Με αφορμή μια σύσκεψη για την καταστολή ενός κινήματος που προέκυψε από τα κάτω. Της Αλέκας Κρασοπούλου
Τις αγορές Χωρίς Μεσάζοντες τις γνωρίζουμε όλοι. Τις ωραίες εικόνες μεσούσης της ανθρωπιστικής κρίσης και της απαξίωσης της πολιτικής και της δημοκρατίας, τις βλέπουμε όλοι; Τους ανθρώπους της γειτονιάς, μεσήλικες, νεολαίους, άνεργους και εργαζόμενους, μεγαλύτερους σε ηλικία να συμμετέχουν, να διαβουλεύονται μεταξύ τους και με θεσμικούς φορείς, να συζητάνε, να θυμώνουν, να προβληματίζονται, να προτείνουν, να οργανώνονται και να οργανώνουν εκδηλώσεις, συζητήσεις, αγορές, κουζίνες και ό,τι χωράει ο νους; Φέρνοντας στην επιφάνεια μέσα από πρακτικές που εμπλέκουν τους «αφανείς» -μέχρι τώρα- ως δραστήρια υποκείμενα;
Ένα κίνημα που φούντωσε μέσα στις ρωγμές της κρίσης ως απάντηση, αλλά και λύση στα μεγάλα προβλήματα της κοινωνίας. Της κοινωνίας που αυτοοργανώνεται και στέκεται αλληλέγγυα στο επισιτιστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες συμπολίτες, αμφισβητώντας ταυτόχρονα τη γενικευμένη εμπορευματοποίηση αγαθών και δραστηριοτήτων, την κυριαρχία του εμπορεύματος και των καταναλωτικών προτύπων επί των αναγκών.
Το κίνημα των Χωρίς Μεσάζοντες προέκυψε μέσα από πολλές διαδρομές διαφόρων πρωτοβουλιών/επιτροπών κατοίκων και ομάδων. Με διαφορετικές μορφές. Μονοθεματικό (μόνο πατάτες/λάδι) με παραγγελίες ηλεκτρονικές, ως «λαϊκές» αγορές όπως, κυρίως, συμβαίνει εδώ στη Θεσσαλονίκη, με παραγωγούς με χαρτιά και χωρίς χαρτιά, στη βάση της εμπιστοσύνης. Κάθε συνέλευση έχει τους δικούς της όρους που, στην πορεία, πολλές φορές αλλάζουν. Αλλού δέχονται μόνον έναν με το ίδιο προϊόν, αλλού δεν υπάρχει πρόβλημα. Αλλού γίνεται με άδεια χρήσης χώρου (π.χ. Τούμπα), αλλού χωρίς. Αλλού Σάββατο, αλλού Κυριακή. Στα ανατολικά της πόλης, στο κέντρο, στα δυτικά και στο 5ο διαμέρισμα.
Πολιτική απάντηση
Παρ’ όλα αυτά, τα βασικά χαρακτηριστικά είναι κοινά: Συνελεύσεις, άμεση δημοκρατία, αυτενέργεια και αυτοοργάνωση της γειτονιάς. Αντι-ιεραρχική δομή, κανένα κέρδος για τις διοργανώτριες επιτροπές. Προτίμηση τοπικών προϊόντων. Διανομή προϊόντων στο τέλος της αγοράς σε άπορους από τα προϊόντα που αφήνουν οι παραγωγοί αλλά και οι καταναλωτές για το σκοπό αυτό.
Με τις γνωστές αδυναμίες του το κίνημα Χωρίς Μεσάζοντες δίνει την απάντηση του, έστω και μερικώς, με πολιτικό όμως τρόπο.
Η καταστολή που δέχεται το τελευταίο διάστημα είτε από τους εκπροσώπους των λαϊκών αγορών είτε από το «Καπάνι» στο κέντρο της πόλης, αν δεν συνδεθεί με τη γενικευμένη επίθεση στις δομές κοινωνικής αλληλεγγύης (κοινωνικά ιατρεία, καλάθια σούπερ μάρκετ, Γιατροί του Κόσμου) που αποτελούν ανταγωνιστικά στο κυρίαρχο σύστημα προτάγματα, αλλά απέναντι και σε οποιαδήποτε μορφή αντίστασης από τους σχολικούς φύλακες μέχρι τις Σκουριές, οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα.
Να δούμε το πολιτικό πρόσημο μπροστά από όλες τις καταγγελίες. Τη συντονισμένη επίθεση από τη μεριά της κυβέρνησης που δοκιμάζει την επιχείρηση νόμου και τάξης απέναντι στις δομές αλληλεγγύης.
Την καταστολή και τη συρρίκνωση της δημοκρατίας. Του μεγάλου εμπόδιου, δηλαδή, για την πλήρη και απόλυτη εφαρμογή της ολοκλήρωσης του κοινωνικού εφιάλτη που υλοποιούν πρώτα στην Ελλάδα και ονειρεύονται για όλη την Ευρώπη.
Η διασφάλιση της πειθαρχίας του φόβου. Αφού πρώτα πείσουν μέσα από την καταστολή ότι δεν μπορεί να συνδεθεί η δράση με το αποτέλεσμα.
Ασπίδα πολιτικής προστασίας
Ως εκ τούτου, ο ΣΥΡΙΖΑ (πρέπει να) είναι αποφασισμένος κατ’ αρχήν να αποτελέσει την ασπίδα πολιτικής προστασίας απέναντι στις επιθέσεις. Να στηρίζει τον καινούργιο τρόπο κατανόησης της πολιτικής από την κοινωνία που πλήττεται και ψάχνει συλλογικές λύσεις με αντισυστημικά χαρακτηριστικά.
Και αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν προβλήματα. Τεχνικά όμως. Όχι προσανατολισμού του κινήματος. Και αυτά λύνονται.
Στο δρόμο για την ανατροπή η προσήλωσή μας πρέπει να είναι σταθερή στην επέκταση των δομών αλληλεγγύης και αλληλέγγυας δράσης. Και όπως έγραψε πρόσφατα ο σ. Λάσκος1 «σε μια στρατηγική δημοκρατικού δρόμου… αυτή η επέκταση δεν οδηγεί στον κοινωνικό μετασχηματισμό. Είναι, ήδη, ο κοινωνικός μετασχηματισμός».
* Η Αλέκα Κρασοπούλου είναι μέλος
της Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ
Α’ Θεσσαλονίκης
1. Αδυναμία αλληλεγγύης: https://www.rednotebook.gr/details.php?id=11251
