Μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες των μητροπολιτικών καπιταλιστικών καθεστώτων είναι η κυριαρχία τους στον τομέα της επικοινωνίας. Η ικανότητά τους αφενός να κάνουν το μαύρο άσπρο και αφετέρου να καταφέρνουν να προβάλλουν τη βιτρίνα τους, αποκρύβοντας, υποβαθμίζοντας ή δικαιολογώντας τις αρνητικές πτυχές τους, οι οποίες συχνά είναι σημαντικότερες από τις θετικές. Σήμερα, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, συντελείται μια πολύ σοβαρή ανακατανομή πλούτου υπέρ των πλουσίων. Γι’ αυτό, περιορίζεται το κοινωνικό κράτος το οποίο, διαθέτοντας ένα μέρος του παραγόμενου πλούτου, διασφάλιζε ένα ικανοποιητικό επίπεδο ζωής για την πλειονότητα των ανθρώπων και συρρικνώνεται η δημοκρατία για να αποτραπούν ή να καμφθούν οι κοινωνικές αντιδράσεις. Αυτά είναι δύο από τα κύρια χαρακτηριστικά του σύγχρονου καπιταλισμού που αποκαλείται «νεοφιλελεύθερος». Ουσιαστικά πρόκειται για μια πολύπλευρη και σκληρή επίθεση των αρχουσών τάξεων εναντίον της κοινωνίας, χωρίς συμπόνια, χωρίς οίκτο. Σε σημείο που, μερικές φορές, έχεις την αίσθηση ότι πρόκειται για «τελικές λύσεις», ότι το άκρο της φτωχοποίησης είναι η ψυχολογική και φυσική εξόντωση των πιο αδύναμων στρωμάτων της κοινωνίας.
Χαρακτηριστικό, έως και εξωφρενικό, παράδειγμα αυτής της πολιτικής είναι ο σχετικά πρόσφατος νόμος της βρετανικής κυβέρνησης για την επιβολή του λεγόμενου «φόρου της κρεβατοκάμαρας»! Σημειωτέον ότι η Βρετανία είναι μία από τις χώρες που οι ανέκαθεν μεγάλες κοινωνικές ανισότητες γίνονται, από την εποχή της Θάτσερ, όλο και μεγαλύτερες. Δηλαδή, πίσω από τα εντυπωσιακά μέγαρα της παλιάς αυτοκρατορίας και τους ουρανοξύστες του Σίτι μέσω του οποίου καθημερινά διακινούνται τρισεκατομμύρια, υπάρχει ένας άλλος κόσμος που στην κυριολεξία φυτοζωεί. Ένας κόσμος που όλο και πιο δύσκολα εξασφαλίζει τα εντελώς αναγκαία για να ζήσει. Που δεν έχει μόνιμη στέγη, που ζει με επιδόματα ανεργίας ή απορίας, που δεν έχει θέρμανση, αρκετή τροφή, ακόμα και νερό! 2.500.000 νοικοκυριά δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς νερού στις ιδιωτικές εταιρίες ύδρευσης που αυξάνουν συνεχώς τα κέρδη τους. Πολλοί περισσότεροι δυσκολεύονται να πληρώσουν τα δημοτικά τέλη που από το 2013 έχουν αυξηθεί από 8,5% έως 20%. Από το Δεκέμβρη 2011 έως το Φλεβάρη 2014, παραπάνω από 4.010 άνθρωποι πέθαναν μέσα σε έξι βδομάδες από τη μέρα που οι κρατικές επιτροπές τούς ανακοίνωσαν ότι είναι ικανοί για εργασία, fit for work, σύμφωνα με την Υπηρεσία Εργασίας και Συντάξεων (DWP). Οι 1,360 απ’ αυτούς πέθαναν αμέσως μετά την απόρριψη της ένστασής τους.
Και τώρα, το κράτος επιβάλλει πρόστιμο, που το ονομάζει φόρο, στους φτωχούς που διαθέτουν ένα δωμάτιο πέρα απ’ αυτό στο οποίο κοιμούνται! Το «φόρο της κρεβατοκάμαρας» που ξεσήκωσε πολλές διαμαρτυρίες, αλλά εφαρμόζεται κανονικά με τραγικές συνέπειες, σε βάρος 600.000 ανθρώπων, των πιο ευάλωτων. Παρακάτω, παραθέτω μερικές επισημάνσεις από την πληθώρα των άρθρων και καταγγελιών που συνεχίζουν να δημοσιεύονται στις βρετανικές εφημερίδες.
Ο φόρος φέρνει θάνατο και ο θάνατος φέρνει φόρο
Η Sue Jones έστειλε ένα τουίτ στον γνωστό δημοσιογράφο Owen Jones: «Η ανάπηρη κόρη μου πέθανε. Το δωμάτιο της είναι άδειο. Μου ζητούν να πληρώσω το φόρο της κρεβατοκάμαρας. Αυτός είναι ένας ασύλληπτος εφιάλτης. Επαίσχυντος και βάναυσος. Πήγα στην αρμόδια υπηρεσία. Ήταν σαν να συνομιλούσα με ρομπότ. Κανένα περιθώριο για συζήτηση. Η απάντησή τους ήταν, πλήρωσε ή φύγε από το σπίτι». Και ο δημοσιογράφος αναρωτιέται: Τι κοινωνία είναι αυτή που φτιάχνουμε; Οι μικροϊδιοκτήτες συμπιέζονται σε σημείο εξόντωσης, ενώ οι πλούσιοι αποφεύγουν τη φορολογία σε βιομηχανική κλίμακα. Μήπως αυτό είναι το νέο νορμάλ;
Η Dawn Foster συμπληρώνει το δραματικό σκηνικό ενημερώνοντας τους αναγνώστες της ότι μόνο πέρσι 352.000 ενοικιαστές απειλήθηκαν με έξωση, ενώ οι τιμές των σπιτιών ανεβαίνουν αλματωδώς. Οι τρεις στους τέσσερις ενοικιαστές για να μπορέσουν να πληρώσουν τα ενοίκια κάνουν περικοπές στη θέρμανση και τη διατροφή τους. Ένας στους δέκα προσπαθεί να αποφύγει τη φορολογική επιβάρυνση μετακομίζοντας σε μικρότερο σπίτι σε φτωχότερη γειτονιά. Αλλά ο αριθμός των οικογενειών που έχουν προσωρινή στέγαση έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, όπως και ο αριθμός των αστέγων. 100.000 παιδιά έχουν μόνο προσωρινή στέγαση!
Τα τρία τέταρτα των ανθρώπων που έχουν πληγεί από το «φόρο της κρεβατοκάμαρας» αναγκάστηκαν να περιορίσουν τη διατροφή τους, σύμφωνα με έρευνα της κυβερνητικής Υπηρεσίας Εργασίας και Συντάξεων, γράφει η Rowena Mason. Το 46% περιόρισε τη θέρμανση. Το 78% καθυστερεί τις πληρωμές του και ζει με δανεικά από φίλους και συγγενείς ή, για όσους μπορούν, από τράπεζες. Η σωματική και ψυχική υγεία τους επηρεάζεται πολύ αρνητικά από τη στεναχώρια και το στρες.
Και η Sanela Cox υπογραμμίζει ότι άνθρωποι που χωρίζουν, άνθρωποι που χάνουν κάποιο μέλος της οικογένειάς τους, άνθρωποι που έχουν παιδί που σπουδάζει, με συνέπεια ένα δωμάτιο του μικρού σπιτιού τους να μην χρησιμοποιείται για κρεβατοκάμαρα μόνιμα ή προσωρινά, και άνθρωποι με αναπηρία που έχουν ένα δωμάτιο με βοηθητικά μηχανήματα, υποχρεούνται να πληρώσουν αυτό το φόρο. Ακόμα κι όταν το παιδί τους μένει μερικές φορές στο σπίτι του άλλου γονιού του.
Αλλά η αρνητική επίδραση του φόρου επεκτείνεται βάναυσα και στα παιδιά. Η Sally Weale γράφει ότι οι έρευνες στα σχολεία δείχνουν ότι οι μαθητές που προέρχονται από οικογένειες που δυσκολεύονται να πληρώσουν αυτούς τους φόρους είναι στρεσαρισμένοι και πολλές φορές υποσιτισμένοι. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ διαπίστωσαν ότι ο φόρος της κρεβατοκάμαρας επιδρά αρνητικά στη μαθησιακή ικανότητα των παιδιών, που εμφανίζουν συμπτώματα συναισθηματικής διαταραχής και γίνονται πιο επιθετικά. Πολλά παιδιά στερούνται την κατάλληλη ενδυμασία για το χειμώνα. Για οικογένειες με δύο ή περισσότερα παιδιά, ο νόμος υποχρεώνει τους ανήλικους μέχρι τα 16 χρόνια τους να μην έχουν ξεχωριστό δικό τους δωμάτιο, αλλιώς πρέπει οι γονείς τους να πληρώσουν αυτό τον πρόσθετο φόρο.
Ο φόρος της κρεβατοκάμαρας επηρεάζει τους ανθρώπους αδιακρίτως: ανθρώπους με αναπηρία που χρησιμοποιούν ένα δεύτερο δωμάτιο για τους ανθρώπους που τους φροντίζουν, χωρισμένους γονείς που χρειάζονται ένα δωμάτιο για να φιλοξενούν τα παιδιά τους το Σαββατοκύριακο, ηλικιωμένους συνταξιούχους που δεν μπορούν να αλλάξουν γειτονιά και γείτονες για προφανείς λόγους κ.ά., επισημαίνει η Eileen Alexander. Πολλοί άνθρωποι έχουν καταρρεύσει ψυχολογικά και δεν είναι λίγοι αυτοί που αυτοκτονούν ή σκέφτονται την αυτοκτονία. Είναι σε απόγνωση. Δεν έχουν χρήματα για να κρατήσουν τα σπίτια τους. Κάνουν οικονομικές θυσίες που τους μειώνουν την αξιοπρέπεια, καταστρέφουν την κοινωνική ζωή τους και βλάπτουν την υγεία τους. Άνεργοι και άρρωστοι είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν αυτό το φόρο για να μην χάσουν τα σπίτια τους.
Η Naomi Larsson μιλάει για έναν άνθρωπο που της αποκάλυψε ότι κάθεται στα σκοτεινά για να μην καταναλώνει ρεύμα και μια ολόκληρη οικογένεια που τα μέλη της κάθονται κουκουλωμένα με κουβέρτες γιατί δεν φτάνουν τα χρήματα για θέρμανση. Μερικές φορές λείπει και το φαγητό.
Κοινωνική εκκαθάριση
Ο φόρος της κρεβατοκάμαρας εξυπηρετεί κάλλιστα την μη ομολογημένη προσπάθεια να εκδιωχτούν οι φτωχότεροι κάτοικοι από τις κεντρικές συνοικίες του Λονδίνου, για να παραδοθούν οι περιοχές στους πλουσιότερους που δημιουργούν τα δικά τους «γκέτο» αποκλείοντας τη συγκατοίκηση με τις κατώτερες τάξεις. Ο Matthew Taylor αναφέρεται σε δεκάδες χιλιάδες φτωχές οικογένειες που αναγκάστηκαν να φύγουν από το Λονδίνο, δημιουργώντας μια «κοινωνική εκκαθάριση μεγάλης κλίμακας», αφήνοντας ολόκληρες περιοχές για να εγκατασταθούν οι πλουσιότεροι. Αυτό φαίνεται και από τη δραστική μείωση, κατά το ένα τρίτο, των μαθητών που δικαιούνται, λόγω οικονομικής στενότητας, δωρεάν γεύματα στο σχολείο. Οι καινούργιες αλλαγές στην κοινωνική πρόνοια επιτάχυναν αυτό το ρεύμα αναγκαστικής φυγής. Η πόλη αποκτά διαχωριστικές γραμμές μετά τις περικοπές στα στεγαστικά προγράμματα, τη μείωση των επιδοτήσεων για τους άνεργους, το φόρο της κρεβατοκάμαρας κ.ά. Και ο εξαναγκασμός σε μετοίκηση διακόπτει την ομαλή εκπαιδευτική πορεία των παιδιών, απομακρύνει τους εργαζόμενους από τους χώρους δουλειάς τους και αναστατώνει τις τοπικές αγορές και υπηρεσίες. Η δημιουργία περιοχών μόνο για πλούσιους καταστρέφει τις κοινότητες, τις τοπικές οικονομίες και την κοινωνική κινητικότητα.
Η φιλανθρωπική οργάνωση για τους άστεγους Shelter επιβεβαίωσε την πληροφορία που διέρρευσε από κυβερνητικές στατιστικές ότι μέσα σε τέσσερα χρόνια 50.000 οικογένειες υποχρεώθηκαν να αλλάξουν συνοικία λόγω αυτών των πολιτικών. Και η Betsy Dillner, επικεφαλής της οργάνωσης Generation Rent, δήλωσε ότι ο συνδυασμός υψηλών ενοικίων και περιορισμένης κοινωνικής στέγασης όχι μόνο ξεριζώνει τους ανθρώπους από το Λονδίνο, αλλά μειώνει και τη γεννητικότητά τους.
Ο αιδεσιμότατος Paul Nicolson, επικεφαλής του οργανισμού «Φορολογούμενοι εναντίον της φτώχειας», καταγγέλλει ότι δεν φταίνε οι φτωχοί που ανεβαίνουν τόσο ψηλά τα ενοίκια ιδίως στη νότια Αγγλία. Επιπροσθέτως, 244 δήμοι επιβάλανε αυξήσεις των δημοτικών τελών στα φτωχότερα νοικοκυριά, η αδυναμία πληρωμής των οποίων επιφέρει κι άλλες επιβαρύνσεις με τη μορφή δικαστικών εξόδων, προστίμων κ.λπ., καθιστώντας την πληρωμή τους αδύνατη.
Η Υπηρεσία Εργασίας και Συντάξεων (DWP) δεν είναι η μόνη κρατική υπηρεσία που εν γνώσει της καταπιέζει τους φτωχότερους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου με αδιανόητες οφειλές. Το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και η Υπηρεσία Κοινοτήτων και Τοπικής Διοίκησης στοιχίζονται μαζί με την ίδια αναλγησία.
Αυτά όλα δεν τα μεταφέρω από επαναστατικές αντικαπιταλιστικές εφημερίδες. Τα μεταφέρω από την εφημερίδα The Guardian. Ενδεχομένως, η πραγματικότητα να είναι πολύ χειρότερη, πίσω από τη μεγαλοπρέπεια του Μπάκινχαμ!
Στέλιος Ελληνιάδης
