του Γιώργου Κυριακού
«Λουσµένο στο άρωµα των άγριων βοτάνων, των κωνοφόρων δέντρων και των ανθών της Μεσογείου… με σμαραγδένιες ακρογιαλιές, απόκρημνες κορυφές και βαθιά φαράγγια… το Μαυροβούνιο είναι πραγματικά τόσο μαγικό». Κάπως έτσι διαφημίζουν τα τουριστικά πρακτορεία το «Saint Tropez της Αδριατικής» υπενθυμίζοντας την εποχή όπου το jet set απολάμβανε τις διακοπές του στο Μαυροβούνιο. Στο μεταξύ αυτή η χώρα των 620.000 κατοίκων έχει μετονομαστεί σε… «Σολανία», παίρνοντας το όνομα του ανεκδιήγητου Χαβιέ Σολάνα, πρώην στελέχους του ισπανικού αντιπολεμικού κινήματος και μετέπειτα Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, ο οποίος έδρασε αποφασιστικά για την απόσχιση του Μαυροβουνίου από τη Σερβία. Και έχει αναδειχθεί σε βασίλειο της διαφθοράς.
Το Μαυροβούνιο «ανεξαρτητοποιήθηκε» το 2006 και έγινε μέλος του ΝΑΤΟ το 2017 χάρη σε οριακές πλειοψηφίες, που υποστηρίχθηκαν από την αλβανική μειονότητα (5%) όπως και από μια μουσουλμανική κοινότητα στο Σαντζάκ (15%). Σε εμβληματική προσωπικότητα αναδείχθηκε ο διαβόητος Τζουκάνοβιτς. Στα μέσα του 1989, 27 χρονών, έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της γιουγκοσλαβικής Ένωσης Κομμουνιστών, και γραμματέας της προεδρίας της Ένωσης Κομμουνιστών του Μαυροβουνίου. Ήταν στενός συνεργάτης του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, τον οποίο και εγκατέλειψε από το 1997. Σε κάθε περίπτωση, ο μαυροβουνιακός «εθνικισμός», οι υποσχέσεις των εταίρων της δυτικής συμμαχίας και τα χρήματα που έπεφταν για την απόσχιση έφεραν το ποθητό για τη Δύση αποτέλεσμα.
Η τράπεζα-πλυντήριο της οικογένειας Τζουκάνοβιτς
Ο πανίσχυρος αυτός αποστάτης σήμερα κατηγορείται για σχέσεις με τον Αλβανό μεγιστάνα πετρελαίου Ρεζάρτ Τάτσι, ο οποίος κατηγορείται με τη σειρά του στην Αλβανία για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Συγκεκριμένα, δημοσιεύθηκαν υποκλαπείσες συνομιλίες του Τάτσι, στις οποίες ο Αλβανός μεγιστάνας έλεγε ότι ο Τζουκάνοβιτς θα τον βοηθήσει να μεταφέρει τα χρήματα στην Prva Bank – η οποία ανήκει στον αδελφό του, Άκο Τζουκάνοβιτς. Γράφει ο αναλυτής Σαμίρ Καγόσεβιτς στο BIRN:
«Η (εν λόγω) κρατική τράπεζα ιδιωτικοποιήθηκε το 2006 και πουλήθηκε στην οικογένεια του Τζουκάνοβιτς. Έκτοτε, η κυβέρνησή του κατέβαλε τεράστια ποσά κρατικού χρήματος, ενώ η αντιπολίτευση και ορισμένες ΜΚΟ κατηγόρησαν την τράπεζα για ξέπλυμα χρημάτων από το οργανωμένο έγκλημα και για χορήγηση επισφαλών δανείων σε εγκληματίες και συμμάχους του Τζουκάνοβιτς. Όταν αυτά τα δάνεια δεν αποπληρώθηκαν, ο Τζουκάνοβιτς διέσωσε την τράπεζα το 2008, αναγκάζοντας το κοινοβούλιο να υιοθετήσει ειδικό νόμο που της χορηγούσε 40 εκατομμύρια ευρώ».
Ήδη τα Pandora Papers αποκαλύπτουν ότι ο Μίλο Τζουκάνοβιτς και ο γιος του, Μπλάζο, έβαλαν χρήματα σε off-shore λογαριασμούς.
Διαφθορά, δολοφονίες, μαύρο χρήμα, και οι ένοχοι στα μαλακά
Η αποκάλυψη αυτή είναι όμως μόνο η κορυφή του παγόβουνου: δεκάδες περιπτώσεις αφορούν σε έργα όπως αυτά των εργοστασίων καθαρισμού αποβλήτων σε διάφορες πόλεις, που δεν έχουν ξεκινήσει καν αν και έχουν ήδη καταβληθεί δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς και υπερτιμολογήσεις κατασκευής οδών (όπως ο δρόμος Bar-Boljare, που κοστίζει το… 45% του ΑΕΠ της χώρας!), ενώ το σύστημα διαφθοράς οχυρώνεται εναντίον των δημοσιογράφων. Περισσότερα από τα 2/3 των 85 επιθέσεων που καταγράφηκαν σε δημοσιογράφους από το 2004 έχουν παραμείνει ανεξερεύνητα, ή δεν έχουν επιβληθεί ποινές.
Ήδη κατά παραγγελία της Ε.Ε. ο ποινικός κώδικας σκληραίνει τις ποινές για τις δολοφονίες δημοσιογράφων, εντάσσοντάς τις στις δολοφονίες προσώπων δημοσίου συμφέροντος. Το Συμβούλιο της Ευρώπης υψώνει τόνους για πλημμελή έλεγχο της εισαγωγής μαύρου χρήματος στο Μαυροβούνιο, και ο υπουργός Εσωτερικών Σεκούλοβιτς διαμηνύει πως θα το αντιμετωπίσει. «Καταλήγουν σε μέτριες ποινές», αναφέρει η έκθεση της Ε.Ε., συμπληρώνοντας: «Οι αρχές δεν παρείχαν στατιστικά στοιχεία σχετικά με την κατάσχεση προϊόντων εγκλήματος, και δεν απέδειξαν εάν αυτές οι κυρώσεις ήταν αποτελεσματικές… Η νομοθεσία του Μαυροβουνίου δεν επιτρέπει την εφαρμογή οικονομικών κυρώσεων χωρίς καθυστερήσεις». Είναι όμως αργά για δάκρυα, κι εξάλλου έχει επιτευχθεί το βασικό – η προσχώρηση της Σολανίας στον «ελεύθερο κόσμο» της Δύσης…
