Παράγοντας για τη βιώσιμη ανάπτυξη Πέλλας- Φλώρινας
Του Γιάννη Σηφάκη*
Τις διαφορές στον τρόπο σκέψης των πολιτικών παραγόντων στις Περιφερειακές Ενότητες Πέλλας και Φλώρινας αναδεικνύει η άνοδος της στάθμης των νερών στη λίμνη Βεγορίτιδα. Από τη μια οι φωνές για την προστασία της λίμνης με την ανεμπόδιστη άνοδο της στάθμης της προκειμένου να αρχίσει να λειτουργεί «φυσιολογικά» μετά από αρκετές δεκαετίες. Από την άλλη οι φωνές που σκίζουν τα ιμάτιά τους στο όνομα της «υπεράσπισης» ολίγων αγροτών που φύτεψαν δέντρα μέσα στη λίμνη (με άδειες για μονοετείς καλλιέργειες) τα οποία κατακλύζονται τώρα που η λίμνη επανακτά τα εδάφη της.
Στις πρώτες φωνές είναι οι σύλλογοι προστασίας της λίμνης και οι τοπικές κοινωνίες που βλέπουν στην άνοδο της στάθμης της λίμνης (για την οποία πάλευαν τόσα χρόνια) την ελπίδα βιώσιμης ανάπτυξης μέσα από ποικιλία αγροτουριστικών δραστηριοτήτων, αλλά και τη βελτίωση της άρδευσης με τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα από τη λίμνη.
Στον αντίποδα έχουν συνταχθεί οι Αντιπεριφερειάρχες και ο Δήμαρχος Αμυνταίου για τους οποίους η υπεράσπιση των «πλημμυροπαθών», χωρίς άδεια, ολίγων αγροτών είναι αξία μεγαλύτερη από την προστασία του φυσικού πόρου που δίνει τεράστιες αναπτυξιακές προοπτικές στον τόπο τους.
Το ιστορικό
Η λίμνη Βεγορίτιδα είχε υποστεί στο παρελθόν βίαιες ανθρωπογενείς παρεμβάσεις με την αφαίμαξη του νερού της για το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο του Άγρα και μετά για χρήση στους πύργους ψύξης του ΑΗΣ Αμυνταίου, αλλά και με την ανεξέλεγκτη άντληση για αρδεύσεις. Σήμερα, μετά το σταμάτημα από το 1977 της άντλησης νερών για τον Άγρα και τη λήψη περιοριστικών μέτρων στις γεωτρήσεις σε κάποια ακτίνα γύρω της, η λίμνη αρχίζει να ανακτά τη φυσική της κατάσταση. Το διάστημα που η στάθμη της λίμνης ήταν πολύ χαμηλά είχαν δοθεί από την Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου στο Υπουργείο Γεωργίας κάποιες εκτάσεις για αγροτική χρήση. Είχε γίνει οριστική διανομή στον οικισμό Βεγόρα που είναι στο 522 m απόλυτο υψόμετρο και κάτω από εκεί εδίδοντο άδειες για μονοετείς καλλιέργειες όσο η λίμνη δεν είχε νερά. Στη θέση των μονοετών καλλιεργειών κάποιοι επιτήδειοι έβαλαν δενδρώδεις πολυετείς καλλιέργειες. Με την άνοδο της στάθμης όμως, κάποιες από τις αυθαίρετες καλλιέργειες κατακλύζονται από το νερό.
Ακόμη, σε υψόμετρο 515,5 m έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει η διώρυγα της ΔΕΗ (που μετέφερε νερό στον Άγρα) η οποία είναι κλειστή από το 1977. Τώρα που ανεβαίνει η στάθμη άρχισαν να εγείρονται από την πλευρά της Π.Ε. Φλώρινας ζητήματα να ανοίξει η σήραγγα της ΔΕΗ για τη μεταφορά νερού στον Άγρα με στόχο να μην κατακλύζονται αγροτικές εκτάσεις (οι οποίες είναι μέσα στα εδάφη που επανακτά η λίμνη, χωρίς ιδιοκτησίες, συνολικά γύρω στα 2.000 στρέμματα).
Στην περίπτωσή μας, οι εισηγήσεις των Υπηρεσιών ήταν να μείνει το νερό στη λίμνη. Όμως το θέμα αυθαίρετα βαφτίστηκε θέμα πολιτικής προστασίας για να φύγει η αρμοδιότητα διαχείρισης από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας και να πάει στους Αντιπεριφερειάρχες. Στη συνέχεια το Όργανο Πολιτικής Προστασίας της Φλώρινας ζήτησε από τη ΔΕΗ να ανοίξει τη σήραγγα για δοκιμαστική λειτουργία με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμο νερό σε μεγάλες ποσότητες αφαιρώντας τη δυνατότητα από τη λίμνη να αρχίσει να λειτουργεί σαν φυσικό οικοσύστημα που προσπαθεί να ανακτήσει τη φυσιολογική του λειτουργία.
Τις τελευταίες μέρες ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος ζήτησε λεπτομερή ενημέρωση για το θέμα, ενώ επίσης εγώ μετέβην προσωπικά το προηγούμενο Σάββατο στη Βεγορίτιδα και μαζί με τον σύλλογο προστασίας της λίμνης και άλλους φορείς κλείσαμε το θυρόφραγμα της σήραγγας που αυθαίρετα είχε ανοιχθεί, για να μην χάνονται πολύτιμα νερά από τη λίμνη μέχρις οριστικής αντιμετώπισης του θέματος. Ακολούθησε το βράδυ της ίδιας μέρας μεγάλη συγκέντρωση συλλόγων και κατοίκων, στην οποία διατρανώθηκε ξανά η απαίτηση των τοπικών κοινωνιών Πέλλας και Φλώρινας για προστασία της λίμνης.
Πού βρίσκεται η λύση
Την οριστική λύση στο θέμα θα δώσει η ανάθεση μελέτης ανώτερης και κατώτερης στάθμης που πρέπει επειγόντως να ανατεθεί από την Πολιτεία (όπως έγινε για άλλες λίμνες της χώρας, π.χ. Πρέσπες) και η οποία θα λάβει υπόψη όλους τους παράγοντες (υδρολογία, υδροφόρο ορίζοντα, χρήσεις, υφιστάμενες διανομές, υφιστάμενα δημόσια έργα κ.ά.). Ως τότε η λίμνη πρέπει να αφεθεί να ανεβάσει τη στάθμη της με δεδομένο ότι οι νόμιμες χρήσεις και οι δημόσιες υποδομές βρίσκονται σε αρκετά μεγαλύτερο υψόμετρο. Η σήραγγα της ΔΕΗ (που λειτουργούσε ως το 1980 περίπου) πρέπει να μείνει κλειστή.
Ακόμη, η αυθαίρετη ερμηνεία του ορίου των περιοριστικών μέτρων του παρελθόντος ως άνω ορίου της λίμνης δεν στέκεται ούτε σε επιστημονική ούτε σε οποιαδήποτε λογική κριτική. Η ειδική περιβαλλοντική μελέτη που εκπονείται, όπως και τα τροποποιημένα σχέδια διαχείρισης υδατικών λεκανών (που θα αρχίσει η αναθεώρησή τους μετά έναν χρόνο) πρέπει να λάβουν υπόψη τα αποτελέσματα της μελέτης ανώτερης και κατώτερης στάθμης που απαιτείται άμεσα να εκπονηθεί.
Η κοινωνία της Πέλλας και Φλώρινας δεν πρόκειται να δεχθούν παρεμβάσεις που θα αφαιρούν νερό από τη λίμνη (σημειωτέον ότι η στάθμη της θα υποχωρήσει γιατί αρχίζουν οι αρδεύσεις). Η προστασία της είναι πηγή ζωής και πλούτου για Πέλλα και Φλώρινα.
* Ο Γιάννης Σηφάκης είναι βουλευτής Πέλλας του ΣΥΡΙΖΑ
************************************************************************************************************
«Απόφαση… από το παρελθόν»
«Περιβαλλοντοκτόνα» χαρακτηρίζει ο βουλευτής Πέλλας του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Σηφάκης, την απόφαση που έλαβε την Πέμπτη ευρεία Διαπεριφερειακή σύσκεψη που συνεδρίασε για το θέμα της λίμνης Βεγορίτιδα. Στη σύσκεψη, όπου συμμετείχαν αυτοδιοικητικά στελέχη και υπηρεσιακοί παράγοντες της Πέλλας, της Φλώρινας, των Περιφερειών Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και εκπρόσωπος της ΔΕΗ, αποφασίστηκε ότι η παροχέτευση νερού προς τον Άγρα και την Τάφρο 66 θα γίνεται με ελεγχόμενη ροή από τη ΔΕΗ (με έλεγχο του θηροφράγματος Άρνισσας), προκειμένου να αποφευχθούν πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή Βρυττών και Άγρα και ειδικότερα για λόγους προστασίας καλλιεργειών και κατοικημένων περιοχών. «Η ροή θα γίνεται μέχρι τα δύο Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας των Π.Ε. Φλώρινας και Πέλλας αποφασίσουν να διακόψουν την τροφοδοσία προς την Π.Ε. Πέλλας, για λόγους πολιτικής προστασίας. Επίσης, θα εκπονηθεί διαχειριστικό σχέδιο των λιμνών (Βεγορίτιδας, Χειμαδίτιδας, Πετρών και Ζάζαρης), με την έγκριση της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων».
Αντιδρώντας στην απόφαση αυτή ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ σημειώνει σε ανακοίνωσή του ότι αποτελεί αρνητική εξέλιξη όσον αφορά την ανάγκη προστασίας της λίμνης Βεγορίτιδας που μετά από δεκαετίες φαίνεται ότι αρχίζει να ανασαίνει ανεβάζοντας κάπως τη στάθμη της. «Η απόφαση αυτή πάρθηκε με κριτήρια πολιτικής προστασίας, ως εάν η άνοδος της στάθμης αποτελεί απειλή» λέει ο κ. Σηφάκης και συνεχίζει: «Αποτελεί υποχώρηση των συμμετασχόντων στην “απαίτηση” του Αντιπεριφερειάρχη Φλώρινας και του Δημάρχου Αμυνταίου να προστατευτούν κάποιοι που χωρίς άδεια για δενδρώδεις καλλιέργειες (είχαν για μονοετείς καλλιέργειες) εισέβαλαν στα εδάφη της λίμνης που τώρα η λίμνη επανακτά. Αναπαράγει πολιτικές του παρελθόντος και των προηγούμενων κυβερνήσεων που μπροστά στα κάθε λογής άμεσα μικρά ή μεγάλα συμφέροντα (πολιτικά, οικονομικά κλπ.) θυσίαζαν τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες […] Η σημερινή στάθμη της λίμνης και η πιθανολογούμενη άνοδός της κατά μισό ή ένα μέτρο ακόμη μέχρι τον άλλο μήνα δεν αποτελεί κίνδυνο για κανέναν οικισμό, δημόσιο έργο, νόμιμη καλλιέργεια, δεν εμπεριέχει κανέναν κίνδυνο πλημμύρας. Το μόνο που κινδυνεύει είναι να χάσει κάποιους ψήφους ο Δήμαρχος Αμυνταίου και ο Αντιπεριφερειάρχης Φλώρινας».
