Διαβάζοντας κανείς εκλογικά προγράμματα και φυλλάδια, θα διαπιστώσει μια γενική ένδεια θέσεων και προτάσεων. Οι κομματικοί υποψήφιοι, περισσότερο ενδιαφέρονται να προβάλλουν το «χρίσμα» που έχουν λάβει, ώστε δίπλα στην ψήφο για τις ευρωεκλογές, να εισπράξουν κι αυτοί το αντίστοιχο «κουκί»… Οι γιγαντοαφίσες με τα πρόσωπα των υποψηφίων δίνουν τον τόνο, ενώ οι όποιες προτάσεις εξαντλούνται συνήθως σε μεγάλα λόγια για έργα και αναπλάσεις. Λείπουν πιο συνεκτικές προτάσεις και καθολικές ματιές, αλλά και αυθεντικές προσεγγίσεις γύρω από την τοπικότητα.
Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε εντελώς ενδεικτικά κάποιες προτάσεις και αναλύσεις από εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις συνδυασμών. Μια άποψη για το αγροτικό θέμα από μια κίνηση σε έναν ακριτικό δήμο, την Αυτόνομη Κίνηση πολιτών Δήμου Ορεστιάδας «Είναι στο χέρι μας». Την πολύ ουσιαστική άποψη για το θέμα της απλής αναλογικής ενός ενδιαφέροντος αυτοδιοικητικού εγχειρήματος από μια γειτονιά της Αθήνας, της «Δράσης για μια άλλη πόλη» στα Βριλήσσια. Μια πρόταση για ένα ζήτημα της πρωτεύουσας, αυτό των Εξαρχείων, από τον συνδυασμό «Αθήνα για την Ελλάδα». Τέλος, ένα απόσπασμα από τη διακήρυξη ενός ανεξάρτητου συνδυασμού, της «Πρωτοβουλίας Πολιτών Βύρωνα».
Εργασία, απασχόληση και πρωτογενής τομέας
«Είναι στο χέρι μας», Ορεστιάδα
Αναμφισβήτητα, ο πρωτογενής τομέας αποτελεί τον βασικό πυλώνα οικονομίας της περιοχής μας. Περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι στον δήμο μας απασχολούνται άμεσα με την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, ενώ άλλοι τόσοι εμπλέκονται στο στάδιο της μεταποίησης και της εμπορίας των αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων, όπως και με επαγγέλματα που έμμεσα σχετίζονται με τον αγροτικό κόσμο (εμπόριο γεωργικών μηχανημάτων, συνεργεία, πρατήρια καυσίμων, κ.α.).
Δυστυχώς, κατά τη μνημονιακή δεκαετία, το αγροτικό εισόδημα παρουσίασε ραγδαία μείωση και εξώθησε πολλούς αγρότες και κτηνοτρόφους σε αδιέξοδο και, τελικά, στην εγκατάλειψη της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Όλο αυτό το αρνητικό περιβάλλον, και για τον πρωτογενή τομέα, είχε ως συνέπεια την απώλεια πολλών θέσεων εργασίας, με επακόλουθο τη φυγή πολλών νέων, κυρίως, ανθρώπων, σε ορισμένες περιπτώσεις και ολόκληρων οικογενειών από τον τόπο τους.
Η απαξίωση χρόνων και η απουσία σοβαρής στρατηγικής και, προπάντων, θέλησης να παραμείνει σε λειτουργία και σε παραγωγή το εργοστάσιο ζάχαρης Ορεστιάδας, οδήγησαν, τελικά, στο κλείσιμό του, με εξαιρετικά αμφίβολη, πλέον, την προοπτική επαναλειτουργίας της μονάδας που για δεκαετίες έβαζε την Ορεστιάδα στον χάρτη των περιοχών με σημαντική παραγωγική δραστηριότητα. Μαζί με το εργοστάσιο, χάθηκε και η καλλιέργεια του τεύτλου, από την οποία, εκτός από τους ίδιους τους παραγωγούς, είχαν σημαντικά οφέλη και μία σειρά άλλων επαγγελματιών που εμπλέκονταν σε όλη την οικονομική αλυσίδα της τευτλοκαλλιέργειας.
Είχε προηγηθεί το «τέλος» των καλλιεργειών καλαμποκιού, πατάτας και άλλων αγροτικών προϊόντων που στήριξαν για δεκαετίες την τοπική αγροτική οικονομία. Οι αγρότες, σταδιακά, οδηγούνται στη μονοκαλλιέργεια, η οποία στο μέλλον θα επιφέρει ανυπολόγιστες επιπτώσεις, τόσο στα αγροτικά εισοδήματα όσο και στο περιβάλλον.
Δυστυχώς, από τα «αναπτυξιακά οράματα» των δημοτικών αρχών απουσιάσαν οι ιδέες και οι στοχεύσεις για τον συντονισμό και τη σύμπραξη δυνάμεων που θα μπορούσαν να υλοποιήσουν έναν σχεδιασμό-ανάχωμα σε αυτή την κατάρρευση.
Η δημιουργία μεταποιητικών μονάδων θα μπορούσε να είναι ένα πεδίο δράσης με θετικά αποτελέσματα, αφού και νέες θέσεις εργασίας θα έδινε και την υπεραξία του αγροτικού προϊόντος θα κρατούσε στην τοπική οικονομία, αποδίδοντάς την, μάλιστα, πολλαπλασιαστικά.
Μια δημοτική αρχή με αντανακλαστικά θα είχε προ πολλού ανταποκριθεί σε έναν άλλο ρόλο από αυτόν του νωθρού θεατή. Θα έπρεπε, με σοβαρότητα, σύγχρονο πνεύμα και στρατηγική, να περάσει στη δράση, για να διεκδικήσει σθεναρά όλες εκείνες τις διευκολύνσεις και τα μέτρα που θα αναζωογονούσαν τον πρωτογενή τομέα, τον βασικό και αναντικατάσταστο κρίκο της αλυσίδας της τοπικής οικονομίας.
Ο δήμος που οραματιζόμαστε εμείς και πιστεύουμε πως Είναι στο Χέρι μας να αναλάβει πρωτοβουλίες την επόμενη ημέρα, θα εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις για την αναγέννηση του πρωτογενή τομέα.
(Ακολουθούν συγκεκριμένες προτάσεις που μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της κίνησης, einaistoxerimas.gr)
Απλή αναλογική και κατακερματισμός
«Δράση για μια άλλη πόλη», Βριλήσσια
Το νομοσχέδιο παραπέμπει σ’ ένα αμερικάνικο μοντέλο διακυβέρνησης, όπου ο εκλεγείς Πρόεδρος είναι παντοδύναμος αλλά δεν νομοθετεί, νομοθετεί η Γερουσία, τα «λόμπι» και οι ομάδες πίεσης που διαμορφώνονται γύρω από συμφέροντα και επιδιώξεις, τα οποία ο Πρόεδρος οφείλει να προσεταιριστεί. Τι χαρακτηρίζει την αμερικανική πολιτική νοοτροπία; Ο εγκλωβισμός της πολιτικής εντός των θεσμών και ο κατακερματισμός κάθε αμφισβήτησης, που καταλήγει να εκφράζεται μόνο εξωθεσμικά ως… παράπονο.
Στην αμερικανοποίηση… αλά Ελληνικά, κάθε δημοτικός σύμβουλος αποκτά δικαίωμα βέτο, το οποίο πρέπει να «καμφθεί» για να προκύψει πλειοψηφία, μετατρεπόμενος έτσι σταδιακά σε εκπρόσωπο ομάδων και διαμεσολαβητής τους στη σχέση τους με τον δήμαρχο. Ακόμη και η αντιπολίτευση επί της ουσίας ενσωματώνεται στη δημοτική πολιτική, αφού οι πάντες οδηγούνται -υπό το άλλοθι της απαραίτητης συναίνεσης- σ’ ένα «αλισβερίσι» υπεράνω δεσμεύσεων και κάθε διαφωνία υποστέλλεται εντασσόμενη στο υπό διαμόρφωση πλειοψηφικό ρεύμα.
Με άλλα λόγια, οι σημερινές εξουσιαστικές δομές περιορίζονται προς όφελος νέων μικροεξουσιών, που εκτός των άλλων εξασφαλίζουν την παρουσία των κυβερνητικών στελεχών στην Αυτοδιοίκηση. Γι’ αυτό και ο «Κλεισθένης», επιτείνει την πολιτική ρευστοποίηση και σε αντίθεση με τον «Καλλικράτη» (που το απαγόρευε ρητά), επιτρέπει ακόμη και μεταγραφές δημοτικών συμβούλων και την ίδρυση παρατάξεων μέσα στην ίδια δημαρχιακή περίοδο. (Πεδίον δόξης λαμπρό για εξαγορές από δημάρχους και από τα επιχειρηματικά / πολιτικά συμφέροντα που θα συνασπίζονται γύρω τους).
Η απλή αναλογική διαφημίζεται από την κυβέρνηση ότι θα λειτουργήσει ως αντίδοτο στο δημαρχοκεντρικό σύστημα και θα υποχρεώσει τα δημοτικά συμβούλια σε υποχρεωτικές συναινέσεις για τη διαμόρφωση των αναγκαίων πλειοψηφιών. Υπενθυμίζουμε εδώ, ότι συναίνεση διαμορφώνεται επί συγκεκριμένων επιλογών και δεν είναι τεχνικό ή διαδικαστικό ζήτημα. Αν κάτι λείπει σήμερα από την Αυτοδιοίκηση (και όχι μόνο), είναι ένα σχέδιο ανάτασης και ενδυνάμωσής της, που θα διασώζει την τοπικότητα ως προϋπόθεση ανασύνταξης της δημοκρατίας και του λαού. Δεν λείπουν οι τεχνικές διαχείρισης των αδιεξόδων της.
Υπενθυμίζουμε επίσης, ότι η συναίνεση δεν θεσμίζεται, αντίθετα, κάθε αυθεντική πολιτική καταρρίπτει τις θεσμίσεις. Και υπενθυμίζουμε τέλος, ότι το σημερινό πολιτικό σκηνικό αποτελεί ήδη μια ερειπωμένη και εγκαταλειμμένη σκηνή, παραλλαγές ενός ομοιόμορφου κόσμου, που αδυνατεί να εκφράσει ένα κοινωνικό «θέλω» και να συνδεθεί μαζί του, είτε αυτό επιχειρείται συναινετικά, είτε όχι. Ακριβώς εδώ βρίσκεται και η ουσία του νομοσχεδίου: Να πιστοποιηθεί και θεσμικά η απονεύρωση και η απόσυρση της πολιτικής στην αυτοδιοίκηση, ώστε και οι έσχατοι διαχωρισμοί, να βρεθούν ναρκοθετημένοι σ’ ένα κέλυφος διαχείρισης.
Για όλα τα προηγούμενα, το θέμα δεν είναι η απλή αναλογική, η οποία πράγματι αποτελεί το δικαιότερο εκλογικό σύστημα, υπηρετώντας αυθεντικά τη διαδικασία πολιτικής εκπροσώπησης, γι’ αυτό και δεν συμφωνούμε με όσους υποστηρίζουν ενισχυμένα εκλογικά συστήματα ή αποδέχονται φραγμούς στην έκφραση του εκλογικού σώματος. Όμως εξίσου δεν παραβλέπουμε, ότι η απλή αναλογική δεν είναι μια επιλογή ορφανή. Προϋποθέτει τη δημοκρατική συγκρότηση της Πολιτείας. Προϋποθέτει πως ό,τι καλύτερο γεννιέται σε μια τοπική κοινωνία, μπορεί να βρίσκει έκφραση και δίοδο προς το τοπικό σύστημα διακυβέρνησης, να του μεταφέρει πρωτοβουλίες, ιδέες, πρακτικές, να ωσμώνεται μαζί του και να το επηρεάζει, ώστε ο επόμενος κύκλος να ξεκινά από μια υψηλότερης ποιότητας κοινωνική συγκρότηση. Απλή αναλογική δεν είναι η επιβράβευση της διαφοροποίησης, όπως το θέτει μια κυβέρνηση που προσβλέπει δομικά στον κατακερματισμό, τον οποίο στη συνέχεια σκοπεύει και να εκπροσωπήσει. Η εκπροσώπηση οφείλει να είναι ανοιχτή, αλλά οι αξιολογήσεις δεν καταργούνται.
Εξάρχεια, Μουσείο, Πολυτεχνείο…
«Αθήνα για την Ελλάδα»
Το πρόβλημα των Εξαρχείων μεταβλήθηκε σε ένα από τα κεντρικά προβλήματα της πολιτικής ζωής και της τρέχουσας εκλογικής αντιπαράθεσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι καλοθελητές του (βλέπε Παπακώστα) προσπαθούν να το υποβαθμίσουν και η Ν.Δ. το έχει μεταβάλει σε ένα από τα πρώτα θέματα της εκλογικής αντιπαράθεσης, με αιχμή του δόρατος τον Άδωνι Γεωργιάδη. Οι μεν Συριζαίοι και οι περί αυτούς ισχυρίζονται ότι πρόκειται για ένα «κοινωνικό πρόβλημα», το οποίο δεν αντιμετωπίζεται με την καταστολή, ενώ η Ν.Δ. αφήνει να εννοηθεί πως θα αρκούσε μια αποφασισμένη κυβέρνηση για να ξεριζώσει το «καρκίνωμα» των Εξαρχείων. (…)
Για μια ανασυγκρότηση της περιοχής προς την κατεύθυνση μιας πολιτιστικής αναβάθμισης της Αθήνας κεντρική σημασία έχει το ζήτημα του Πολυτεχνείου: Τωόντι, από τη στιγμή και πέρα που το ιστορικό Πολυτεχνείο έχει πάψει πλέον να λειτουργεί ως χώρος διδασκαλίας, εκτός από ελάχιστα τμήματα, θα πρέπει να επιλεγεί οριστικά και σύντομα μία αλλαγή χρήσης με ανυπολόγιστες θετικές επιπτώσεις, άμεσες και παράπλευρες, όχι μόνο για την εξέλιξη της περιοχής των Εξαρχείων αλλά και για το ίδιο το πολιτιστικό πρόσωπο της πρωτεύουσας.
Δίπλα στο Πολυτεχνείο βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μουσεία του κόσμου, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο ασφυκτιά στις περιορισμένες αίθουσές του, και έχει καταδικάσει χιλιάδες εκθέματα να στοιβάζονται στις αποθήκες. Ένα μέτρο αποφασιστικής σημασίας θα ήταν λοιπόν η επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου στον χώρο του Πολυτεχνείου, γεγονός που θα προσέδιδε νέα αίγλη στο Μουσείο και θα προσέλκυε πολύ περισσότερους επισκέπτες.
Μια τέτοια επέκταση του Μουσείου μπορεί και πρέπει να συνδυαστεί με τη δημιουργία στον χώρο του Πολυτεχνείου μιας μεγάλης βιβλιοθήκης της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, διεθνούς εμβέλειας, η οποία να συγκεντρώνει και ό,τι έχει γραφτεί για την Αρχαία Ελλάδα. Βιβλιοθήκη που λείπει από την Ελλάδα και την Αθήνα. Ένας τέτοιος μετασχηματισμός θα ξαναέφερνε στην περιοχή δεκάδες βιβλιοπωλεία, εκδόσεις, ερευνητικά κέντρα και συναφείς δραστηριότητες.
Θα επέτρεπε την επανενσωμάτωση στον κοινωνικό ιστό όλων των δημιουργικών δυνάμεων της περιοχής –ακόμα και όσων αντιεξουσιαστών ασφυκτιούν από τη μεταβολή των Εξαρχείων σε ένα άθλιο κέντρο μιζέριας, ναρκωτικών και παραβατικότητας. Παράλληλα, θα αφαιρούσε, οριστικά και αμετάκλητα, από τις πάσης φύσεως συμμορίες το όποιο άβατο διαθέτουν, υποχρεώνοντάς τες να εγκαταλείψουν την περιοχή. Έτσι θα ενισχυθεί και πάλι ο παλιός ρόλος της περιοχής, θα γίνει η πολιτιστική καρδιά της πόλης. (…)
Διαφορετικά, με τον ένα ή άλλο τρόπο, και με την πολύ πιθανή δημιουργία γραμμής και σταθμού του Μετρό, μαζί με τα μέτρα καταστολής τα οποία αναπόφευκτα θα έρθουν, η περιοχή κινδυνεύει να μεταβληθεί μεσοπρόθεσμα σε ένα νέο γκέτο. Σε γκέτο των airbnb και των ξένων αρπακτικών «επενδυτών», που ήδη αγοράζουν σωρηδόν, σε εξευτελιστικές τιμές, τα διαμερίσματα των Εξαρχείων, με αποτέλεσμα να βρεθούμε και πάλι ξένοι στην πόλη μας.
«Δεν συμβιβαζόμαστε με τη μιζέρια»
«Πρωτοβουλία Πολιτών Βύρωνα»
Γνωρίζουμε ότι η οικονομική κρίση και τα μνημόνια που μας επιβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια και υιοθετήθηκαν ως «αναγκαίο κακό» από όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις, διαμόρφωσαν μια καταστροφική πραγματικότητα για τη χώρα, τους δήμους και κατ’ επέκταση για τους πολίτες.
Τα νεοφιλελεύθερα μέτρα που εφαρμόστηκαν όχι μόνο δεν οδήγησαν σε ανάταξη της οικονομίας αλλά επέφεραν ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Το ΑΕΠ μειώθηκε δραματικά, οι μισθοί και οι συντάξεις συρρικνώθηκαν, κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των πολιτών, όπως αυτά της εργασίας, της υγείας, της παιδείας, της στέγασης υπονομεύτηκαν, η ελληνική κοινωνία εξωθήθηκε σε οικονομικό και κοινωνικό μαρασμό.
Τα Ελληνόπουλα μεταναστεύουν κατά χιλιάδες στο εξωτερικό, ενώ στο εσωτερικό της χώρας η απορρύθμιση του ιδιωτικού τομέα, οι φορολογικές επιβαρύνσεις και οι ιδιωτικοποιήσεις δημιουργούν ένα ασφυκτικό περιβάλλον. Η αποδυνάμωση του δημόσιου τομέα στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής και η εισαγωγή ελαστικών, μη μόνιμων μορφών εργασίας έχουν πλήξει βαρύτατα τις δημόσιες δομές και υπηρεσίες.
Στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα πράγματα δεν είναι διαφορετικά, αφού οι πολιτικές και νομοθετικές επιλογές των τελευταίων ετών απομάκρυναν κατά πολύ την αυτοδιοίκηση από την έννοια του λαϊκού θεσμού. Οι Δήμοι υλοποιούν όλο και περισσότερο νεοφιλελεύθερες πολιτικές, με αποτέλεσμα να μετατρέπονται σε όργανα επιβολής νέων φορολογιών, σε κέντρα αδιαφάνειας, διαφθοράς και πελατειακών σχέσεων. Παρεμποδίζεται έτσι η συμμετοχή των δημοτών στη λήψη αποφάσεων, περιορίζεται η δυνατότητα της τοπικής κοινωνίας να παίξει ενεργό πολιτικό ρόλο και, συνακόλουθα, χάνεται σταδιακά ο λαϊκός και κοινωνικός χαρακτήρας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μετατρέποντας τους Δήμους –όλο και περισσότερο– σε επιχειρήσεις με ιδιωτικά χαρακτηριστικά.
Η Πρωτοβουλία Πολιτών Βύρωνα επιδιώκει να καλύψει μια ζωτική ανάγκη στη πόλη μας, αυτήν της δημιουργίας μιας ανεξάρτητης δημοτικής παράταξης που θα εργαστεί σκληρά και συστηματικά για την πόλη και τους πολίτες, που έχουν βρεθεί στο στόχαστρο των σκληρών και αντιλαϊκών πολιτικών των τελευταίων χρόνων.
Ξέρουμε ότι οι δημοσιονομικοί περιορισμοί, η λιτότητα και οι αντιλαϊκές δεσμεύσεις των μνημονίων παραμένουν. Γνωρίζουμε, ακόμα, το ασφυκτικό και αντιλαϊκό πλαίσιο λειτουργίας που επιβάλλουν στους Δήμους όλα τα νομοθετήματα για την τοπική αυτοδιοίκηση των τελευταίων ετών (Καποδίστριας, Καλλικράτης, Κλεισθένης). Δεν μπορούμε όμως παρά να αντιταχθούμε, να παλέψουμε ενάντια σε όλα αυτά!
Δεν συμβιβαζόμαστε με τη μιζέρια και τη διαχείριση της φτώχειας, δεν παραιτούμαστε, δεν κάνουμε βήμα πίσω. Διεκδικούμε, αγωνιζόμαστε για ένα βήμα μπροστά. Γινόμαστε μέρος της αλλαγής που θέλουμε για την πόλη μας.
Ο αγώνας είναι δύσκολος. Δεν έχουμε τη στήριξη κανενός κόμματος, κανενός μηχανισμού, άλλωστε δεν τη ζητήσαμε από κανένα. Όμως έχουμε δύναμη, θέληση, όραμα για την πόλη και πάνω από όλα τη στήριξη των συνδημοτών μας.
