Επιμέλεια: Βάννα Σφακιανάκη
Είχε προαναγγελθεί ως νομοσχέδιο με αντικείμενο την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών σταθμών, όμως εξελίχθηκε σε νομοσχέδιο πολλαπλού σκοπού, με στόχο να καταργήσει ό,τι έχει απομείνει –αν έχει απομείνει– από τις προβλέψεις της νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος.
Αναρτήθηκε κατακαλόκαιρο και δόθηκε προθεσμία μιας εβδομάδας (6-13/7) για «διαβούλευση». Κάτω από τη γενική κατακραυγή, που αποτυπώθηκε και στη σελίδα της διαβούλευσης, το ΥΠΕΝ αναγκάστηκε να δώσει μικρή παράταση, μέχρι τις 18/7.
Ποτέ δεν συζητήθηκε η σκοπιμότητα για τους θαλάσσιους αιολικούς σταθμούς
Για τη σκοπιμότητα ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών σταθμών, όπως και για όλα τα κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με την ενέργεια και όχι μόνο, δεν έγινε ποτέ καμιά διαβούλευση. Η σκοπιμότητα θεωρήθηκε αυτονόητη και στη «διαβούλευση» που είχε γίνει πριν από ενάμιση χρόνο από την ΕΛΕΤΑΕΝ εγκαινιάζοντας τότε, μια εποχή όπου επίσημα πλέον οι ίδιες οι εταιρείες ασκούν εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, κριτικάροντας το δημόσιο για τις ανεπάρκειές του, όπως είχε σχολιάσει σε δελτίο τύπου του το Πανελλαδικό Δίκτυο συλλογικοτήτων για την ενέργεια. (1)
Του νομοσχεδίου προηγήθηκε ο νόμος 4864/2021 για τις Στρατηγικές Επενδύσεις που μοίρασε απλόχερα προνόμια και επιδοτήσεις, μεταξύ άλλων και στις εγκαταστάσεις θαλάσσιων αιολικών ή/και πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών. Ανάμεσα στα προνόμια είναι η ενίσχυση των παρεκκλίσεων για τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ). Ένα είδος τέτοιων Ειδικών Σχεδίων αποτελούν οι Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ), που αναφέρονται στο τρέχον νομοσχέδιο και θα καθοριστούν αποσπασματικά, προφανώς για να αποφευχθούν σκόπελοι γεωπολιτικού χαρακτήρα.
Στα σχόλια του πανελλαδικού Δικτύου συλλογικοτήτων για την ενέργεια στη διαβούλευση αναφέρεται: «Ο καθορισμός της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων Α.Ε. ως φορέα Διαχείρισης για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα, επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις μας για τη συγγένεια που εμφανίζει η διαδικασία χωροθέτησης και αδειοδότησης των θαλάσσιων αιολικών με την παραχώρηση «οικοπέδων» για την έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων, αλλά και τα εμπόδια που συνιστούν η περιορισμένη στα έξι (6) ναυτικά μίλια αιγιαλίτιδα ζώνη και η έλλειψη καθορισμένης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στο Αιγαίο, εμπόδια που υπαγορεύουν και τις συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές. Παράλληλα, αναδεικνύει πόσο ο χαρακτήρας της υποτιθέμενης αποκεντρωμένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι στην πραγματικότητα βαθειά συγκεντρωτικός, αφού για τη δημιουργία υπεράκτιων αιολικών σταθμών ενδιαφερόμενες είναι, εκτός από τις μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και όλες οι μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις εξορύξεις υδρογονανθράκων.» (2)
Το πανελλαδικό Δίκτυο ζητά την απόσυρση του νομοσχεδίου και μια πραγματική διαβούλευση για εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, με την πραγματική συμμετοχή της κοινωνίας και την πραγματική προστασία του περιβάλλοντος!
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ποντάρει στο παιχνίδι με το χρόνο, όπως και η ελληνική κυβέρνηση, έτσι ώστε η προστασία του περιβάλλοντος να έρθει μετά από την ολοκληρωτική καταστροφή του από μια νομοθεσία που επιτρέπει στους «επενδυτές» να επιλέγουν «οικόπεδα» σε στεριά και θάλασσα και να ισχυρίζονται ότι είναι καθ’ όλα νόμιμοι
Για τις περιβαλλοντικές μελέτες και τις χρήσεις γης στις «προστατευόμενες περιοχές»
Κωδικοποιώντας τα κρίσιμα σημεία του νομοσχεδίου που έχουν αναδείξει οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι πολίτες, η παράταξη «Αυτόνομοι Μηχανικοί Ανατολικής Κρήτης» (ΑΜΑΚ) αναφέρει:
- «Απαλλάσσει άμεσα ή έμμεσα από περιβαλλοντική αδειοδότηση, μια σειρά από υποδομές δημόσιου ενδιαφέροντος, πέρα από τα έργα που εξυπηρετούν αμιγώς την εθνική άμυνα, και διευκολύνει τις υπηρεσίες στην έκδοση Αποφάσεων Τροποποίησης Περιβαλλοντικών Όρων -χωρίς ή με πρόσθετους περιβαλλοντικούς όρους – χωρίς δημόσια διαβούλευση, με την επίκληση ότι δεν υπάρχει «ουσιώδης μεταβολή των περιβαλλοντικών επιπτώσεων».
- Μετατρέπει την περιβαλλοντική αδειοδότηση σε συναλλαγή μεταξύ των κυρίων των έργων και ιδιωτών αξιολογητών, με τους αξιολογητές των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων(ΜΠΕ) να αμείβονται απευθείας για τις μελέτες που ελέγχουν από τις εταιρείες που τις υποβάλλουν στις υπηρεσίες για έγκριση, αντί να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της αξιολόγησης.
- Επιβαρύνει όλες τις ζώνες προστασίας των περιοχών Natura 2000 με πρόσθετες χρήσεις από αυτές του νόμου Χατζηδάκη, κυρίως σε έργα ενεργειακά και τουριστικά, επαναφέροντας ακόμα και τις εξορύξεις , διάταξη που είχε αποσυρθεί το 2020.
- Προσφέρει απλόχερα γη απαλλαγμένη από την εκτός σχεδίου δόμηση, στους κάθε λογής επενδυτές, με σκοπό την προστασία της οικονομικής μεγέθυνσης, θυσιάζοντας το περιβάλλον και την κοινωνία.
- Οδηγεί τα γραφεία μελετών που έχουν αναλάβει τη σύνταξη των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών των περιοχών Natura, αλλά και την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τον Τουρισμό , να συμπεριλάβουν στις μελέτες τους πρόσθετες χρήσεις γης, καθιστώντας παρωδία την εκπόνηση των μελετών αυτών και σηματοδοτώντας την κατάργηση του περιβαλλοντικού και χωροταξικού σχεδιασμού!».
Η ΑΜΑΚ, ζητάει την απόσυρση του νομοσχεδίου και την έκδοση υπουργικής απόφασης αναστολής της περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων, μέχρι την έκδοση των Προεδρικών Διαταγμάτων προστασίας των κατ’ ευφημισμόν προστατευόμενων περιοχών και μέχρι να ολοκληρωθεί η αναθεώρηση των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων για τις ΑΠΕ και τον Τουρισμό. (3)
Η Μαρία Καραμανώφ, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας και τέως Αντιπρόεδρος του ΣτΕ, στο σχόλιό της στη διαβούλευση, καταλήγει χαρακτηριστικά: «Αν μη τι άλλο, πάντως, το νομοσχέδιο είναι ειλικρινές. Διακηρύσσει έμπρακτα και πανηγυρικά την περιφρόνησή του για το περιβάλλον, τη βιώσιμη ανάπτυξη, το Σύνταγμα, την ενωσιακή νομοθεσία και το Κράτος Δικαίου. Και δυστυχώς δεν μας αφήνει καν περιθώρια να ευχηθούμε «και μη χειρότερα». (4)
Η Καθημερινή στις 16/7 ενημερώνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την παραπομπή της Ελλάδας στο δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μη ορθή μεταφορά στην ελληνική νομοθεσία του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ που αφορά την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για όλα τα μεγάλα έργα υποδομής. (5) Το ΥΠΕΝ με το νομοσχέδιο προσπαθεί να «θεραπεύσει» κάποια από τα ζητήματα που τίθενται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά… στην αντίθετη κατεύθυνση. Και είναι πια φανερό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ποντάρει στο παιχνίδι με το χρόνο, όπως και η ελληνική κυβέρνηση, έτσι ώστε η προστασία του περιβάλλοντος να έρθει μετά από την ολοκληρωτική καταστροφή του από μια νομοθεσία που επιτρέπει στους «επενδυτές» να επιλέγουν «οικόπεδα» σε στεριά και θάλασσα και να ισχυρίζονται ότι είναι καθ’ όλα νόμιμοι!
Παραπομπές
(1) Πανελλαδικό Δίκτυο: Θαλάσσια αιολικά: ένα νέο πεδίο εμπορευματοποίησης της ενέργειας και της θάλασσας
(2) Πανελλαδικό Δίκτυο: Να αποσυρθεί το νομοσχέδιο για την «απλοποίηση» της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και τη θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων
(3) ΑΜΑΚ: Πάρτε πίσω το νομοσχέδιο που καταργεί τον περιβαλλοντικό και χωροταξικό σχεδιασμό!
(4) Συμμετοχή του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος στη διαβούλευση επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας
(5) Περιβάλλον: Παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωδικαστήριο, kathimerini.gr
