Δόθηκαν προχθές (22/1/2019) στη δημοσιότητα τα στοιχεία του δημοσίου χρέους για το Γ΄ τρίμηνο 2018 που δείχνουν ότι, μετά από 3 μνημόνια, περικοπές δαπανών δεκάδων δισ. ευρώ και υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα τα δύο τελευταία έτη, αντί να έχει μειωθεί συνεχίζει να αυξάνεται με υψηλό ρυθμό.
Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – Γιώργου Παπανδρέου έβαλε τη χώρα στο 1ο μνημόνιο το 2010 για να μπορέσει να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος. Η δικαιολογία που χρησιμοποίησαν, όπως και όλες οι μετέπειτα μνημονιακές κυβερνήσεις α) δεν μπορούσαμε να δανειστούμε από τις αγορές καθώς τα επιτόκια ήταν απαγορευτικά και β) για να μην βγούμε από το ευρώ. Συνεπώς μπήκαμε στα μνημόνια για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα του χρέους.
Σήμερα η μνημονιακή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖ”Α” ισχυρίζεται πως βγήκαμε (μας
“έβγαλε”) από τα μνημόνια και συνεπώς αποκτήσαμε την οικονομική μας ανεξαρτησία να αποφασίζουμε για τα του “οίκου μας”. Δυστυχώς όμως με κύριο κριτήριο το χρέος αλλά και όλα όσα συμβαίνουν αυτές τις μέρες με την εποπτεία της ελληνικής οικονομίας από τους “θεσμούς” η διαπίστωση είναι οικτρή: “Άνθρακες ο θησαυρός” για την έξοδο. Το χρέος έχει αυξηθεί υπέρμετρα και συνεχίζει να αυξάνεται. Η Ελλάδα δεν βρίσκεται σε επενδυτική βαθμίδα αξιολόγησης από τους διεθνείς οίκους για να λάβει ικανοποιητικά επιτόκια. Το τρέχον ύψος των επιτοκίων παρά την όποια, συγκυριακή, βελτίωση των τελευταίων ημερών κινείται σε απαγορευτικά επίπεδα για την κατάσταση της οικονομίας. Και φυσικά έχουμε τους “θεσμούς” που αξιολογούν την πορεία της οικονομίας και συντάσσουν τις νέες απαιτήσεις τους για την μεταφορά των κόκκινων δανείων των τραπεζών στις πλάτες του λαού κλπ.
Η εξέλιξη του δημοσίου χρέους την περίοδο των μνημονίων ομοιάζει με το μύθο της Λερναίας Ύδρας. Ένα κεφάλι κοβόταν και αμέσως η μνημονιακή πολιτική δημιουργούσε (έμμεσα λόγω συνεπειών) δύο στη θέση του.
Το Ελληνικό δημόσιο χρέος (Κεντρική Κυβέρνηση) στις 30.06.2010, τη στιγμή της έναρξης των μνημονίων, ήταν 317 δισ. € και αντιστοιχούσε σε 140,2% του ΑΕΠ. Με το τέλος του πρώτου μνημονίου (Δεκ. 2011) έφτασε τα 368 δισ. ευρώ (179,2% του ΑΕΠ). Με την έναρξη του δεύτερου μνημονίου και τη διαγραφή μέρους του χρέους (-105 δισ. ευρώ μέσω του PSI), που στην ουσία ξανάγινε χρέος μέσω της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (κοινώς πυροβολήσαμε τα πόδια μας), το χρέος αρχικά μειώθηκε σε 260 δισ. ευρώ ήτοι 126,6% του ΑΕΠ. Στο τέλος του δεύτερου μνημονίου (Δεκέμβρης 2014) ήταν 324 δισ. ευρώ και αντιστοιχούσε σε 178% του ΑΕΠ. Με το τρίτο μνημόνια και παρά τα υπερπλεονάσματα έφτασε τον Σεπτέμβριο 2018 (“βγήκαμε” από τα μνημόνια στα μέσα Αυγούστου) τα 335 δισ. ευρώ ήτοι 182,2% του ΑΕΠ!!!
Συνεπώς “βγήκαμε” με επιτυχία όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση από τα μνημόνια αλλά τη στιγμή που βγήκαμε το πρόβλημα για το οποίο μας βάλανε στα μνημόνια είχε πολλαπλασιαστεί. Το χρέος από 140,4% του έγινε 182,2%!!! είναι και παραμένει όλη την περίοδο των μνημονίων το υψηλότερο στην ΕΕ.
Όσον αφορά την παρούσα κυβέρνηση το χρέος στην περίοδό της αυξήθηκε με μικρότερο φυσικά ρυθμό (από 178% του ΑΕΠ σε 182,2%) αλλά οφείλουμε να σημειώσουμε α) η οικονομία είχε ξεπεράσει τη μεγάλη πτώση της παραγωγής και την αρχική κρίση προσαρμογής στην περίοδο μέχρι το 2014, β) το 2014 είχε ξεκινήσει ισχνή μεν αλλά άνοδος στο ΑΕΠ (+0,7%), γ) τα υψηλά υπερπλεονάσματα της περιόδου ΣΥΡΙΖ”Α” που συνέβαλαν στην περιορισμένη άνοδο του δημοσίου χρέους, και δ) την έστω αναιμική (1-1,5%) άνοδο του ΑΕΠ τα δύο τελευταία έτη.
Ως γνωστόν ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση είχε σχέδιο για τη “διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του δημοσίου χρέους” καθώς αυτό ήταν “επαχθές”, “επονείδιστο” κλπ και φυσικά μη βιώσιμο. Η γνωστή “κωλοτούμπα” της μνημονιακής μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖ”Α” φυσικά αφορούσε και το δημόσιο χρέος. Ξεχάστηκε κάθε συζήτηση για διαγραφή χρέους. Ποτέ δεν υπήρξε κάποια πρόταση από τον αρμόδιο κ. Δραγασάκη και την ομάδα του, που “θα” επεξεργαζόταν το κυβερνητικό πρόγραμμα, για διαγραφή του χρέους όπως προέβλεπε το ιδρυτικό συνέδριο… Υπονομεύθηκε, αν όχι διαπομπεύτηκε, η προσπάθεια από την Πρόεδρο της Βουλής του 7μήνου 2015 για χαρακτηρισμό του χρέους ως “επαχθές” και “επονείδιστο” με στόχο τη διαγραφή του. Έτσι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖ”Α” αποδέχθηκε το χρέος ως έχει και προσπάθησε με φτιασιδώματα, κυρίως ετεροχρονισμού δαπανών, να το εμφανίσει “βιώσιμο” με τη βοήθεια των θεσμών, παρέχοντας “γη και ύδωρ” σε ότι ζητούσαν.
Οι σχετικές ρυθμίσεις έχουν αποφασιστεί αλλά είναι πάντοτε υπό αίρεση αν δεν τηρεί η Ελλάδα τα συμφωνημένα. Ο αρμόδιος κ. Ρέγκλιγκ εμφανίζει το χρέος ως βιώσιμο. Τα επιτόκια του 10ετούς ελληνικού ομολόγου μετά την “έξοδο” από τα μνημόνια κινούνται συνεχώς πάνω από το 4% (4,21% στις 24/1/2019). Η Ελλάδα στην παρούσα περίοδο έχει ταξινομηθεί επενδυτικά στην κατηγορία “σκουπίδια”. Σύμφωνα με τους διεθνείς επενδυτικούς οίκους δεν προβλέπεται να λάβει επενδυτική βαθμίδα, για να έχει ικανοποιητικό επιτόκιο στις αγορές, τουλάχιστον για τα επόμενα 2 έτη. Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά η κυβέρνηση “πανηγυρίζει την έξοδο από τα μνημόνια” έχοντας “εξασφαλίσει” (μετακυλίσει) ότι το μεγαλύτερο μέρος του χρέους θα το πληρώσουν τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας την περίοδο 2033 – 2060!! Όλα αυτά για ένα χρέος που το ίδιο το ΔΝΤ χαρακτηρίζει “εξαιρετικά μη βιώσιμο” και γι’ αυτό έχει απόσχει διακριτικά από τις “ευρωπαϊκές ακροβασίες” ώστε να το εμφανίζουν ως “βιώσιμο”….
