Η Δύση συνολικά βρίσκεται σε αποδρομή, και η ηγέτιδα δύναμή της, οι ΗΠΑ «πρωτοπορούν» σε αυτή τη διαδικασία: ο ιδιότυπος βορειοαμερικανικός εμφύλιος καλά κρατεί, και η διοίκηση Τραμπ μετατρέπεται σε βασικότερο παράδειγμα της πολύπλευρης κρίσης. Έτσι, βαλλόμενος από παντού, ο Αμερικανός πρόεδρος αδράχνει και την παραμικρή ευκαιρία για να κρατηθεί στην επιφάνεια και να δώσει τουλάχιστον μια επίφαση διατήρησης του ελέγχου. Η νέα εμπορική συμφωνία που συνέπηξαν οι ΗΠΑ με το Μεξικό και τον Καναδά, σε αντικατάσταση της κακόφημης NAFTA (για την οποία είχε εκφράσει την απέχθειά του και ο ίδιος ο Τραμπ), ήταν μια τέτοια ευκαιρία*. Ο Αμερικανός πρόεδρος σχεδίαζε λοιπόν μια σύνοδο κορυφής με τον Μεξικανό και τον Καναδό ομόλογό του, ώστε να ανακόψει το αρνητικό γι’ αυτόν κλίμα, που επιδεινώθηκε κι άλλο λόγω της πανδημίας και του ξεσπάσματος δυσαρέσκειας με αφορμή την αστυνομική βία.
Ο Μεξικανός πρόεδρος Λόπεζ Ομπραδόρ ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση, παρόλο που θεωρείται ένας από τους πιο επικριτικούς προς τον Τραμπ ηγέτες της περιοχής. Δεν πέρασε πολύς καιρός από τότε που ο «λαϊκιστής» ΑΜΛΟ, όπως είναι γνωστότερος από τα αρχικά του, παρομοίαζε τον πρόεδρο των ΗΠΑ με τον Χίτλερ! Πιο πρόσφατα ακόμη, ο ΑΜΛΟ διέσωζε με μια ριψοκίνδυνη επιχείρηση τους Βολιβιάνους ηγέτες Έβο Μοράλες και Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα από τους φιλοδυτικούς πραξικοπηματίες, και τους παραχωρούσε άσυλο στο Μεξικό, δυσαρεστώντας σφόδρα τις ΗΠΑ**. Τώρα όμως έσπευσε στην Ουάσιγκτον, στο πρώτο ταξίδι του στο εξωτερικό μετά την ανάληψη των καθηκόντων του τον προπέρσινο Δεκέμβριο, και συναγωνίστηκε με τον Τραμπ στην ανταλλαγή φιλοφρονήσεων και διαβεβαιώσεων για «νέα εποχή φιλίας μεταξύ των δύο χωρών, χωρίς παρεμβάσεις των ΗΠΑ στις εσωτερικές υποθέσεις του Μεξικού».
Παρών ο Ομπραδόρ, απών ο Τριντό
Έτσι ο ΑΜΛΟ, δημοφιλής και στη μεγάλη μεξικάνικη μειονότητα των ΗΠΑ, η οποία συμμετέχει ενεργητικά στο συνεχιζόμενο κύμα διαμαρτυρίας, πρόσφερε στον πανταχόθεν πιεζόμενο Τραμπ μια μικρή έστω δόση οξυγόνου. Πράγμα που εξηγεί και τις επικρίσεις των ισπανόφωνων Δημοκρατικών βουλευτών και γερουσιαστών (αλλά και μαζικών οργανώσεων των Λατίνων πολιτών των ΗΠΑ) προς τον Μεξικανό πρόεδρο για την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον: «Ο Τραμπ είναι ένας ρατσιστής δημαγωγός που βλάπτει την κοινότητα των Λατίνων – δεν θα τον επισκεπτόμουν εάν ήμουν πρόεδρος του Μεξικού» δήλωσε η Ναταλί Ράγιες, πρόεδρος της «Νίκης των Λατίνων», μιας ομπρέλας οργανώσεων των ισπανόφωνων που αποσκοπεί στην ενίσχυση της πολιτικής επιρροής τους.
Η ικανοποίηση του Τραμπ έμεινε πάντως μισή: ο έτερος συνεταίρος στη νέα εμπορική συμφωνία, ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζαστίν Τριντό, προτίμησε να απέχει από τη σύνοδο κορυφής επικαλούμενος τον κίνδυνο της πανδημίας. Στην πραγματικότητα, ο Καναδός –που αποτελεί έναν από τους αγαπημένους ηγέτες του στρατοπέδου της παγκοσμιοποίησης– κατάφερε έτσι άλλη μια μαχαιριά στον άσπονδο σύμμαχό του, γυρνώντας του επιδεικτικά την πλάτη. Την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενος, και μη θέλοντας να χαλάσει την προσπάθεια δημιουργίας «θετικού κλίματος», ο Τραμπ δήλωσε ότι «οι Καναδοί φίλοι μας θα έρθουν στην Ουάσιγκτον κάποια στιγμή αργότερα για να γιορτάσουμε τη νέα εμπορική συμφωνία»…
Ανεπαρκές το οξυγόνο για τον Τραμπ
Πόσο θα διαρκέσει το οξυγόνο που πρόσφερε ο ΑΜΛΟ, δεν είναι γνωστό. Το πιθανότερο είναι ότι θα εξαντληθεί σύντομα. Οι συνεχιζόμενες εκατόμβες της πανδημίας, η βαθιά δυσαρέσκεια των μαύρων, λατίνων αλλά και λευκών πλέον πολιτών που έχουν συμπιεστεί στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας λόγω της κρίσης και της ανεργίας και έχουν εξοργιστεί με την καταστολή, η έξαρση της ένοπλης βίας (160 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στις 4 Ιουλίου, Ημέρα της Ανεξαρτησίας, σε επεισόδια όπου χρησιμοποιήθηκαν πυροβόλα όπλα), αλλά και οι αλλεπάλληλες αποτυχίες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής (βλ. και στήλη δίπλα για το πιο πρόσφατο παράδειγμα, στον Λίβανο), διατηρούν αμείωτη την πίεση στον Τραμπ. Μαζί με την ολομέτωπη επίθεση που εξαπολύει εναντίον του το «φιλελεύθερο» τμήμα των βορειοαμερικανικών ελίτ, όλα αυτά δημιουργούν μια ανυπόφορη κατάσταση στο εσωτερικό μέτωπο.
Το αποτέλεσμα είναι ότι, παρά την ψοφοδεή «προσωπικότητα» και πολιτική του Δημοκρατικού υποψηφίου Τζο Μπάιντεν, η δημοσκοπική ψαλίδα για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου μειώνεται ελαφρά μόνο σε σχέση με τις προηγούμενες εβδομάδες: σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, των πρώτων ημερών του Ιουλίου, ο Μπάιντεν αποσπά 43-49% και ο Τραμπ 37-40%, με τους υπόλοιπους ερωτώμενους να δηλώνουν αναποφάσιστοι (5-9%), υποστηρικτές κάποιου εκ των ανεξάρτητων υποψηφίων (4-7%), ή απρόθυμοι να ψηφίσουν (3-6%). Ο Αμερικανός πρόεδρος ευελπιστεί πάντως σε περαιτέρω μείωση της ψαλίδας διαφημίζοντας, αυτήν την εβδομάδα, μια νέα πρότασή του: να ξανανοίξουν όλα τα σχολεία και πανεπιστήμια το φθινόπωρο ανεξάρτητα από την πορεία της πανδημίας! «Οι μαμάδες το θέλουν, οι μπαμπάδες το θέλουν, τα παιδιά το θέλουν, είναι ώρα να το κάνουμε» τουίταρε προχθές στο γνωστό του στιλ, προσθέτοντας ότι θα περικοπούν τα κρατικά κονδύλια προς όποια ιδρύματα δεν πειθαρχήσουν. Σε μια κοινωνία όπως αυτή των ΗΠΑ*** μπορεί όντως ένα τέτοιο «σύνθημα» να φέρει αποτελέσματα…
* «Ο… σοσιαλδημοκράτης Τραμπ» (φύλλο 419).
** «Ευχαριστούμε, αλλά μην μας βοηθάτε άλλο» (φύλλο 477).
*** «Σε παροξυσμό ο αμερικανικός εμφύλιος» (φύλλο 505, σελ. 21).
