Του Γιώργου Ν. Ουρσουζίδη
Μέσα στο κλίμα ανασφάλειας και σήψης που προκαλεί η πολύπλευρη κρίση, αυτούσιο δημιούργημα των γνωστών οικονομικών και πολιτικών κέντρων εξουσίας, προωθείται η άποψη ότι το δικαίωμα στη μνήμη ανθρώπων που θυσιάστηκαν στο βωμό της ελευθερίας και της ανθρώπινης υπόστασης περιττεύει.
Περιττεύει γιατί… «όλοι είναι ίδιοι», γιατί έτσι βολεύει τους υποκριτές του συστήματος που κυβερνά.
Απέναντι σ’ αυτή την αρρωστημένη προπαγάνδα, η δύναμη της αλήθειας δίνει πάντα την απάντηση.
Πορτογαλία, αρχές δεκαετίας του ’70, η δικτατορία του Αντόνιο Σαλαζάρ (1926) ακόμη στην εξουσία -υπό τον Μαρσέλο Καετάνο πλέον- ο χασάπης της Λισσαβώνας Μέντεζ σπέρνει τη φρίκη και το θάνατο, όλες οι δικτατορίες ίδιες παντού, ίδιοι και οι δολοφόνοι βασανιστές, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στη Χιλή, στην Ελλάδα.
Οι ζωές των ανθρώπων, που κάνουν τις δικές μας να φαίνονται ασήμαντες, αξίζουν το σεβασμό.
Ο Amadeu de Almeida Prado εκφωνεί τον πανηγυρικό στην εκδήλωση αποφοίτων της Ιατρικής Σχολής Λισσαβώνας μπροστά στους εκπροσώπους του καθεστώτος Σαλαζάρ, μεταξύ αυτών και ο πατέρας του, ανώτατος δικαστικός του συστήματος.
Ο λόγος του, ύμνος στην ελευθερία:
«Δεν θα μου άρεσε να ζω σ΄ έναν κόσμο χωρίς καθεδρικούς ναούς, χρειάζομαι την ομορφιά τους, απέναντι στη βρωμιά των στρατιωτικών στολών.
Λατρεύω τα δυνατά λόγια της Βίβλου, χρειάζομαι τη δύναμη της ποίησής της, την χρειάζομαι απέναντι στην αποσύνθεση της γλώσσας και τη δικτατορία ανάξιων συνθημάτων.
Υπάρχει και ένας άλλος κόσμος στον οποίο δεν θέλω να ζήσω, έναν κόσμο που η ανεξάρτητη σκέψη απαγορεύεται και τα καλύτερα πράγματα καταδικάζονται ως αμαρτία.
Έναν κόσμο, όπου η αγάπη μας απαιτείται από τυράννους, δυνάστες και δολοφόνους. Και το πιο παράλογο είναι ότι οι άνθρωποι παροτρύνονται να συγχωρούν αυτά τα πλάσματα, ακόμη και να τα αγαπούν.
Γι’ αυτό το λόγο δεν μπορούμε να παραμερίσουμε τη Βίβλο – πρέπει να την πετάξουμε.
Γιατί μιλάμε για ένα ματαιόδοξο Θεό, ο Κύριος μας παρακολουθεί νύχτα-μέρα, καταγράφει τις πράξεις και τις σκέψεις μας. Τι είναι όμως ο άνθρωπος χωρίς μυστικά, χωρίς σκέψεις και επιθυμίες, που μόνο ο ίδιος να γνωρίζει; Δεν καταλαβαίνει ο Κύριός μας ότι μας κλέβει την ψυχή με την περιέργειά του;
Μια ψυχή θα έπρεπε να είναι αθάνατη, ποιος όμως στα σοβαρά θα ήθελε να είναι αθάνατος; Τι βαρετό να γνωρίζεις ότι αυτό που γίνεται σήμερα, αυτόν τον μήνα, …αυτόν το χρόνο, δεν έχει καμία απολύτως σημασία! Τίποτα δεν θα είχε νόημα, κανείς από όλους εδώ δεν γνωρίζει τι είναι να ζεις αιώνια – και είναι ευχή να μη το μάθουμε ποτέ !
Για ένα μπορώ να σας διαβεβαιώσω, θα είναι κόλαση αυτός ο αιώνιος παράδεισος της αθανασίας. Ο θάνατος, και μόνο ο θάνατος δίνει σε κάθε στιγμή την ομορφιά… και τη φρίκη! Μόνο μέσω του θανάτου είναι ζωντανός ο χρόνος. Δεν το γνωρίζει αυτό ο Κύριος; Γιατί μας απειλεί με μια αιωνιότητα που θα είναι αφόρητα ερημική;
Δεν θα ήθελα να ζω σε έναν κόσμο χωρίς καθεδρικούς ναούς, χρειάζομαι τη λάμψη των παραθύρων τους, την ήρεμη ακινησία τους, την επιβλητική σιωπή τους. Χρειάζομαι την Αγιότητα των λέξεων, το μεγαλείο της υψηλής ποίησης.
Χρειάζομαι όμως και την ελευθερία να επαναστατώ ενάντια σε κάθε τι σκληρό.
Γιατί το ένα, δεν είναι τίποτα χωρίς το άλλο.
Και κανείς δε μπορεί να με αναγκάσει να επιλέξω».
Ο Amadeu πέθανε τη μέρα της επανάστασης στις 25 Απριλίου 1974, πολίτες συνέρρεαν να αποδώσουν τιμή στον άνθρωπο, στο λεβέντη γιατρό, αποθέτοντας κόκκινα γαρίφαλα στη σωρό, εκεί και ο πατέρας του, αποθέτοντας ένα κόκκινο γαρίφαλο ψιθύρισε: «Πάντα ήμουν περήφανος για σένα», εμβρόντητη η κόρη και αδερφή του νεκρού ψέλλισε: «Γιατί δεν του το ’πες ποτέ, πατέρα;».
* Ο Γιώργος Ν. Ουρσουζίδης είναι πολιτικός μηχανικός
