Στην παράγκα της ανάπτυξης, η Ελλάδα των δακρύων στην πλατεία Κλαυθμώνος, Πρωτοχρονιά 2016… (φωτό Στ. Ελληνιάδη)
Μετά την ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη σε ηγέτη της Δεξιάς, το αναμενόμενο είναι η κυβέρνηση να δέχεται μεγαλύτερη πίεση από την υπό αναμόρφωση Νέα Δημοκρατία σε ακόμα πιο επιθετικό μόρφωμα στην υπηρεσία του δυτικού νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Στη νέα φάση, ο νέος ΣΥΡΙΖΑ θα έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο την αδιάλλακτη ευρωπαϊκή νομενκλατούρα που κατήγαγε σημαντικότατη νίκη σε βάρος της ελληνικής Αριστεράς, αλλά και την εντόπια εκπροσώπησή της. Φορτωμένη με το μειονέκτημα της εφαρμογής των αντιλαϊκών μέτρων των Μνημονίων, η κυβέρνηση θα προσπαθεί να τους αντιμετωπίσει με πεσμένο ηθικό και μικρότερο πολιτικό βάρος σε σχέση με αυτό που είχε πρόσκαιρα αποκτήσει η Αριστερά. Και, επίσης κάτι βασικό, χωρίς το πιο ενεργητικό κομμάτι της Αριστεράς που αποκλείστηκε από τον νέο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος πλέον είναι ένα κόμμα με πολύ λίγα μέλη και ελάχιστα αριστερά στελέχη. Και, βέβαια, λέγοντας αριστερά στελέχη δεν αναφέρομαι περιοριστικά, ούτε κυρίως, στα στελέχη της ΛΑΕ, που έχουν μεγάλη ευθύνη για τη δυσάρεστη τροπή, αλλά σε χιλιάδες αριστερούς ακτιβιστές που αποχώρησαν ή σπρώχτηκαν στην έξοδο, οργανωμένους και ανοργάνωτους, που είχαν συνταχθεί άμεσα ή έμμεσα με τον ΣΥΡΙΖΑ. Όλους εκείνους που δουλεύοντας επί χρόνια είχαν δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, πολίτες που με τη δράση τους άλλαξαν το χαρακτήρα της πολιτικής και ενεργοποίησαν το πιο δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας κόντρα στα Μνημόνια. Όχι μόνο βετεράνους της Αριστεράς που ήταν σε αναμονή «κάτι ωραίο να συμβεί», αλλά πρωτίστως νέους, πάρα πολλούς νέους που σ’ αυτή τη διαδικασία πολιτικοποιήθηκαν, συμμετείχαν, πήραν πρωτοβουλίες και στήριξαν το κοινό εγχείρημα. Όλοι αυτοί που αποδέχτηκαν να μπει ο ΣΥΡΙΖΑ σαν ομπρέλα της πολυεπίπεδης κινητοποίησης και σαν κοινοβουλευτική τους έκφραση.
Χωρίς αυτό τον κόσμο, τι είναι ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί, μπορεί ο φορέας να ονομάζεται ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν έχει σχεδόν κανένα από τα συστατικά στοιχεία του ΣΥΡΙΖΑ που ανατάραξε την ελληνική και ευρωπαϊκή πολιτική στασιμότητα. Γιατί από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν έφυγαν μόνο οι Συνιστώσες που τον δημιούργησαν, και οι οποίες στην πορεία, και με δική τους ευθύνη, είχαν χάσει μεγάλο μέρος του αρχικού τους ρόλου. Βασικά και καθοριστικά για τη φυσιογνωμία του, έφυγε σχεδόν όλο το κινηματικό κομμάτι και έμεινε μόνο του το παλιό δεξιόστροφο τμήμα του μηχανισμού που απαλλάχτηκε από το εσωτερικό ανταγωνιστικό του κομμάτι και ταυτόχρονα αντικατέστησε τον διευρυμένο αγωνιστικό ΣΥΡΙΖΑ με μεταγραφές από τα υπολείμματα και τους αυτόμολους του ΠΑΣΟΚ, της Ν.Δ. και της ΔΗΜΑΡ. Και εξίσου σημαντικό, διατήρησε μεν την ίδια (περίπου) εκλογική βάση, χωρίς, όμως, τη συμμετοχή, τον ενθουσιασμό και την αισιοδοξία που ενέπνεε ο προ-μνημονιακός ΣΥΡΙΖΑ στην κοινωνία.
Η εφεδρεία Μητσοτάκη
Με τις τελευταίες εξελίξεις, η κατάσταση μπορεί να χειροτερεύσει για τον νέο ΣΥΡΙΖΑ. Η προσπάθεια της κυβέρνησης να υποστηρίξει τον Μεϊμαράκη για την προεδρία της Ν.Δ. ακόμα και με απροκάλυπτο τρόπο μέσα από την Αυγή, επιβεβαιώνει αυτή την εκτίμηση. Το Μητσοτακέικο, με τη στήριξη των πιο ξεπουλημένων ακροδεξιών, δεν θα έχει καμία από τις επιφυλάξεις της παλαιοκαραμανλικής φάρας. Με φόρα θα προσπαθήσει να κάνει τη χώρα φύλλο και φτερό και να την παραδώσει ξενυχιασμένη και ξεδοντιασμένη στα μητροπολιτικά κέντρα το ταχύτερο δυνατό, χωρίς αναστολές και δεσμεύσεις απέναντι στην παλιά εκλογική βάση-πελατεία της Δεξιάς.
Και, βέβαια, οι Ευρωπαίοι δανειστές έχουν τώρα μικρότερη ανάγκη από τον ΣΥΡΙΖΑ. Έχοντας πετύχει μια μεγάλη νίκη σε βάρος του ισχυρότερου εκφραστή της ελληνικής Αριστεράς που τον προσάρμοσαν στις επιταγές τους, τον ξεδόντιασαν και του φόρτωσαν το τρίτο Μνημόνιο, μπορούν, ανά πάσα στιγμή να τον προσπεράσουν αξιοποιώντας τους εκ φύσεως δικούς τους. Για να εφαρμοστούν χωρίς αναστολές, προσχήματα και φλυαρίες περί «παράλληλων προγραμμάτων», οι επαχθέστατοι όροι όλων των Μνημονίων μαζί. Ως γνωστόν, στην ελληνική Δεξιά η εξάρτηση είναι έμφυτη και κληρονομική, ενώ στην Αριστερά επίκτητη.
Σε όλη την Ευρώπη, η αυτοαπαξίωση της Αριστεράς προηγήθηκε της ανόδου της άκρας Δεξιάς. Με τη δεξιά στροφή των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων εξουσίας στη Δυτική Ευρώπη, μεγάλα κοινωνικά στρώματα, πρωτίστως εργατικά, έχασαν όχι μόνο μέρος από το επίπεδο ζωής τους, σε σημαντικό βαθμό και η ίδια η εργασία τους κατέστη αβέβαιη και λιγότερο ανταποδοτική, αλλά έχασαν και τις δικλείδες ασφαλείας που τους παρείχε το κοινωνικό κράτος. Το ίδιο, με τις ιδιομορφίες του, συνέβη στην ανατολική Ευρώπη. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι στις περισσότερες χώρες του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού, μετά τη διάλυσή του, το 1990, νικητές των εκλογών αναδείχτηκαν τα πρώην κομμουνιστικά κόμματα που είχαν μεταλλαχτεί σε σοσιαλιστικά δυτικού τύπου. Η διαφθορά τους, όμως, και η νεοφιλελεύθερη στροφή τους τα απαξίωσε γρήγορα φέρνοντας στην εξουσία τους πιο ακροδεξιούς προέδρους, όπως τον Ορμπάν στην Ουγγαρία και τον Κατσίνσκι στην Πολωνία, ακόμα και ένα βασιλιά ή ένα αστυνομικό για ηγέτη, όπως συνέβη στη Βουλγαρία.
Δικαιολογημένα, λοιπόν, υπάρχει ο φόβος ότι η αυτοαπαξίωση της Αριστεράς στην Ελλάδα έχει ήδη ανοίξει το δρόμο σε ακροδεξιές προοπτικές. Πρώτο βήμα ήταν η σταθεροποίηση της Χρυσής Αυγής και δεύτερο, και μάλλον σημαντικότερο, η αναδόμηση της Νέας Δημοκρατίας. Η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη, φανατικού μέχρι υστερίας υπέρ του άκρατου νεοφιλελευθερισμού, της λιτότητας, των περικοπών και των εκποιήσεων, με την καθοριστική υποστήριξη της πιο λαϊκότροπης και πιο ενσωματωμένης στο σύστημα άκρας Δεξιάς, αποτελεί ένα μεγάλο βήμα στο δρόμο για τον πλήρη επανέλεγχο του καθεστώτος και την επιστροφή με περισσότερα εχέγγυα και λιγότερα βαρίδια στην ανολοκλήρωτη προσπάθεια του Σαμαρά για την άνευ όρων υποταγή της Ελλάδας στο μητροπολιτικό κέντρο. Και σ’ αυτό το σημείο, η ελληνική εκδοχή της καθεστωτικής άκρας Δεξιάς διαφέρει από της Πολωνίας ή της Ουγγαρίας, που διατηρούν κάποιες διαχωριστικές γραμμές σε σχέση με το μητροπολιτικό κέντρο σε ζητήματα εσωτερικής, ενίοτε και εξωτερικής, πολιτικής. Η εντόπια άκρα Δεξιά είναι χωρίς επιφύλαξη υποταγμένη εκουσίως στα μητροπολιτικά κέντρα, της Αμερικής και της Γερμανίας, τόσο στα ζητήματα εσωτερικής όσο και εξωτερικής πολιτικής.
Πτώση του οχυρού
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν το πιο ελπιδοφόρο οχύρωμα που σταματούσε την επέλαση του πιο χυδαίου και κακοφορμισμένου νεοφιλελευθερισμού. Με τη στροφή του και την ανάληψη εκ μέρους του της εφαρμογής των Μνημονίων, ξεκίνησε η απαξίωσή του. Η χρησιμότητά του για τα μητροπολιτικά κέντρα είναι μεγάλη, απρόσμενη και ανεκτίμητη. Αλλά επισφαλής. Τα μητροπολιτικά κέντρα δεν ενδίδουν τόσο εύκολα στους προσήλυτους. Γι’ αυτό θα επωφεληθούν από τη δυνατότητα που έδωσε ο νέος ΣΥΡΙΖΑ στη Δεξιά να ανασυγκροτηθεί στην επιθυμητή για τα μητροπολιτικά κέντρα κατεύθυνση. Η υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη Νέα Δημοκρατία θα αξιοποιήσει στο έπακρο την εφαρμογή των Μνημονίων από τον νέο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και τη δυσαρέσκεια που αυτή η εφαρμογή θα επιφέρει. Αλλά ακόμα κι αν ο νέος ΣΥΡΙΖΑ εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τα Μνημόνια εφαρμόζοντας αυστηρά τη λιτότητα και απλόχερα την εκποίηση των «φιλέτων» του εθνικού πλούτου, η ύπαρξη εγκεκριμένου διαδόχου, που θα πιέζει ασφυκτικά την κυβέρνηση, διασφαλίζει αποτελεσματικότερα τα συμφέροντα των κηδεμόνων. Μια πίεση που, μεταξύ άλλων, θα αναγκάζει την κυβέρνηση αφενός να μην παρεκκλίνει και αφετέρου να μην αφήνει καμία αριστερή και φιλολαϊκή φωνή προερχόμενη μέσα ή έξω από τον νέο ΣΥΡΙΖΑ να ακούγεται. Είναι πολύ πιθανό, η πίεση της Δεξιάς να οδηγήσει τον νέο ΣΥΡΙΖΑ ακόμα πιο βαθιά στη λάσπη των Μνημονίων και μαζί μ’ αυτόν και την κοινωνία ολόκληρη, όπως γίνεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας χάσει την ηθική υπεροχή, στηριγμένος σε στελέχη αμφιβόλου ποιότητας του παλιού πολιτικού κατεστημένου, κυρίως από τη ΔΗΜΑΡ και το ΠΑΣΟΚ, χαρακτηρισμένος πλέον ως μνημονιακός, χωρίς δεκάδες χιλιάδες αριστερούς που συναποτελούσαν σαν μέλη, ψηφοφόροι ή συνοδοιπόροι τον αντιμνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ, είναι πολύ σαθρός και ευάλωτος για να αντιμετωπίσει τους εχθρούς και τους «φίλους» του. Μπορεί ο Παπαδημούλης, ο Κατρούγκαλος και ο Σταθάκης να είναι ικανοποιημένοι από τον ευρωπαϊσμό που επέδειξε ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και οι ανθρωποφάγοι δανειστές και επενδυτές, με εφεδρεία τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ακονίζουν τα μαχαίρια τους με ακόμα πιο μεγάλη όρεξη.
Αναβράζων,
Γκαούρ
