Αυτό το κείμενο γράφτηκε πριν να έρθει ο Ερντογάν στην Αθήνα και θα δημοσιευτεί αφού έχει φύγει. Γράφτηκε με την πεποίθηση (και το ρίσκο) ότι αυτή η επίσκεψη δεν θα έχει καμία ουσιώδη επίπτωση στα προβλήματα μας με την Τουρκία. Θα προστεθούν, στην καλύτερη περίπτωση, μερικές χάντρες εντυπωσιασμού ενόψει της μακράς προεκλογικής περιόδου που ήδη έχει ανοίξει. Η επίσημη ατζέντα των συνομιλιών δικαιολογεί με το ζόρι την επίσκεψη Ερντογάν. Παραμένει η υπόθεση για ανεπίσημη, παρασκηνιακή ατζέντα.
***
Η επίσκεψη Ερντογάν πρέπει να θεωρηθεί απότοκο της επίσκεψης Τσίπρα στην Ουάσιγκτον και παράλληλων συνεννοήσεων της αμερικανικής κυβέρνησης με τον Τούρκο Πρόεδρο. Θα ήταν ανόητη κάθε σκέψη ότι οι ΗΠΑ μένουν αδιάφορες ή αμέτοχες σε μια ελληνοτουρκική συνάντηση. Οι ΗΠΑ θέλουν ηρεμία και συνοχή του ΝΑΤΟ ενόψει της παρατεταμένης αναμέτρησης με τη Ρωσία. Βλέπουν Τουρκία και Ελλάδα ως ενιαίο χώρο, από όταν ιδρύθηκε το ΝΑΤΟ, και δεν εννοούν να χαλάσει η στρατηγική τους από μερικά «παιδιαρίσματα του υπηρετικού προσωπικού για μερικούς βράχους» – Το επιχείρημα των ΗΠΑ περί «βράχων» πρωτοεμφανίστηκε στα Ίμια.
Ο Ερντογάν δεν παριστάνει τον τσάμπα μάγκα. Επιδιώκει απτά κέρδη όσο μπορεί και όπου τον παίρνει. Η Τουρκία βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού και ο Τούρκος Πρόεδρος παίζει το κεφάλι του. Η κυβέρνηση φοβάται ότι ο Ερντογάν μπορεί να τη φέρει σε δύσκολη θέση. Πληρώνει την αδυναμία της ότι αποδέχθηκε την επίσκεψη στη Θράκη. Ενός κακού μύρια έπονται
Και το Σκοπιανό οι ΗΠΑ το αντιμετωπίζουν ως «καυγάδες του κατώτερου προσωπικού». Έχοντας την πίσω σκέψη, ότι όταν οι υπηρέτες μαλώνουν ο αφέντης τους είναι απαραίτητος για να φέρει την ηρεμία. Η λύση προβλέπεται να είναι στο πλαίσιο της ίδιας εξωτερικής πολιτικής που παγίως ακολουθεί η χώρα και με άκρατη συνέπεια εφαρμόζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Συνοψίζεται απλουστευτικά, από την Αθήνα προς τις ΗΠΑ με τη φράση: «Πες το κι έγινε». Τη δουλειά στο Σκοπιανό χάλασε ο Καραμανλής με το βέτο. Το πλήρωσε και δεν έχει ξοφλήσει. Ποιος τον ζηλεύει;
Την Ελλάδα και την Τουρκία χωρίζουν ζωτικά συμφέροντα ύπαρξης και όχι συγκυριακές διαφορές. Τέτοιες διαφορές ύπαρξης δεν λύνονται με σαλονάτες συνομιλίες. Λύσεις διαρκείας προκύπτουν είτε από καθοριστικές ήττες, όπως το 1922 με την καταστροφή της Σμύρνης, είτε τις επιβάλουν ανώτερες δυνάμεις, π.χ. η Γιάλτα. Μετά τη ναυμαχία του Ναυαρίνου και τον καθοριστικό ρόλο των ξένων στην ελληνική απελευθέρωση, τις εξελίξεις χαράσσει και τις λύσεις επιβάλλει ο εκάστοτε επικυρίαρχος, εν προκειμένω οι ΗΠΑ. Αντίθετα, η Τουρκία του Ερντογάν, μέλος τυπικά και ουσιαστικά του ΝΑΤΟ, διατηρεί δυνατότητες αυτόνομων ελιγμών, κυρίως αμυντικού χαρακτήρα: π.χ. απορρίπτει λύσεις στο Κυπριακό (Ανάν) όταν κρίνει ότι δεν την συμφέρουν επειδή εξαφανίζουν πρακτικά την επιρροή της στο νησί. Η Τουρκία πήρε την άδεια των ΗΠΑ για την εισβολή στην Κύπρο, ενώ στη Συρία έχει την άδεια της Ρωσίας ή / και των ΗΠΑ, ανάλογα με την περίπτωση. Η Τουρκία δεν είναι προτεκτοράτο, αλλά ακόμα και για θέματα που σχετίζονται με την ασφάλεια και την υπόστασή της, παίρνει άδεια ή έχει εξασφαλίσει ανοχή για να κινηθεί.
***
Ο ΣΥΡΙΖΑ εφαρμόζει το «ανήκομεν εις την Δύσιν» ολόψυχα. Είναι εντελώς αδικαιολόγητες και δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα οι θριαμβολογίες και υμνολογίες για το δήθεν νέο πνεύμα που πρυτανεύει στο ΥΠΕΞ, όπως και οι όποιες επικρίσεις για φτηνή αντιπολίτευση. Τίποτα δεν έχει αλλάξει επί δεκαετίες με την τιμητική εξαίρεση, είπαμε, του δίδυμου Καραμανλή / Μολυβιάτη με το βέτο στο θέμα των Σκοπίων και τη στήριξη του «όχι» στο δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν.
Ελάχιστη απόδειξη ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει στη στάση μας έναντι της Τουρκίας είναι το εξής: Την επίσκεψη Ερντογάν ρύθμισε ο κ. Κοτζιάς σε συνάντηση που είχε μαζί του στην Τουρκία. Ο Τούρκος Πρόεδρος θα επισκεφτεί τη Θράκη, όπως συνηθίζουν οι Τούρκοι επίσημοι, και η μόνη αντίδραση του κ. Κοτζιά ήταν να δηλώσει ότι ο Ερντογάν είναι έξυπνος (!). Ο κ. Κοτζιάς δεν εξήγησε το σπουδαιοφανές συμπέρασμά του. Αλλά, προφανώς, ο Ερντογάν κατάλαβε (καθότι έξυπνος!) ότι «κάποιον» θα δυσαρεστούσε πολύ αν σκόνταφτε η επίσκεψη λόγω της αδιαλλαξίας του. Έξυπνος ο ένας, «ευέλικτος» ο άλλος, ιδού ο Ερντογάν στην Αθήνα. Αλλά το ερώτημα ισχύει: Τι θα γινότανε αν λέγαμε «όχι στη Θράκη ο Ερντογάν»; Θα μας έκανε πόλεμο; Θα απειλούσε ότι θα ματαιώσει την επίσκεψή του στην Αθήνα; Αν την επίσκεψη θέλαμε μόνο εμείς κι αυτός, σκασίλα του να μην έρθει. Δεν μπορούσε όμως να ματαιώσει την επίσκεψη και να δυσαρεστήσει τις ΗΠΑ, όταν τις έχει τόσο ανάγκη για να δράσει κατά των Κούρδων. Αν την επίσκεψη την ήθελαν οι ΗΠΑ, όπως υπαγορεύει η λογική, θα έπρεπε, μια φορά επιτέλους, να μην πάει στη Θράκη ο Ερντογάν. Η λογική λέει ότι υπήρχε επιθυμία των ΗΠΑ να έρθει στην Αθήνα ο Ερντογάν και αυτός την αποδέχθηκε. Αλλά, επιπροσθέτως, ο Ερντογάν επέβαλλε στην Αθήνα την επίσκεψη στη Θράκη για να εξυπηρετήσει τα ιδιαίτερα τουρκικά συμφέροντα. Συμπέρασμα: Ο Ερντογάν δεν παριστάνει τον τσάμπα μάγκα. Επιδιώκει απτά κέρδη όσο μπορεί και όπου τον παίρνει. Η Τουρκία βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού και ο Τούρκος Πρόεδρος παίζει το κεφάλι του. Η κυβέρνηση φοβάται ότι ο Ερντογάν μπορεί να τη φέρει σε δύσκολη θέση. Πληρώνει την αδυναμία της ότι αποδέχθηκε την επίσκεψη στη Θράκη. Ενός κακού μύρια έπονται.
6/12/2017
