Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Μία μέρα πριν από τη νέα εκτόξευση του Starship του Έλον Μασκ προγραμματίζεται να πραγματοποιήσει την παρθενική του πτήση ο νέος υπερ-πύραυλος του Τζεφ Μπέζος.
H Blue Origin, η διαστημική εταιρεία του μεγιστάνα της Amazon, προγραμματίζει την πρώτη εκτόξευση του New Glenn, ενός από τους μεγαλύτερους πυραύλους που έχουν αναπτυχθεί ποτέ με ύψος 98 μέτρων.
Ο New Glenn θα μπορούσε να αποδειχθεί σημαντικός παίκτης στην επικερδή αγορά εκτόξευσης δορυφόρων, στην οποία πρωταγωνιστεί σήμερα η SpaceX του Μασκ χάρη στους επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους τους.
Η εκτόξευση από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα προγραμματιζόταν για την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου, τελικά όμως αναβλήθηκε λόγω ακατάλληλων καιρικών συνθηκών στον Ατλαντικό – εκεί θα περιμένει μια μη επανδρωμένη πλωτή πλατφόρμα πάνω στην οποία θα προσεδαφιστεί αργότερα το πρώτο στάδιο του πυραύλου.
Μεταξύ άλλων, ο New Glenn θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί τα επόμενα χρόνια για την εκτόξευση δορυφόρων του αμερικανικού Πενταγώνου, το οποίο συμπεριέλαβε την Blue Origin στην επόμενη φάση ενός διαγωνισμού για υπηρεσίες κόστους 5,6 δισ. δολαρίων. Ανταγωνιστής του Μπέζος στον διαγωνισμό είναι η SpaceX, η οποία έχει ήδη αναλάβει την εκτόξευση μεγάλου αριθμού κατασκοπευτικών δορυφόρων.
Ντεμπούτο του πυραύλου θα είναι μια πρώτη πτήση πιστοποίησης, όπως απαιτούν οι κανονισμοί της FAA για εταιρείες που εκτοξεύουν δορυφόρους εθνικής ασφάλειας.
O New Glenn, ο οποίος χρησιμοποιεί ως καύσιμο μεθάνιο αντί για κηροζίνη όπως η SpaceX, θα μπορεί να μεταφέρει φορτία έως 45 τόνους σε χαμηλή γήινη τροχιά.
Μέχρι σήμερα, ο μόνος πύραυλος της Blue Origin ήταν ο New Shephard, με τον οποίο πλούσιοι τουρίστες εκτοξεύονται σε μια σύντομη πτήση στο όριο του Διαστήματος.
Ο Μπέζος έχει δηλώσει πως απώτερος στόχος της εταιρείας είναι η μεταφορά όλων των ενεργοβόρων βιομηχανιών σε τροχιά
Στο μεταξύ, το νέο σκάφος Starship της SpaceX, της διαστημικής εταιρείας του Μασκ, περιμένει στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στο Τέξας για την έβδομη δοκιμαστική πτήση. Ο Μασκ πόσταρε στο X φωτογραφίες από τη μεταφορά του σκάφους στην εξέδρα εκτόξευσης.
Τοποθετημένο στην κορυφή του πυραύλου Super Heavy, το Starship φτάνει σε ύψος τα 122 μέτρα και είναι μακράν ο ισχυρότερος που έχει κατασκευαστεί ποτέ.
Σε προηγούμενη δοκιμαστική πτήση τον Οκτώβριο, το Starship καταστράφηκε πέφτοντας στον ωκεανό (στο μέλλον θα είναι επαναχρησιμοποιούμενο), ενώ ο πύραυλος Super Heavy επέστρεψε στο Τέξας και συνελήφθη από μια γιγάντια δαγκάνα πάνω από την εξέδρα εκτόξευσης.
Στην επόμενη δοκιμαστική πτήση το Starship θα μεταφέρει για πρώτη φορά φορτίο, ομοιώματα δορυφόρων που θα πέσουν τελικά στον Ειρηνικό Ωκεανό.
Όπως ανέφερε η SpaceX, πρόκειται για ομοιώματα των δορυφόρων που χρησιμοποιούνται στο Starlink, την υπηρεσία δορυφορικού Διαδικτύου που προσφέρει η εταιρεία.
Κρατήρες σε αιώνιο σκοτάδι
Στο έκτο και τελευταίο κοντινό πέρασμά του από τον Ερμή, πριν τελικά τεθεί σε τροχιά γύρω από τον μικρό πλανήτη, το σκάφος BepiColombo της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA μετέδωσε φωτογραφίες που δείχνουν τους μονίμως σκοτεινούς κρατήρες του βόρειου πόλου, μέσα στους οποίους δεν αποκλείεται να κρύβεται πάγος νερού.
Στις 8 Ιανουαρίου, το BepiColombo έφτασε μόλις 295 χιλιόμετρα πάνω από την πλευρά του πλανήτη που έχει πάντα νύχτα -ο Ερμής δείχνει πάντα την ίδια πλευρά προς τον Ήλιο, όπως η Γη βλέπει πάντα την ίδια πλευρά της Σελήνης. Επτά λεπτά αργότερα, πέρασε κατευθείαν πάνω από τον βόρειο πόλο του Ερμή.
Η αποστολή περιλαμβάνει δύο δορυφόρους, το Mercury Planetary Orbiter της ESA και το Mercury Magnetospheric Orbiter της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας JAXA, οι οποίοι θα μελετήσουν τον πλησιέστερο στον Ήλιο πλανήτη τα επόμενα χρόνια.Στις τρεις νέες εικόνες που δημοσιοποίησε η ESA, η επιφάνεια του Ερμή μοιάζει με της Σελήνης. Στην πραγματικότητα, ο πλανήτης είναι αρκετά πιο σκούρος, καθώς ανακλά 30% λιγότερο φως.
Η πρώτη εικόνα ελήφθη την ώρα που το BepiColombo περνούσε τη γραμμή που χωρίζει τη μέρα από τη νύχτα.
Φωτογράφησε έτσι τους κρατήρες Προκόπιεφ, Καντίνσκι, Τόλκιν και Γκόλντιμερ στον βόρειο πόλο, όπου ο Ήλιος δεν σηκώνεται ποτέ πολύ πάνω από τον ορίζοντα και φωτίζει το έδαφος υπό γωνία.
Τα χείλη των κρατήρων δημιουργούν έτσι μεγάλες σκιές που καλύπτουν πάντα τις λεκάνες τους. Είναι μερικά από τα πιο κρύα μέρη του Ηλιακού Συστήματος, παρά τη μικρή απόσταση που χωρίζει τον Ερμή από τον Ήλιο.
Όταν τεθεί σε τροχιά, το BepiColombo θα μπορέσει να εξετάσει αν οι κρατήρες κρύβουν πάγο νερού, ανέφερε η ESA.
Στην αριστερή πλευρά της εικόνας βρίσκεται η αχανής πεδιάδα του Borealis Planitia («Βόρεια Πεδιάδα»), η οποία σχηματίστηκε από ροές λεπτόρρευστης λάβας πριν από 3,7 δισ. χρόνια.
Το έκτο και τελευταίο κοντινό πέρασμα του BepiColombo πραγματοποιήθηκε λιγότερο από έναν μήνα μετά το προηγούμενο. «Τις επόμενες εβδομάδες, η ομάδα του BepiColombo θα εργαστεί σκληρά για να λύσει όσο γίνεται περισσότερα μυστήρια με τα δεδομένα που συγκεντρώσαμε» δήλωσε ο Ζερέν Τζόνους, επικεφαλής επιστήμονας της αποστολής.
Αποσπάσματα από κείμενο του Βαγγέλη Πρατικάκη
Πυρ ομαδόν κατά της Meta για τη «λογοκρισία» στο Διαδίκτυο
Ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Συμβούλιο της Ευρώπης και το δίκτυο δημοσιογράφων IFCN (International Fact-Checking Network) ήρθαν να προστεθούν την Παρασκευή στις φωνές που επικρίνουν τη Meta Platforms για την κατάργηση του fact-checking.
Λίγες ημέρες πριν από την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, ο διευθύνων σύμβουλος της Meta Μαρκ Ζάκερμπεργκ έκανε τη χάρη στον εκλεγμένο πρόεδρο να καταργήσει τους ελέγχους για παραπληροφόρηση σε Facebook και Instagram στις ΗΠΑ.
Το επιχείρημά του ήταν ότι ο έλεγχος των αναρτήσεων ισοδυναμεί με «λογοκρισία», καθώς «είναι υπερβολικά πολιτικά κατευθυνόμενος και συνέβαλε περισσότερο στην μείωση της εμπιστοσύνης παρά στην βελτίωσή της».
Ο έλεγχος του περιεχομένου μίσους «δεν αποτελεί λογοκρισία», ξεκαθάρισε ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του ανθρώπου, Φόλκερ Τουρκ, σε ανάρτησή του στο Χ, την πλατφόρμα του Έλον Μασκ.
Eίχε προηγηθεί απάντηση της Κομισιόν στον ισχυρισμό του Ζάκερμπεργκ ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία «θεσμοθετεί τη λογοκρισία». «Τα πρόσφατα μέτρα τροποποίησης της πολιτικής επαλήθευσης τα οποία ελήφθησαν από την Meta, έπειτα από παρόμοια μέτρα τα οποία έχουν ληφθεί από το Χ, μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα» προειδοποίησε με τη σειρά του ο επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα δικαιώματα του ανθρώπου, Μάικλ Ο’Φλάχερτι.
Ο επίτροπος «καλεί μετ’ επιτάσεως τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις προσπάθειες και να επιδείξουν πυγμή» στον αγώνα κατά της παραπληροφόρησης «όντας βέβαιοι ότι οι ενδιάμεσοι στο Ιντερνετ αυξάνουν τους συστημικούς κινδύνους παραπληροφόρησης και ανεξέλεγκτης ρητορικής».
Το επιχείρημα περί λογοκρισίας είναι «ψευδές», συμφωνεί το δίκτυο IFCN (International Fact-Checking Network) σε ανοικτή επιστολή του προς τον Ζάκερμπεργκ. «Είναι ψέμα και θέλουμε να αποκαταστήσουμε την αλήθεια, τόσο για την παρούσα συγκυρία, όσο και για την Ιστορία», ανακοίνωσε το IFCN, στο οποίο συμμετέχουν περισσότερες από 130 οργανισμοί, ανάμεσά τους και διεθνή πρακτορεία ειδήσεων όπως το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).
«Αν η Meta αποφασίσει να σταματήσει το πρόγραμμα σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει πραγματική βλάβη σε πολλές περιοχές», προειδοποιεί το διεθνές δίκτυο.
Ανάμεσα στις περισσότερες των εκατό χωρών όπου λειτουργούν προγράμματα διασταύρωσης ειδήσεων, ορισμένες είναι «πολύ ευάλωτες στην παραπληροφόρηση που προκαλεί πολιτική αστάθεια, ανάμειξη στις εκλογές, μαζική βία, ακόμη και γενοκτονίες», προειδοποιεί το IFCN.
Σχετικά με τη χρονική συγκυρία της ανακοίνωσης της Meta, το διεθνές δίκτυο ουσιαστικά υποστηρίζει ότι ο Ζάκερμπεργκ υπέκυψε στις πιέσεις του Τραμπ, ο οποίος είχε παλαιότερα ζητήσει τη φυλάκισή του. «Η απόφασή σας έρχεται μετά την επικύρωση της εκλογής του νεοεκλεγέντος προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και στο πλαίσιο της ευρύτερης ανταπόκρισης της βιομηχανίας της τεχνολογίας στην επερχόμενη κυβέρνηση» αναφέρει η ανακοίνωση του δικτύου.
