Αντισυνταγματική και αντίθετη με το ευρωπαϊκό δίκαιο η μείωση μισθών του 2012 – Θα χρησιμοποιηθεί η απόφαση για αποκατάσταση του δίκαιου;
Του Ηλία Σταθάτου
Τα δικαστήρια, ειδικά τα τελευταία χρόνια, δεν φημίζονται για τις φιλεργατικές αποφάσεις τους. Την εβδομάδα που πέρασε, συνέβη όμως μια εξαίρεση. Και τι εξαίρεση. Με μια πρωτοποριακή απόφαση του Ειρηνοδικείου Κατερίνης (Αριθμ. 34/2015) κρίνονται ως αντισυνταγματικοί και αντίθετοι στο Κοινοτικό Δίκαιο και κατά συνέπεια ως άκυροι, τόσο ο μνημονιακός Ν. 4046/12, καθώς και η «εφαρμοστική» Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου Νο 6/2012 του νόμου αυτού, όπου μεταξύ άλλων επιβλήθηκε και η μείωση κατά 32% των κατώτατων μισθών των νέων κάτω των 25 ετών.
Η υπόθεση αφορά συνδικαλίστρια και νέα ηλικιακά εργαζόμενη στα Σούπερ Μάρκετ Αρβανιτίδης στην Κατερίνη, η οποία καλυπτόμενη από την κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας του Εμπορίου της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος και με την ταυτόχρονη νομική υποστήριξη της ΟΙΥΕ, του Εργατικού Κέντρου Κατερίνης και των σωματείων του Νομού, δεν αποδέχθηκε την προσπάθεια μείωσης των αποδοχών της κατά σχεδόν 50%, από 1.027 μεικτά σε 562 ευρώ, και προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, η οποία και τη δικαίωσε.
Αναλυτικότερα, η «επιχείρηση» μείωσης των κατώτατων μισθών είχε εφαρμοστεί οριζόντια και χωρίς καμία διάκριση σε όλους τους νέους ανεξαρτήτως κλάδου και επαγγέλματος και ανεξαρτήτως εάν οι εργαζόμενοι καλύπτονταν από κλαδικές ΣΣΕ, μέσω της παράνομης ερμηνευτικής εγκύκλιου της τότε ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας με αριθμ. 4601/304/12/3/2012, γνωστή και ως Εγκύκλιος Βρούτση-Στρατινάκη, η οποία επέτρεπε σε επιχειρήσεις που δεσμεύονταν από ισχύουσες κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, να επιβάλουν μονομερώς τον εξευτελιστικό μνημονιακό κατώτατο μισθό.
Το σκεπτικό της απόφασης
Εξετάζοντας το σκεπτικό της απόφασης, αναρωτιέσαι αν το συγκεκριμένο μνημονιακό νομοθέτημα έχει οποιοδήποτε «πάτημα», πέρα από την πολιτική θέληση για μείωση του κόστους της εργασίας και την περιστολή των εργασιακών δικαιωμάτων.
Συγκεκριμένα, ο μνημονιακός Ν. 4046/12 και η ΠΥΣ Νο 6/2012, που επέβαλαν μείωση των κατώτατων μισθών κατά 22% και κατά 32% για τους νέους κάτω των 25 ετών, είναι αντισυνταγματικοί, αντίθετοι στο κοινοτικό δίκαιο και συνεπώς άκυροι, καθώς καταλύουν την αρχή της συνταγματικής ισότητας (άρθρο 4 παραγρ. 1) και της ίσης μισθολογικής μεταχείρισης των εργαζομένων για την ίδια ή ίσης αξία παρεχόμενη εργασία (άρθρο 22 παραγρ. 1 εδ. β) ενώ καταλύουν και τη συνταγματική προσταγή της προστασίας της νεότητας για την οποία μόνο θετικές διακρίσεις μπορούν να εφαρμοστούν. Επίσης, δεν νοείται μισθολογική ηλικιακή διάκριση, ενώ οι μνημονιακοί νόμοι δεν επικαλούνται καν μια αξιοκρατική μισθολογική διάκριση που θα μπορούσε να ευσταθεί, όπως π.χ. διάκριση με βάση το είδος, την ποσότητα ή/και την ποιότητα της εργασίας. Ακόμη, δεν συνιστούν νομοθετική παρέμβαση, για την οποία να είναι δυνατή η επίκληση της αναγκαιότητας εφαρμογής της, καθώς δεν συντρέχουν λόγοι γενικότερου ή δημοσίου συμφέροντος, ενώ δεν υπάρχει επίσης κανένας σύνδεσμος με την προστασία της εθνικής οικονομίας, όπως ισχυρίζονταν. Η μείωση των αποδοχών στους νέους κατά 32% δεν έχει οδηγήσει ούτε σε μείωση της ανεργίας, ούτε σε αύξηση της απασχόλησης, ενώ λειτουργεί εις βάρος των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων και οδηγεί το σύνολο των μισθωτών σε μισθολογικά επίπεδα στα οποία δεν εξασφαλίζεται ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης.
Αντίκειται στο ευρωπαϊκό δίκαιο και στο ελληνικό Σύνταγμα
Κάπου εδώ η ασυδοσία των πρώην κυβερνώντων αλλά κυρίως των Ευρωπαίων «εταίρων», καθίσταται κραυγαλέα, καθώς οι πολιτικές συνταγές που κηρύττουν αντιστρέφονται όχι μόνο στο Σύνταγμα, αλλά και στο ίδιο το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Καταλύουν δύο θεμελιώδεις αρχές του Κοινοτικού Δικαίου, που υπερέχει του εθνικού, και των σχετικών Ευρωπαϊκών Οδηγιών (2000/43/ΕΚ, 2000/78/ΕΚ). Παραβιάζεται η αρχή απαγόρευσης των διακρίσεων των μεταξύ εργαζομένων με κριτήριο το είδος της σύμβασης εργασίας ή το χρόνο σύναψής της (παλαιοί/νέοι, μερικής ή πλήρους απασχόλησης, αορίστου ή ορισμένου κ.λπ.) και η αρχή της απαγόρευσης διακρίσεων με κριτήριο την ηλικία. Ακόμη αντίκεινται στη Διεθνή Σύμβαση Εργασίας Αριθμ/111, που κυρώθηκε με το Ν. 1424/84 «για τη διάκριση στην απασχόληση και το επάγγελμα». Επίσης, η έκδοση της ΠΥΣ Νο 6/2012 είναι αντίθετη στα άρθρα του Συντάγματος 26 και 43, παρ.2, και συνεπώς άκυρη, καθώς ο αποδέκτης της εξουσιοδότησης θα έπρεπε να είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με έκδοση Π.Δ. και όχι το Υπουργικό Συμβούλιο. Το δικαστήριο σημειώνει, τέλος, ότι ο Ν. 4046/12 παραπέμπει απλώς σε κεφάλαια των μνημονίων τα οποία προσαρτήθηκαν αυτούσια και δεν περιέχουν κανόνες δικαίου. Είναι απλώς «προγραμματικές διακηρύξεις» που δεν μπορούν να αποτελέσουν βάση κανονιστικής δέσμευσης. Με άλλα λόγια, η δικαστική αυτή απόφαση, αναδεικνύει σε όλη της την έκταση τη βάρβαρη καταπάτηση βασικών συνταγματικών διατάξεων ως προς τα μισθολογικά και εργασιακά δικαιώματα, η οποία συντελέστηκε εν μια νυκτί και στο όνομα της διάσωσης δήθεν της χώρας, από τη μνημονιακή κυβέρνηση κατ’ εντολήν των εργοδοτών και της τρόικας, ρίχνοντας τους εργαζόμενους σε μια χωρίς προηγούμενο εργασιακή ζούγκλα, πάμφθηνης εργασίας και εργοδοτικής τρομοκρατίας.
Η κυβέρνηση υποχρεούται άμεσα να προχωρήσει στην αποκατάσταση της συνταγματικής νομιμότητας, με την επαναφορά των κατώτατων μισθών στα πρότερα επίπεδα, την επανακατοχύρωση των ΣΣΕ και ιδιαίτερα την υπερίσχυση και εφαρμογή των κλαδικών ΣΣΕ έναντι όλων, χωρίς ηλικιακές ή άλλες διακρίσεις. Για αυτό το σκοπό, η συνάντηση μεταξύ Υπουργείου Εργασίας από τη μία και της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας, του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών, της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών κ Εμπόρων Ελλάδας και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, που θα διεξαχθεί την Τετάρτη 15 /4/2015, και ώρα 11:00π.μ. στην Αίθουσα Τελετών του υπουργείου Εργασίας (Σταδίου 29, 4ος όροφος) θα έχει όπως αναφέρεται, αυτό τον σκοπό. Περιμένουμε τα χειροπιαστά αποτελέσματα.
