποτελούν τις ένοπλες δυνάμεις του κόμματός μας. Θέλουμε μια στρατιωτική δύναμη των Κούρδων και είμαστε αντίθετοι στην ιδέα των κομματικών πολιτοφυλακών.
Τον Νοέμβριο διακηρύξατε την αυτονομία των Κούρδων. Πώς αντέδρασε το καθεστώς;
Υπήρξαν διάφορες αντιδράσεις από τη μεριά του καθεστώτος. Όμως τόσο το καθεστώς όσο και η αυτοαποκαλούμενη αντιπολίτευση μας κατηγορούν ως αυτονομιστές και δεν θέλουν να αναγνωρίσουν το δικαίωμά μας για αυτοδιοίκηση.
Θα μπορούσε η ιδέα της αυτοδιοίκησης να αποτελέσει ένα μοντέλο και για άλλες μειονότητες;
Το μοντέλο της αυτοδιοίκησης θα μπορούσε να ισχύσει για όλη τη Μέση Ανατολή.
Εφόσον δεν επιθυμείτε να αποσχιστείτε, θα πρέπει να αντιμετωπίσετε όποιον κυβερνά στη Δαμασκό, είτε τον Άσαντ είτε κάποιον από την αντιπολίτευση.
Από την αρχή συντονιστήκαμε με την αριστερή αντιπολίτευση. Ιδρύσαμε το NBC και πραγματικά θέλουμε να συνεργαστούμε με εκείνες τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης που αποδέχονται τα αιτήματά μας. Όχι όμως με τους ισλαμιστές και άλλες αντιδημοκρατικές δυνάμεις.
Πιστεύετε πως ο Άσαντ θα παραμείνει στην εξουσία;
Ο Άσαντ πρέπει να φύγει. Πρέπει να δοθεί ένα τέλος σε αυτό το καθεστώς και να γίνει ένα νέο δημοκρατικό ξεκίνημα. Το πρόβλημα δεν είναι το πρόσωπο, αλλά το καθεστώς. Τώρα πολλοί αλαουίτες φοβούνται ότι θα πέσουν θύματα εκδίκησης εάν ο Άσαντ φύγει. Έτσι, το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο. Πρέπει να διαπραγματευτούμε για να σταματήσουμε την αιματοχυσία και να αλλάξουμε το σύστημα. Θέλουμε ειρήνη μέσα από διαπραγματεύσεις.
Περίπου 500.000 εσωτερικοί πρόσφυγες βρίσκονται στη Ρόζαβα. Ποια είναι η κατάσταση;
Ευτυχώς τουλάχιστον λύθηκε το πρόβλημα των καυσίμων. Οι άνθρωποι τώρα ζεσταίνονται με πετρέλαιο, ενώ πέρυσι δεν υπήρχε καθόλου. Όσον αφορά τα τρόφιμα και άλλες σημαντικές προμήθειες η κατάσταση είναι ακόμα προβληματική. Τα πράγματα ήταν ήδη δύσκολα για τους κατοίκους μας και είναι πολύ δυσκολότερα τώρα με τους πρόσφυγες. Δεν υπάρχει καμιά διεθνής βοήθεια. Οι μεγάλες ΜΚΟ δεν βρίσκονται εδώ και ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός συνεργάζεται με τη Συριακή Ερυθρά Ημισέληνο, μια αραβική οργάνωση που δυστυχώς συνεργάζεται με το καθεστώς και όχι με εμάς.
Ποιος ελέγχει τη Ρόζαβα; Οι Κούρδοι ή το καθεστώς;
Το καθεστώς δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει. Για παράδειγμα, η κατάσταση στο Καμισλί είναι περίπλοκη. Κάποιες αραβικές περιοχές της πόλης όπου ο κόσμος υποστηρίζει το καθεστώς ελέγχονται από καθεστωτικές δυνάμεις. Ακόμα και διαδήλωση υπέρ του Μπάαθ έγινε εκεί. Εμείς δεν ελέγχουμε αυτές τις περιοχές. Ο κύριος στόχος μας είναι να αποτρέψουμε τη σύγκρουση μεταξύ εθνοτήτων. Πιστεύουμε στην αδελφοσύνη μεταξύ των λαών και δεν θέλουμε διαμάχες ανάμεσα σε Κούρδους και Άραβες.
Στο Καμισλί και σε πόλεις της ανατολικής Ρόζαβα υπάρχουν επίσης πολλοί χριστιανοί.
Οι χριστιανοί είναι μαζί μας. Οι περιοχές τους ελέγχονται από τις δυνάμεις μας που τις υπερασπίζονται. Υπάρχουν χριστιανοί που πολεμούν μαζί μας. Στη Ρόζαβα δεν υπάρχει απολύτως καμία σύγκρουση ανάμεσα σε μουσουλμάνους Κούρδους και χριστιανούς.
Τα άλλα κουρδικά κόμματα τι λένε; Τους τελευταίους μήνες κάποιες κουρδικές ομάδες άσκησαν κριτική στο PYD για αυταρχικό καθεστώς και συνεργασία με τον Άσαντ.
Αυτές είναι ίδιες με τις κατηγορίες που ακούμε από την Τουρκία και τις ισλαμιστικές ομάδες. Πολλές από αυτές τις κατηγορίες προέρχονται από κουρδικά κόμματα που συνεργάζονται με την Τουρκία ή με τον Μασούντ Μπαρζανί στο Ιράκ και ποτέ δεν τις απευθύνουν ξεκάθαρα εναντίον μας.
1. Συμμαχία του PYD και 12 μικρότερων αραβικών αριστερών και μπααθικών πολιτικών κομμάτων και ανεξάρτητων ακτιβιστών. Το NBC υποστηρίζει τη διαπραγμάτευση με το καθεστώς Άσαντ, αντιτίθεται στην ένοπλη πάλη, και είναι αντίθετο σε οποιαδήποτε διεθνή παρέμβαση. Γι’ αυτό υφίσταται επίθεση από την υποστηριζόμενη από τη Δύση και τις μοναρχίες του Κόλπου αντιπολίτευση, που κατηγορεί το NBC ως «βιτρίνα» του καθεστώτος.
Μετάφραση: Νίκος Μαγνήσαλης
