Όταν στα μέσα Αυγούστου οι αμερικανικές εφημερίδες έγραψαν ότι ο Τραμπ έχει συζητήσει πολλές φορές με συμβούλους του στον Λευκό Οίκο το ενδεχόμενο η χώρα του να αγοράσει την Γροιλανδία, οι περισσότεροι γέλασαν, θεωρώντας ότι πρόκειται για μια ακόμη «γραφικότητα» του Αμερικανού προέδρου.
Ο οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου Λάρι Κούντλοου επιβεβαίωσε λίγο αργότερα τα δημοσιεύματα: «Δεν θέλω να προβλέψω το αποτέλεσμα, απλώς λέω πως ο πρόεδρος, ο οποίος γνωρίζει ένα-δυο πράγματα από κτηματομεσιτικά, θέλει να κοιτάξουμε την αγορά της Γροιλανδίας», δήλωσε στο δίκτυο Fox News.
Η επιβεβαίωση έφερε και την επίσημη αντίδραση: «Η Γροιλανδία δεν είναι προς πώληση. Η Γροιλανδία δεν ανήκει στη Δανία. Η Γροιλανδία ανήκει στους Γροιλανδούς. Πιστεύω ολόψυχα πως δεν το εννοεί σοβαρά (ΣτΣ: ο Τραμπ)», δήλωσε η Δανή πρωθυπουργός Μέτε Φρέντρικσεν στην εφημερίδα Sermitsiaq κατά την επίσκεψή της στη Γροιλανδία.
Κι όμως, το εννοεί. Και, από μια άποψη, η ιστορία έχει όντως και την άχαρη, κτηματομεσιτική πτυχή της. Αλλά αυτή δεν είναι η κύρια. Η κύρια πτυχή της είναι η γεωπολιτική. Και ουδέποτε οι ΗΠΑ αστειεύονταν με αυτήν.
Άλλωστε, δεν ήταν η πρώτη φορά που τέθηκε ανάλογο ζήτημα από την Ουάσιγκτον: Το 1946, επί προεδρίας Χάρι Τρούμαν οι ΗΠΑ είχαν προσφέρει στην Κοπεγχάγη 100 εκατομμύρια δολάρια για να αγοράσουν το τεράστιο νησί. Οι Δανοί αρνήθηκαν.
Αντίθετα, το 1867, ο τσάρος της Ρωσίας, Αλέξανδρος ο Β’, πούλησε την Αλάσκα στις ΗΠΑ, έναντι 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων, μια συναλλαγή για την οποία έκτοτε η Ρωσία έχει μετανιώσει άπειρες φορές.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης και του Τραμπ, η βασική αιτία είναι η γεωπολιτική. Ο διαχρονικός ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων για όλο και μεγαλύτερο έλεγχο, όλο και περισσότερων στρατηγικών εδαφών. Το βασικό χαρακτηριστικό της Αρκτικής, στην οποία ανήκει η Γροιλανδία, είναι πως ουδέποτε έχασε τον στρατηγικό χαρακτήρα της. Ο έλεγχός της σήμαινε έλεγχο εμπορικών και ενεργειακών δρόμων, επαφή με νέες αγορές, σε συνδυασμό με στρατιωτική επέκταση μπροστά στις «αυλές» των εκατέρωθεν ανταγωνιστών. Τίποτα δεν άλλαξε ουσιαστικά από τότε. Αυτός είναι ο πυρήνας των βλέψεων και του Τρούμαν και του Τραμπ.
Η διαφορά έγκειται στο ότι, το 1946 είχε ξεκινήσει ουσιαστικά ο Ψυχρός Πόλεμος και η πίεση στην Σοβιετική Ένωση περνούσε και από την στρατιωτική περικύκλωσή της. Σήμερα, η οικονομία ανακτά ως αιτία την αίγλη της. Πολύ περισσότερο που η κλιματική αλλαγή, απειλή για τον πλανήτη και τους λαούς, συνιστά «ευκαιρία» για τις πολυεθνικές της ενέργειας, αφού, το λιώσιμο των αιώνιων πάγων από την υπερθέρμανση του πλανήτη, καθιστά ευκολότερη και φθηνότερη την πρόσβαση στα μεγάλα αποθέματα πρώτων υλών που κρύβονται από κάτω τους.
Είναι προφανές ότι τα «μαχαίρια» μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων έχουν βγει για την Αρκτική. Και από αυτή την άποψη, όταν οι Ρώσοι έβαζαν με βαθυσκάφη τη σημαία τους στον βυθό του Βόρειου Πόλου το 2007, το έκαναν ακριβώς για τον ίδιο λόγο που ο Τραμπ θέλει να αγοράσει τη Γροιλανδία σήμερα. Άλλωστε, κάθε άλλο παρά είναι ο μόνος που ενδιαφέρεται. Οι Αμερικανοί ξέρουν πολύ καλά ότι οι Ρώσοι και οι Κινέζοι έχουν ήδη… «αποβιβαστεί» στη Γροιλανδία.
Προς το παρόν, αυτό το μαγικό νησί της Αρκτικής, που αποτελεί αυτοδιοικούμενο τμήμα της Δανίας, έχει περίπου το μισό μέγεθος της Δυτικής Ευρώπης (πάνω από 836.000 τετραγωνικά μίλια), λιγότερους από 60.000 κατοίκους, με το 80% του εδάφους του να καλύπτεται από ένα στρώμα πάγου πάχους μέχρι 2 μιλίων και το οποίο περιβάλλεται από ψυχρό σκοτάδι περίπου έξι μήνες κάθε χρόνο, είναι μια τεράστια υπενθύμιση των περιβαλλοντικών ζημιών και των πολιτικών κινδύνων που έχει επιφέρει η κλιματική αλλαγή.
Σήμερα η Γροιλανδία λιώνει έξι φορές ταχύτερα από ό,τι τη δεκαετία του 1980. Για πρώτη φορά έκαναν την εμφάνισής τους στο νησί δέντρα, όπως έλατα και σημύδες, που δεν φύονται σε βορειότερες ζώνες από τη Νορβηγία. Πρόσφατη έρευνα έδειξε πως από το 1972, το λιώσιμο των πάγων της συγκριμένης περιοχής έχει αυξήσει κατά 13,7 χιλιοστόμετρα τη στάθμη της θάλασσας.
Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα και κατά τους έξι μήνες του σκοταδιού. Στο Αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ, περίπου 600 μίλια από το Βόρειο Πόλο, οι μέσες θερμοκρασίες του χειμώνα έχουν αυξηθεί 7 βαθμούς Κελσίου από το 1989. Αυτό σημαίνει ότι το χειμώνα πέφτει λιγότερο χιόνι, οι βροχές είναι πιο συχνές, με αποτέλεσμα τη ριζική αλλαγή της υφής και της σταθερότητας του πάγου.
(πηγή TVXS)
